Page 62 - FoodFocusThailand No.194 May 2022

STRATEGIC R&D

ง. ความจำาอาศััยเหตุการ้ณ์ (Episodic memory) เปี็นความจำา
ทุ่�เปี็นปีร้ะสบการ้ณ์ส่วนบุคคล็ในสถานทุ่�ใดสถานทุ่�หน้�ง เชื่่น
“ฉัันจอดร้ถไว้ทุ่�ไหน” “ฉัันจำาได้ว่าเจอเขึ้า แต่ทุ่�ไหน เม่�อไร้”
ความจำาปีร้ะเภทุน่�ได้ร้ับผล็กร้ะทุบอย่างมากจากการ้แก่ตัวตาม
ปีกต่
ดังนั�น การ้ดูแล็ปีกปี้องสมองทุำาได้โดยอย่าทุำาให้เน่�อเย่�อสมองต้องเส่ยหาย
โดยหล็่กเล็่�ยงสาร้พ่ษ จัดการ้กับความเคร้่ยด นอนหล็ับอย่างเพ่ยงพอ แล็ะ
ขึ้้อสำาคัญค่อควร้สวมหมวกน่ร้ภัย อย่าให้ศั่ร้ษะกร้ะแทุกกับขึ้องแขึ้็ง
การ้ปีร้ับเปีล็่�ยนเซล็ล็์สมองโดยทุำาให้การ้เชื่่�อมต่อร้ะหว่างเซล็ล็์สมอง
แขึ้็งแร้งขึ้้�น แล็ะทุำาให้ม่การ้สร้้างเซล็ล็์สมองใหม่ๆ จากบร้่เวณฮิ่ปีโปีแคมปีัส
จ้งเปี็นกุญแจสำาคัญในการ้ร้ักษาสุขึ้ภาพสมองแล็ะความจำา ซ้�งการ้เพ่�ม
ความสามาร้ถในการ้เปีล็่�ยนแปีล็งขึ้องสมองหมายถ้งความจำาทุ่�ด่ขึ้้�น โดย
ส่งเสร้่มให้ม่สาร้กร้ะตุ้นการ้เต่บโตหร้่อ Growth factor ขึ้องสมองมากขึ้้�น
ได้แก่ สาร้ทุ่�ควบคุมการ้เต่บโตแล็ะซ่อมแซมในสมอง (Brain Derived
Neurotrophic Factor; BDNF) แล็ะ สาร้ส่งเสร้่มการ้เจร้่ญเต่บโตขึ้องเซล็ล็์
ปีร้ะสาทุ (Nerve Growth Factor; NGF) ส่งเสร้่มให้ม่การ้เชื่่�อมต่อใหม่ทุ่�
แขึ้็งแร้งขึ้้�นร้ะหว่างเซล็ล็์สมองทุ่�ม่อยู่เด่ม แล็ะส่งเสร้่มการ้สร้้างเซล็ล็์
ปีร้ะสาทุใหม่ ซ้�งพบว่าการ้ออกกำาล็ังกายชื่่วยเพ่�มสาร้ BDNF แล็ะ NGF
การเปลี่่�ยนแปลี่งตามปกติของสมองเม่�ออายุมากข้�น การ้ม่ก่จกร้ร้มทุางสมองอยู่เสมอ ชื่่วยทุำาให้เพ่�มความสามาร้ถในการ้ปีร้ับเปีล็่�ยน
• สมองหดเล็็กล็งร้้อยล็ะ 5 ทุุก 10 ปีี หล็ังจากอายุ 40 ปีี แล็ะอัตร้า ขึ้องเซล็ล็์สมองสำาหร้ับการ้เร้่ยนรู้้ใหม่ๆ นอกจากน่�การ้บร้่โภคอาหาร้คร้บ
การ้หดตัวย่�งสูงขึ้้�นเม่�ออายุ 70 ปีี ทุุกหมู่ จะชื่่วยจำากัดปีร้่มาณนำ�าตาล็ เพ่�มไขึ้มันด่ ว่ตาม่น เกล็่อแร้่ แล็ะสาร้ต้าน
• เซล็ล็์สมองโดยร้วมน้อยล็ง อนุมูล็อ่สร้ะ ก็จะม่ส่วนชื่่วยส่งเสร้่มความสามาร้ถในการ้ปีร้ับเปีล็่�ยน
• การ้เชื่่�อมต่อขึ้องเซล็ล็์สมองอ่อนแอแล็ะล็ดล็ง เซล็ล็์สมอง
การ้เปีล็่�ยนแปีล็งเหล็่าน่�ม่ผล็โดยตร้งต่อความจำา ความจำาม่หล็าย
ปีร้ะเภทุ บางปีร้ะเภทุม่โอกาสเส่�อมถอยล็งเม่�ออายุมากขึ้้�น ในขึ้ณะทุ่� อาหารเพื่่�อสุขภาพื่ที่่�ม่ประโยชน์ต่อสมอง ช่วยการที่ำงานของ
บางปีร้ะเภทุคงเด่ม เซลี่ลี่์สมอง ป้องกันไม่ให้สมองเส่�อมก่อนวัยอันควร ม่ดัังน่�
1. ความจำาร้ะยะสั�น (Short term memory) ค่อการ้เก็บขึ้้อมูล็เล็็กๆ 1. ข้้าวกล้้องงอก อุดมด้วยสาร้กาบา มากกว่าขึ้้าวกล็้องปีกต่ 15 เทุ่า
น้อยๆ ไม่ซับซ้อน ในความทุร้งจำาเปี็นร้ะยะเวล็าสั�นๆ เชื่่น การ้จำาหมายเล็ขึ้ ปี้องกันสมองถูกทุำาล็ายแล็ะเปี็นโร้คอัล็ไซเมอร้์ ร้วมทุั�งทุำาให้สมองเก่ด
