Page 40 - FoodFocusThailand No.229 April 2025
P. 40
SMART
SMART PRODUCTION PRODUCTION
อุุตสาหกรรมอุาหารมีการพััฒนาเทคโนโลยีี
การถนอุมอุาหารมาอุยี่างต่อุเน่�อุง เพั่�อุช่่วยี
ลดการสูญเสียี รักษาคุณภาพัและยี่ดอุายีุ
การเก็บรักษาขอุงผลิตภัณฑ์์ การทำแห้ง
แบบแช่่เยี่อุกแข็ง (freeze drying หร่อุ
lyophilization) เป็็นกระบวนการที�ใช่้หลักการ
ขอุงการระเหิด (sublimation) ขอุงนำ�าโดยี
การนำผลิตภัณฑ์์ไป็แช่่เยี่อุกแข็งเพั่�อุทำให้นำ�า
ในอุาหารเกิดการแข็งตัว ร่วมกับการลดความดัน
และการให้ความร้อุนอุยี่างช่้าๆ เพั่�อุให้ผลึกนำ�าแข็ง
เกิดการเป็ลี�ยีนสถานะจากขอุงแข็งไป็เป็็นไอุ
โดยีไม่ผ่านขอุงเหลว ซึ่ึ�งเทคนิคนี�จะแตกต่างจาก
การทำแห้งด้วยีวิธีีอุ่�นๆ เช่่น การอุบแห้งหร่อุ
การทำแห้งแบบพั่นฝอุยีที�ใช่้ความร้อุนสูง ซึ่ึ�งอุาจ
ทำให้โครงสร้างขอุงอุาหารเกิดความเสียีหายีและ
สูญเสียีสารอุาหารบางส่วนไป็
การทำแห้้งแบบแช่่เยืือกแข็็ง:
นวััตกรรมการผลิิตท่�ช่่วัยืเพิ่ิ�มมูลิค่่า
ให้้กับผลิิตภััณฑ์์
ผศ. สมััคร รักแมั่
วิิธีีการทำำาแห้้งแบบแช่่เยืือกแข็็งนี้ี�ได้้รับควิามนี้ิยืมและ
ถููกนี้ำาไปใช่้งานี้อยื่างแพร่ห้ลายื เพราะเป็นี้กระบวินี้การทำี� Asst. Prof. Samak Rakmae
Department of Food Engineering
สามารถูรักษารสช่าติิ สี กลิ�นี้ และคุณค่าทำางโภช่นี้าการข็อง School of Engineering
King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang
อาห้ารไวิ้ได้้ด้ีทำี�สุด้ จึึงมักถููกนี้ำาไปใช่้ในี้อุติสาห้กรรมอาห้าร samak.ra@kmitl.ac.th
ยืา และเวิช่สำาอาง อีกทำั�งปัจึจึุบันี้ข็นี้าด้ข็องเครื�องฟรีซด้รายื
ก็มีควิามห้ลากห้ลายืมากยืิ�งข็ึ�นี้ จึึงกลายืเป็นี้ทำางเลือกให้ม่ ขั้้�นตอนการทำแห้้งแบบแช่่เยืือกแขั้็ง
สำาห้รับผูู้้ผู้ลิติอาห้ารทำั�งข็นี้าด้เล็กและข็นี้าด้ให้ญ่่ทำี�ติ้องการ 1. การแช่่แข็็ง (freezing phase) อาห้ารจึะถููกนี้ำาไปแช่่แข็็งจึนี้ถูึงอุณห้ภูมิ -40°C
นี้ำาเทำคโนี้โลยืีนี้ี�ไปใช่้ในี้การเพิ�มมูลค่าให้้กับผู้ลิติภัณฑ์์ ถูึง -50°C โด้ยืการควิบคุมอุณห้ภูมิในี้ข็ั�นี้ติอนี้นี้ี�จึะมีควิามสำาคัญ่ติ่อข็นี้าด้ข็องผู้ลึก
นี้ำ�าแข็็ง ซึ�งการแช่่แข็็งแบบรวิด้เร็วิจึะทำำาให้้ผู้ลึกนี้ำ�าแข็็งมีข็นี้าด้เล็ก ข็ณะทำี�การแช่่แข็็ง
แบบช่้าจึะทำำาให้้เกิด้ผู้ลึกนี้ำ�าแข็็งข็นี้าด้ให้ญ่่ทำี�อาจึทำำาให้้เซลล์ข็องอาห้ารเกิด้
ควิามเสียืห้ายืซึ�งจึะส่งผู้ลติ่อคุณภาพข็องผู้ลิติภัณฑ์์สุด้ทำ้ายื นี้อกจึากนี้ี�จึำาเป็นี้ทำี�จึะติ้อง
ควิบคุมให้้อุณห้ภูมิอาห้ารติำ�ากวิ่าอุณห้ภูมิเปลี�ยืนี้สถูานี้ะคล้ายืแก้วิ (glass transition
temperature; Tg) เพื�อป้องกันี้อาห้ารเกิด้การเสียืโครงสร้างและยืุบติัวิ (collapse)
ในี้ระห้วิ่างการทำำาแห้้ง
การผู้ลิติในี้ระด้ับอุติสาห้กรรมมักจึะแยืกข็ั�นี้ติอนี้ข็องการแช่่แข็็งกับการทำำาแห้้ง
ออกจึากกันี้เพื�อรองรับการผู้ลิติในี้ปริมาณมาก รวิมถูึงลด้ติ้นี้ทำุนี้การผู้ลิติและการดู้แล
รักษาเครื�องจึักร ข็ณะทำี�การผู้ลิติในี้ปริมาณนี้้อยื สามารถูใช่้เครื�องจึักรข็นี้าด้เล็กทำี�มีระบบ
40 FOOD FOCUS THAILAND APR 2025 แช่่เยืือกแข็็งติิด้ติั�งร่วิมกับการทำำาแห้้งในี้เครื�องเด้ียืวิกันี้เพื�อควิามสะด้วิกในี้การทำำางานี้
25/3/2568 BE 07:11
40-43_Smart Production_�����.indd 40 25/3/2568 BE 07:11
40-43_Smart Production_�����.indd 40