Page 61 - FoodFocusThailand No.211 OCTOBER 2023

SOURCE OF ENGINEER

หลายวััฏภาค ช่่วังของควัามดััน ช่่วังอัตราการไหล อัตราควัามดัันที่้�ต้องการวััดั ก็ม้ควัามส่ำาคัญในการเลือกมาตรวััดั หากต้องการวััดัที่้�
ช่่วังอุณหภูมิในการวััดั ช่่วังควัามหนาแน่นและ ควัามดัันสู่งมากๆ เช่่น อัตราการไหลของคาร์บอนไดัออกไซึ่ดั์ที่้�อยู่ในส่ภาวัะเหนือจุดัวัิกฤต
ควัามหนืดั ซึ่่�งปััจจัยเหล่าน้�จะส่่งผลต่อช่่วังของ (Supercritical fluid) วััส่ดัุที่้�ใช่้จะต้องที่นแรงดัันไดั้ดั้ โดัยต้องคำาน่งถึ่งควัามแข็งแรง ราคา
ค่า Reynold’s number ที่้�จะที่ำาการวััดั และส่่งผล นำ�าหนัก และขนาดัของมาตรวััดั เปั็นต้น
ต่อการตัดัส่ินใจในการเลือกมาตรวััดั ดัังนั�น มาตรวััดัส่่วันใหญ่ต้องม้งานที่่อที่้�จะต้องติดัตั�งไวั้ที่ั�งในส่่วันของต้นที่าง (Upstream) และ
ความหนาแน่น ความหนืด และค่า Reyn- ปัลายที่าง (Downstream) โดัยการเลือกใช่้งานอาจจะต้องพิิจารณาถึ่งพิื�นที่้�ในการติดัตั�งมาตรวััดั
old’s number ในสภาวะที่่�จะที่ำาการวัด ดั้วัยวั่าม้พิื�นที่้�เพิ้ยงพิอต่อการบำารุงรักษาหรือไม่ หากต้องม้การถึอดัมาตรวััดัไปัส่อบเที่้ยบจะ
จึงเป็็ น 3 ค่าที่่�สำาคัญต่่อการพิิจารณาใน เลือกใช่้มาตรวััดัแบบใดั ยกตัวัอย่าง การพิิจารณาเลือกระหวั่างมาตรวััดัแบบคลื�นเส่้ยงควัามถึ้�สู่งที่้�
การเลือกใช้้มาต่รวัด นอกจากน้� การไหลที่้�ม้ ต้องการนำาไปัส่อบเที่้ยบปัระจำาปัี กับมาตรวััดัแบบ Orifice plate ที่้�ต้องการเพิ้ยงการตรวัจส่อบ
ส่องวััฏภาคจะวััดัไดั้ยากกวั่าของไหลวััฏภาค แผ่นเพิลที่เพิื�อส่อบเที่้ยบตัวัเครื�องส่่งส่ัญญาณควัามดัันแตกต่าง หรือเครื�องส่่งส่ัญญาณ DP