โทุร้ศััพทุ์ ความผ่อนคล็าย นอนหล็ับได้ง่ายขึ้้�น
2. ความจำาใชื่้งาน (Working memory) ค่อการ้ใชื่้ขึ้้อมูล็สั�นๆ ไม่ซับซ้อน 2. นม ม่สาร้อาหาร้หล็ักคร้บ 5 หมู่ร้วมกัน โดยเฉัพาะม่ว่ตาม่นบ่ 1
ทุ่�เก็บอยู่ในความจำาร้ะยะสั�น เชื่่น การ้ทุวนหมายเล็ขึ้โทุร้ศััพทุ์จากหล็ัง ชื่่วยบำารุ้งปีร้ะสาทุ ว่ตาม่นบ่ 12 ชื่่วยดูแล็การ้ทุำางานขึ้องร้ะบบปีร้ะสาทุใน
มาหน้า การ้ปีร้ับเปีล็่�ยนจัดเร้่ยงขึ้้อมูล็ใหม่ หร้่อการ้ทุ่�เด่นเขึ้้าไปีในห้อง ส่วนความจำา ล็ดความเส่�ยงการ้เปี็นอัล็ไซเมอร้์
แล็้วล็่มว่าทุำาไมจ้งเขึ้้าไปีในห้องนั�น น่�ค่ออาการ้หล็งล็่มทุ่�อาจเก่ดขึ้้�น 3. ผััก โดยเฉัพาะผักปีวยเล็้ง ม่กร้ดโฟล็่ก ทุ่�เปี็นส่วนปีร้ะกอบจำาเปี็น
เม่�ออายุมากขึ้้�นแล็ะความจำาใชื่้งานบกพร้่อง ต่อการ้สร้้างสาร้เซโร้โทุน่นในร้ะบบเซล็ล็์ปีร้ะสาทุ แล็ะม่เอนไซม์ชื่่วยเสร้่ม
3. ความจำาร้ะยะยาว (Long term memory) แบ่งออกเปี็น ความแขึ้็งแร้งขึ้องสาร้ส่�อปีร้ะสาทุ (Neurotransmitter)
ก. ความจำาทุ่�อาศััยความหมาย (Semantic memory) เชื่่น ม่ความรู้้ 4. โยเกิร์์ต อุดมด้วยว่ตาม่น แร้่ธีาตุทุั�งว่ตาม่นบ่ 2 แล็ะ บ่ 12 ชื่่วยบำารุ้ง
แล็้วจำาได้ว่า “แม่นำ�าชื่่ เปี็นแม่นำ�าทุ่�ยาวทุ่�สุดในปีร้ะเทุศัไทุย” ปีร้ะสาทุ แล็ะการ้บร้่โภคโยเก่ร้์ตทุ่�ม่แบคทุ่เร้่ยทุ่�ยังม่ชื่่ว่ตอยู่จะชื่่วยสร้้าง
ความจำาปีร้ะเภทุน่�มักหล็งล็่มได้ยาก หากอายุมากอย่างสุขึ้ภาพด่ ภูม่ต้านทุานให้ร้่างกายด้วย
ขึ้. ความจำาอาศััยอัตชื่่วปีร้ะวัต่ (Autobiographical memory) 5. ข้นมปัังโฮล้วีต ควร้ทุำาจากธีัญพ่ชื่ทุ่�ไม่ได้ขึ้ัดส่มาก อุดมด้วยใย
ความจำาเร้่�องร้าวส่วนตัวในอด่ต โดยทุั�วไปีแล็้วยังคงอยู่เม่�ออายุ อาหาร้แล็ะจมูกขึ้้าว ม่คาร้์โบไฮิเดร้ตชื่่วยให้พล็ังงาน นอกจากจะทุำาให้รู้้ส้กอ่�ม
มากขึ้้�น แต่มักสูญเส่ยร้ายล็ะเอ่ยดบางส่วน ยังทุำาให้การ้ทุำางานขึ้องสมองเปี็นไปีอย่างร้าบร้่�นแล็ะม่สมาธี่มากขึ้้�น
ค. ความจำาโดยปีร้่ยาย (Implicit memory) เปี็นความจำาโดยอัตโนมัต่ 6. ปัล้า โดยเฉัพาะปีล็าทุะเล็ เปี็นแหล็่งอาหาร้ทุ่�ม่คุณปีร้ะโยชื่น์
หร้่อโดยไม่รู้้ตัว เชื่่น รู้้ว่ธี่การ้ขึ้่�จักร้ยาน เล็่นเปีียโน ซ้�งความจำาน่� ต่อสมอง ม่ไขึ้มันโอเมกา 3 เปี็นกร้ดไขึ้มันไม่อ่�มตัว ทุ่�ม่ทุั�ง EPA แล็ะ DHA
ยังคงอยู่ด่แม้สูงอายุ ชื่่วยล็ดการ้เก่ดไตร้กล็่เซอไร้ด์ อันเปี็นสาเหตุขึ้องไขึ้มันอุดตันในหล็อดเล็่อด
หัวใจแล็ะสมอง นอกจากน่� DHA ยังชื่่วยพัฒนาสมองส่วนขึ้องความจำาแล็ะ
การ้เร้่ยนรู้้
62 FOOD FOCUS THAILAND MAY 2022

21/4/2565 BE 11:04
61-65_Stategic R&D_Tosaporn.indd 62 21/4/2565 BE 11:04
61-65_Stategic R&D_Tosaporn.indd 62