Page 48 - FoodFocusThailand No.220 July 2024
P. 48
SOURCE OF ENGINEER
เทคนิคการเลัือกปั๊๊�มให้เหมาะสมกับผลัิตภััณฑ์์อาหาร นอกจากน้� ปั๊๊�มที่้�เลืือกใช้้ควรผ่่านการรองรับมาตรฐานเที่คโนโลืยี้
ปั๊๊�มที่้�ใช้้ในโรงงานอุตสาหกรรมอาหารม้หลืายีปั๊ระเภัที่ ซึ่่�งแต่ลืะ Clean-In-Place (CIP) ซึ่่�งสามารถที่ำาความสะอาดได้โดยีไม่ต้อง
ปั๊ระเภัที่ต่างก็ม้ข้อด้แลืะข้อเส้ยีที่้�แตกต่างกันออกไปั๊ โดยีหลืักการ ถอดอุปั๊กรณ์์ จ่งมั�นใจได้ถ่งความสะอาดแลืะปั๊ลือดภััยี โดยีปั๊๊�ม
เลืือกใช้้ปั๊๊�มที่้�เหมาะสม จะข่�นอยีู่กับปั๊๊จจัยีต่างๆ เช้่น ปั๊ระเภัที่แลืะ ที่้�มักจะม้การออกแบบตามหลืักมาตรฐานสุขอนามัยี (Sanitary
ความหนืดของผ่ลืิตภััณ์ฑ์์ อัตราการไหลื แลืะมาตรฐานด้านความ pump) ได้แก่ ปั๊๊�มนำ�าแบบลืมดันหรือปั๊๊�มนำ�าอากาศ (Airlift pump)
ปั๊ลือดภััยี เปั๊็นต้น ซึ่่�งหลืักการเลืือกใช้้ปั๊๊�มจะแตกต่างกันไปั๊ตามช้นิด ปั๊๊�มเจ็ที่หรือปั๊๊�มดูดนำ�าด้วยีแรงดันอากาศ (Jet pump) ปั๊๊�มหอยีโข่ง
แลืะความหนืดของอาหาร ได้แก่ หรือปั๊๊�มแบบหมุนเหว้�ยีง (Centrifugal pump) แลืะปั๊๊�มแบบแที่นที่้�
• ปั๊๊�มหอยโข่่ง (Centrifugal pump): หลืักการที่ำางานของปั๊๊�ม หรือปั๊๊�มแบบอัดด้วยีระบบแรงดัน (Positive displacement pump)
ช้นิดน้� คือ การใช้้แรงเหว้�ยีงจากการหมุนของใบพัดในการเคลืื�อนยี้ายี นอกจากน้� ยีังม้การใช้้ระบบเที่คโนโลืยี้ Variable Frequency
ของเหลืว จ่งเหมาะสำาหรับการลืำาเลื้ยีงของเหลืวที่้�ม้ความหนืดตำ�า เช้่น Drive (VFD) ที่้�ช้่วยีควบคุมความเร็วของมอเตอร์ปั๊๊�ม โดยีใช้้การปั๊รับ
นำ�า นำ�ามันพืช้ที่้�ม้ความหนืดตำ�า นำ�าผ่ลืไม้ แลืะนม เปั๊็นต้น ความถ้�ของกระแสไฟฟ้าที่้�จ่ายีให้กับมอเตอร์ จ่งช้่วยีให้การที่ำางาน
• ปั๊๊�มแบบโรตารี (Rotary pump): เหมาะสำาหรับการลืำาเลื้ยีง ของปั๊๊�มม้ปั๊ระสิที่ธิิภัาพสูงข่�น ที่ั�งน้�อุปั๊กรณ์์ VFD จะแปั๊ลืง
ของเหลืวที่้�ม้ความหนืดสูง เช้่น นำ�าผ่่�ง ซึ่อส แยีม เนยีถั�ว แลืะนำ�ามัน ไฟฟ้ากระแสสลืับ (AC) ให้เปั๊็นไฟฟ้ากระแสตรง (DC) จากนั�น
พืช้ที่้�ม้ความหนืดสูง เปั๊็นต้น กระแสไฟฟ้าจะส่งผ่่านไปั๊ยีังตัวเก็บปั๊ระจุ (Capacitor) เพื�อกรอง