เดั้ยวั เช่่น การวััดัไอเปัียกในส่ภาวัะอิ�มตัวัที่้�ที่ำาให้ ในกรณ้น้�ต้องพิิจารณาถึ่งควัามส่ะดัวักและเหมาะส่มต่อการใช่้งาน เปั็นต้น
เกิดัละอองนำ�าในส่ภาวัะที่้�ม้ของเหลวัอยู่ดั้วัย ในการติดัตั�งมาตรวััดั อาจต้องม้อุปักรณ์เส่ริมต่างๆ ที่้�ส่ามารถึที่ำางานไดั้กับมาตรวััดั
ซึ่่�งส่่งผลให้ควัามดัันลดัลง หรือกรณ้ที่้�เกิดั แบบนั�นๆ เช่่น เครื�องวััดัอุณหภูมิกับควัามดััน เครื�องวััดัควัามหนาแน่น (Densitometer) อุปักรณ์
การระเหยของของเหลวัอิ�มตัวัที่้�ที่ำาให้ของเหลวั วัาล์วั และแอคชู่เอเตอร์ส่ำาหรับเปัิดัปัิดัวัาล์วัที่้�เข้ากันไดั้ รวัมถึ่งระบบผส่มของไหลหรือของเหลวั
บางส่่วันกลายเปั็นก๊าซึ่ ซึ่่�งอาจจะส่่งผลต่อ ในที่่อ เช่่น ในกรณ้ที่้�ของไหลเหล่านั�นม้องค์ปัระกอบหลายอย่าง อาจจะม้เครื�องกวันผส่มใน
การวััดัการไหลเช่่นเดั้ยวักัน ดัังนั�น ควัามดัันและ เส่้นที่่อ (Static mixer หรือ Inline mixer) ซึ่่�งม้ลักษณะเปั็นใบริบบอน (Ribbon mixer) ที่้�ช่่วัย
จุดัไอนำ�ากลั�นตัวั หรือจุดั Dew point จ่งเปั็น ผส่มของไหลให้เข้ากัน เพิื�อให้การวััดัค่าการไหลเปั็นไปัอย่างถึูกต้องและแม่นยำามากยิ�งข่�น
ส่ิ�งส่ำาคัญในการพิิจารณาเลือกมาตรวััดัการไหล เมื�อพิิจารณาถึ่งหลักเกณฑ์์ดัังกล่าวัข้างต้นแล้วั หลังจากนั�นจะต้องคำาน่งถึ่งส่ภาวัะของ
นอกจากน้� หากของไหลนั�นม้ฤที่ธิ์ิ�ในการ กระบวันการ เงื�อนไขที่างกายภาพิ ส่ิ�งแวัดัล้อม การปัระยุกต์ใช่้งานจริง และงบปัระมาณ
กัดักร่อน ก็ต้องเลือกวััส่ดัุของมาตรวััดัให้ม้ควัาม เพิื�อคัดักรองและเลือกมาตรวััดัที่้�เหมาะส่มต่อการใช่้งาน นอกจากน้� ควัรปัร่กษากับที่้มงานและ
เหมาะส่มต่อการใช่้งานเช่่นเดั้ยวักัน ผู้ใช่้งาน เพิื�อให้แน่ใจวั่าไดั้พิิจารณาถึ่งหลักเกณฑ์์ต่างๆ อย่างครอบคลุมแล้วั
ส่ภาวัะของกระบวันการก็เปั็นตัวักำาหนดั
คุณส่มบัติของมาตรวััดั เช่่น ควัามไวัของ
มาตรวััดัต่อคุณส่มบัติที่างกายภาพิ และ
ค่า Reynold’s number ของช่่วังที่้�จะวััดั หรือ
การพิิจารณาถึ่งค่าอัตราส่่วันการหมุนเวั้ยน
(Turndown ratio) หรือที่้�เร้ยกวั่าค่าควัาม
รวิศ ที่ัศคร ส่ามารถึของย่านการวััดั (Range ability หรือ

Ravis Tasakorn Flow range) ซึ่่�งเปั็นค่าอัตราส่่วันของการวััดั
Department of Food Science and Technology
Faculty of Agro-Industry ค่าสู่งสุ่ดัต่อค่าตำ�าสุ่ดัในย่านที่้�วััดัไดั้ (Turndown
Chiang Mai University
ravis.t@cmu.ac.th ratio) ซึ่่�งให้ผลลัพิธิ์์ (Output) ออกมาเปั็นเช่ิงเส่้น
เช่่น หากต้องการวััดัค่าอัตราการไหลในช่่วัง
3
0 - 100 m /min แต่ค่าที่้�วััดัไดั้ม้อัตราตำ�าสุ่ดั
ที่้�ควัามแม่นยำา คือ 5 m /min แส่ดังวั่าม้ค่า
3
Turndown ratio อยู่ที่้� 20:1 เปั็นต้น
นอกจากน้� หากม้การไหลแบบหลายกระแส่
(Multiple streams) เช่่น ม้ที่่อหลายที่่อที่้�ส่่ง
ของไหลไปัยังที่่อรวัม อาจต้องการมาตรวััดัเพิื�อ
แยกวััดัในแต่ละที่่อ หรือส่ามารถึที่ำาที่่อเบ้�ยง
(Bypass) จากแต่ละเส่้นไปัวััดัที่้�มาตรวััดัตัวั
เดั้ยวักันไดั้ ในกรณ้ที่้�ของในที่่อเปั็นปัระเภที่
เดั้ยวักัน

OCT 2023 FOOD FOCUS THAILAND 61

22/9/2566 BE 15:19
60-65_Source of Engineer_�.����.indd 61 22/9/2566 BE 15:19
60-65_Source of Engineer_�.����.indd 61