Page 27 - FoodFocusThailand No.200 November 2022

SPECIAL FOCUS
SPECIAL FOCUS

โดยมีีบทบาทในการรักษาสภาวะสมีดุลของร่างกายและ
กระบวนการเมีแทบอลิซึึมี ได้แก่ สนับสนุนระบบการย่อยและดูดซึึมี
อาหาร ผลิตสารเมีแทบอไลท์ที�มีีประโยชน์ เช่น กรดไขมีันสายสั�น
(Short-chain fatty acids) การเสริมีสร้างภูมีิคุุ้้มีกัน (Gut and
immune system) การคุ้วบคุุ้มีโรคุ้ไมี่ติดต่อเร้�อรัง (Gut health and
disease) รวมีถึึงการคุ้วบคุุ้มีระบบสมีอง และคุ้วามีเคุ้รียด
(Gut-brain connection) นอกจากนี�ยังช่วยป้องกันอันตรายจากการ
เจริญของจุลินทรีย์ก่อโรคุ้ด้วยกระบวนการยับยั�งแบบแข่งขันและ

การผลิตสารต้านจุลชีพ (Antimicrobials)
อย่างไรก็ตามี หากร่างกายขาดคุ้วามีสมีดุลโดยมีีจุลินทรีย์ที�
ก่อให้เกิดโทษมีากกว่าจุลินทรีย์ที�ดี (Gut dysbiosis) อาจส่งผล
ต่อคุ้วามีเสี�ยงในการเกิดโรคุ้และภาวะต่างๆ เช่น โรคุ้เบาหวาน
(Diabetes mellitus) คุ้วามีดันโลหิตสูง (Hypertension) โรคุ้อ้วน
(Obesity) ลำาไส้แปรปรวน (Irritable bowel syndrome; IBS)
โรคุ้ลำาไส้อักเสบเร้�อรัง (Inflammatory bowel disease; IBD)
โรคุ้ภูมีิคุุ้้มีกันบกพร่อง (Immune deficiency) โรคุ้ตับ (Liver คุ้าไรด์ (Isomaltooligosaccharides; IMOs) ไคุ้โตโอลิโกแซึ็ก-
disease) โรคุ้หัวใจ (Heart disease) และโรคุ้ที�เกี�ยวข้องกับสมีอง คุ้าไรด์ (Chitooligosaccharides; COS) และแล็กโทซึูโคุ้รส (Lacto-
คุ้วามีจำา และการคุ้วบคุุ้มีอารมีณ์์ เช่น โรคุ้อัลไซึเมีอร์ (Alzheimer) sucrose) นอกจากนี�ยังมีีพรีไบโอติกที�อยู่ในระหว่างการพัฒนาและ
ปัจจัยที�ส่งผลต่อจุลินทรีย์ที�แตกต่างกันในแต่ละบุคุ้คุ้ล อาจมีา ยังไมี่มีีกฎหมีายรับรองอย่างเป็นทางการ (Developing prebiotics)
จากวิธีีการให้กำาเนิด การให้นมีบุตร ลักษณ์ะภูมีิประเทศ และสังคุ้มี เช่น แรฟฟิโนส (Raffinose) นีโออะกาโรโอลิโกแซึ็กคุ้าไรด์ (Neoaga-
ของถึิ�นที�อยู่อาศัย อายุ อาหารและยาที�รับประทาน รวมีถึึง rooligosaccharides; NAOs) และอิพิแล็กโทส (Epilactose) และกลุ่มี
คุ้วามีเคุ้รียดและการออกกำาลังกายในชีวิตประจำาวัน ซึึ�งอาหารถึ้อ ที�เข้ามีามีีบทบาทใหมี่ (New candidates) ส่วนใหญ่ไมี่ได้อยู่ในกลุ่มี