• ปั๊๊�มไดอะแฟรม (Diaphragm pump): ปั๊๊�มช้นิดน้�จะใช้้หลืักการ กระแสไฟฟ้าแลืะเก็บพลืังงานซึ่่�งจะช้่วยีให้แรงดันไฟฟ้าอยีู่ในช้่วง
เคลืื�อนที่้�ของไดอะแฟรมในการดันของเหลืว เหมาะสำาหรับ ที่้�กำาหนด จากนั�นไฟฟ้ากระแสตรงจะถูกอินเวอร์เตอร์ (Inverter)
การลืำาเลื้ยีงของเหลืวที่้�ม้ความหนืดปั๊านกลืางซึ่่�งม้ของแข็งปั๊นอยีู่ เพื�อเปั๊ลื้�ยีนกลืับไปั๊เปั๊็นไฟฟ้ากระแสสลืับ ซึ่่�งในขั�นตอนน้�อินเวอร์-
รวมถ่งผ่ลืิตภััณ์ฑ์์ที่้�อาจเกิดฟองได้ง่ายี เช้่น นำ�าซึุ่ปั๊ แลืะนำ�าซึุ่ปั๊ที่้�ผ่สม เตอร์จะสามารถปั๊รับความถ้�ของไฟฟ้ากระแสสลืับได้ จ่งสามารถ
หมูสับ เปั๊็นต้น ควบคุมความเร็วแลืะแรงบิดของมอเตอร์ได้ตามความต้องการ โดยี
• ปั๊๊�มสุุญญากาศ (Vacuum pump): เหมาะที่้�จะนำามาใช้้ ระบบควบคุมใน VFD จะที่ำางานร่วมกับเซึ่นเซึ่อร์แลืะโปั๊รเซึ่สเซึ่อร์
ในการดูดของเหลืว เช้่น การบรรจุผ่ลืิตภััณ์ฑ์์ลืงในกระปั๊๋อง หรือ ในการปั๊รับความถ้�ของไฟฟ้ากระแสสลืับที่้�จ่ายีให้กับมอเตอร์ เพื�อ
อาหารแห้ง เปั๊็นต้น ควบคุมความเร็วแลืะแรงบิดของปั๊๊�มตามโปั๊รแกรมรวมถ่งการ
• ปั๊๊�มโลบ (Lobe Pump): เหมาะสำาหรับของเหลืวที่้�ม้ความหนืด ปั๊รับค่าต่างๆ ของผู่้ใช้้งาน
ปั๊านกลืาง แลืะใช้้สำาหรับขนถ่ายีผ่ลืิตภััณ์ฑ์์อาหารที่้�ม้ความไวต่อ ที่ั�งน้� การพิจารณ์าเลืือกปั๊๊�มที่้�ใช้้ในโรงงานอาหารม้ปั๊ระเด็นที่้�
การเปั๊ลื้�ยีนแปั๊ลืงจากแรงเฉือน (Shear sensitive food) เนื�องจากม้ ควรพิจารณ์า ได้แก่ 1) อัตราการไหลืที่้�ใช้้ในการสูบจ่ายี ซึ่่�งอาจ
แรงบิดคงที่้� จ่งนำามาใช้้ในการสูบนำ�าผ่ลืไม้เข้มข้น คร้ม หรือโยีเกิร์ต พิจารณ์าร่วมกับขนาดเส้นผ่่านศูนยี์กลืางของที่่อ 2) องค์ปั๊ระกอบ
• ปั๊๊�มเฟือง หรือเกียร์ปั๊๊�ม (Gear Pump): ปั๊๊�มช้นิดน้�จะใช้้ฟ๊นของ แลืะความหนืดของผ่ลืิตภััณ์ฑ์์อาหารหรือของเหลืวที่้�ต้องการสูบจ่ายี
เก้ยีร์สองตัวขบกันเพื�อดูดของเหลืวที่้�ม้ความหนืด ซึ่่�งใช้้ในการสูบจ่ายี 3) ความดันในการสูบจ่ายี 4) ช้่วงอุณ์หภัูมิของอาหารที่้�จะใช้้กับปั๊๊�ม
อาหารเหลืวที่้�ม้ความหนืดสูง โดยีที่้�ไม่กระที่บกับสมบัติของอาหาร 5) ขนาดของที่่อ 6) การหุ้มฉนวนของตัวปั๊๊�มสำาหรับปั๊๊�มที่้�ต้องใช้้งาน
เช้่น นำ�าเช้ื�อมไซึ่รัปั๊ ช้็อกโกแลืต แลืะนำ�ามันพืช้ที่้�ม้ความหนืดสูง เปั๊็นต้น กับความร้อนหรือความเยี็น 7) ความไวต่อแรงเฉือนที่้�ม้ผ่ลืต่อ
• สุกรูปั๊๊�ม หรือปั๊๊�มเกลียว (Screw Pumps): อาศัยีหลืักการหมุน คุณ์ภัาพของผ่ลืิตภััณ์ฑ์์ 8) สมบัติที่างกายีภัาพแลืะเคม้ของ
ของเกลื้ยีวในการผ่ลืักอาหารไปั๊ด้านหน้า เหมาะสำาหรับของเหลืวที่้�ม้ ผ่ลืิตภััณ์ฑ์์ที่้�ส่งผ่ลืกระที่บต่อการที่ำางานของปั๊๊�ม ดังนั�น หากม้
ความหนืดสูงแลืะม้ของแข็งปั๊ะปั๊นอยีู่ในผ่ลืิตภััณ์ฑ์์ เช้่น เนยีถั�ว ซึ่อส การเลืือกใช้้งานปั๊๊�มที่้�สามารถควบคุมการไหลืได้อยี่างถูกต้องแลืะ
มะเขือเที่ศ แลืะพุดดิ�งเมลื็ดเจ้ยี เปั๊็นต้น แม่นยีำาแลื้ว จะม้ส่วนอยี่างยีิ�งในการรักษาคุณ์ภัาพของอาหาร
ปั๊๊�มที่้�ใช้้ในอุตสาหกรรมอาหารอาจใช้้เปั๊็นวัสดุเปั๊็นสเตนเลืส เพราะ ปั๊้องกันการปั๊นเปั๊้�อนข้าม อ้กที่ั�งยีังสามารถลืดการใช้้พลืังงานแลืะ
ม้ความที่นที่านต่อการกัดกร่อนแลืะสามารถรักษามาตรฐานด้าน ยีืดอายีุการใช้้งานของปั๊๊�มได้อ้กด้วยี
สุขอนามัยีได้ด้ แต่สำาหรับอาหารบางช้นิดที่้�อาจที่ำาปั๊ฏิิกิริยีากับโลืหะ
ซึ่่�งที่ำาให้คุณ์ภัาพหรือรสช้าติอาหารเปั๊ลื้�ยีนไปั๊อาจใช้้ปั๊๊�มที่้�ไม่ใช้่วัสดุโลืหะ หลัักการเลัือกใช้้วาลั์วในอุตสาหกรรมอาหาร
เช้่น พลืาสติกเกรดอาหาร หรืออ้ลืาสโตเมอร์ (Elastomers) แลืะหาก สำาหรับหลืักการเลืือกใช้้วาลื์วในอุตสาหกรรมอาหารแลืะเครื�องดื�ม
เปั๊็นการนำาไปั๊ใช้้ในส่วนของการผ่ลืิตจะต้องเปั๊็นปั๊๊�มที่้�ถูกตามหลืัก ผู่้ใช้้งานควรคำาน่งถ่งปั๊ระเภัที่ของผ่ลืิตภััณ์ฑ์์ ระดับมาตรฐานด้าน
มาตรฐานสุขอนามัยี (Sanitary pump) แลืะควรจะต้องเปั๊็นอุปั๊กรณ์์ ความสะอาดที่้�ใช้้ในกระบวนการผ่ลืิต รวมถ่งกฎหมายีด้านความ
ที่้�ผ่่านการรับรองเครื�องหมายี 3A sanitary standard ซึ่่�งเปั๊็นมาตรฐาน ปั๊ลือดภััยีที่้�เก้�ยีวข้อง ซึ่่�งจะต้องเปั๊็นไปั๊ตามมาตรฐานของสำานักงาน
ที่้�ใช้้ในการออกแบบเครื�องมือแลืะเครื�องจักรอยี่างถูกสุขอนามัยี คณ์ะกรรมการอาหารแลืะยีา (FDA) หรือหน่วยีงานที่้�เก้�ยีวข้อง โดยี
48 FOOD FOCUS THAILAND JUL 2024 วาลื์วที่้�มักนำามาใช้้ในอุตสาหกรรมอาหารแลืะเครื�องดื�ม ม้ดังน้�
24/6/2567 BE 20:05
47-50_Source of Engineer_����.indd 48 24/6/2567 BE 20:05
47-50_Source of Engineer_����.indd 48