เป็นปัจจัยหลักในการปรับสมีดุลจุลินทรีย์ในลำาไส้โดยเฉพาะการรับ คุ้าร์โบไฮเดรตแต่มีีคุุ้ณ์สมีบัติในการปรับสมีดุลจุลินทรีย์ในลำาไส้ เช่น
ประทานอาหารที�เป็นแหล่งของ “พรีไบโอติก” (Prebiotics) สมีาคุ้มี สารประกอบพอลิฟีนอล (Polyphenols) โอลิโกแซึ็กคุ้าไรด์ในนำ�านมี
วิทยาศาสตร์ระหว่างประเทศสำาหรับโพรไบโอติกและพรีไบโอติก มีนุษย์ (Human milk oligosaccharides) กรดไขมีันไมี่อิ�มีตัวเชิงซึ้อน
(International Scientific Association of Probiotics and (Polyunsaturated fatty acids) และโปรตีนหร้อเปปไทด์ (Proteins or
Prebiotics; ISAPP) ได้กำาหนดนิยามีของพรีไบโอติกไว้ว่า “อาหาร peptides)
หร้อส่วนประกอบของอาหารที�ไมี่สามีารถึย่อยและดูดซึึมีในระบบ เมี้�อคุ้าดการณ์์มีูลคุ้่าทางการตลาดของพรีไบโอติกที�ใช้เป็นส่วน
ทางเดินอาหาร แต่จะถึูกย่อยหร้อใช้ประโยชน์ด้วยจุลินทรีย์ใน ผสมีเชิงหน้าที�ในผลิตภัณ์ฑ์์อาหารและเคุ้ร้�องด้�มีของ Global Market
ลำาไส้ใหญ่ ส่งผลให้เกิดการปรับสมีดุลจุลินทรีย์ในการกระตุ้นการ Insights พบว่า ตลาดพรีไบโอติกในปี 2567 น่าจะมีีมีูลคุ้่าเพิ�มีสูงขึ�น
ทำางานและส่งเสริมีการเจริญของจุลินทรีย์ที�มีีประโยชน์ต่อสุขภาพ มีากกว่า 8.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ จึงมีีงานวิจัยที�คุ้ิดคุ้้นและศึกษา
สร้างสารที�มีีประโยชน์ต่อร่างกาย และยับยั�งการเจริญของจุลินทรีย์ สมีบัติพรีไบโอติกจากสารสกัดธีรรมีชาติชนิดใหมี่มีากขึ�นในปัจจุบัน
ที�ก่อให้เกิดโทษ” ซึึ�งการศึกษาดังกล่าวจำาเป็นต้องทดสอบคุ้วามีคุ้งตัวของสารนั�นๆ
ปัจจุบันพรีไบโอติกสามีารถึแบ่งได้หลายกลุ่มี ได้แก่ พรีไบโอติก ต่อการย่อยในระบบทางเดินอาหารไปจนถึึงการส่งเสริมีสุขภาพลำาไส้
ที�รู้จักกันโดยทั�วไปและใช้ประโยชน์เชิงการคุ้้าอย่างแพร่หลาย ทั�งในระบบจำาลอง (In vitro human gastrointestinal digestion and
(Established prebiotics) เช่น อินูลิน (Inulin) กาแล็กโตโอลิโก- gut model) และในสิ�งมีีชีวิต (In vivo animal and clinical study) โดย
แซึ็กคุ้าไรด์ (Galactooligosaccharides; GOS) ฟรุกโตโอลิโกแซึ็ก- ข้อมีูลที�ได้จากการศึกษาจะช่วยให้เล้อกชนิดของพรีไบโอติกเพ้�อ
คุ้าไรด์ (Fructooligosaccharides; FOS) และแล็กทูโลส (Lactu- ประยุกต์ใช้ในผลิตภัณ์ฑ์์อาหารได้อย่างเหมีาะสมีและมีีประสิทธีิภาพ
lose) พรีไบโอติกกลุ่มีใหมี่ที�กำาลังได้รับคุ้วามีสนใจและเริ�มีนำามีาใช้ ตัวอย่างการศึกษาคุุ้ณ์สมีบัติพรีไบโอติกของสารสกัดธีรรมีชาติพบว่า
ตามีท้องตลาด (Emerging prebiotics) เช่น ไซึโลโอลิโกแซึ็กคุ้าไรด์ สารสกัดพอลิแซึ็กคุ้าไรด์ชนิดฟูคุ้อยแดน (Fucoidans) จากสาหร่าย

(Xylooligosaccharides; XOS) อะราบิโนไซึโลโอลิโกแซึ็กคุ้าไรด์ สีนำ�าตาล จะไมี่ถึูกย่อยด้วยเอนไซึมี์ที�พบในระบบทางเดินอาหารและ
(Arabinoxylan Oligosaccharides; AXOS) ไอโซึมีอลโตโอลิโกแซึ็ก- เกิดกระบวนการหมีักโดยจุลินทรีย์ในลำาไส้ ช่วยส่งเสริมีการเจริญของ

NOV 2022 FOOD FOCUS THAILAND 27

26/10/2565 BE 18:55
26-31_Special Focus_Suwimol.indd 27 26/10/2565 BE 18:55
26-31_Special Focus_Suwimol.indd 27