Page 50 - FoodFocusThailand No.212 NOVEMBER 2023
P. 50
STRONG QC &
STRONG QC & QAQA
วิธ์่การใช้้งานเที่คนิค MALDI-TOF น่�ค่อนข้าง
สูะดวก โดย์ในขั�นต้อนของการเต้ร่ย์มต้ัวอย์่าง
ซึ่ึ�งอาจเป็นแบคที่่เร่ย์ห้ร่อจุลัินที่ร่ย์์ช้นิดอ่�นๆ
ที่่�เจริญ่เต้ิบโต้บนอาห้ารเลั่�ย์งเช้่�อได้โดย์ต้รง ห้ร่อ
จะสูกัดโปรต้่นออกจากเช้่�อแบคที่่เร่ย์เพ่�อเพิ�ม
ความแม่นย์ำาก็ได้ ในกรณ์่ที่่�แบคที่่เร่ย์ม่
สูารปนเป้�อนห้ร่อม่แคปซึู่ลัห้นาห้่อหุ้้มอย์ู่ ก็สูามารถื
เลั่อก (Pick) แบคที่่เร่ย์มาผสูมในเมที่ริกซึ่์เฉพาะ
ที่่�เต้ร่ย์มไว้ แลัะที่ำาการห้ย์ดลังบนเพลัที่โลัห้ะ
ห้ลัังจากนั�นจึงนำาเข้าเคร่�อง MALDI-TOF เพ่�อ
ที่ำาการวิเคราะห้์ โดย์จะม่เลัเซึ่อร์เข้าไปกระตุ้้น
ต้ัวอย์่างให้้แต้กต้ัวแลัะสู่งไอออนไป
สูู่กระบวนการ Time of Flight ด้วย์สูนามไฟฟ้า
ซึ่ึ�งจะที่ำาให้้ได้แมสูสูเปกต้รัมของต้ัวอย์่างเพ่�อ
นำาไปเปร่ย์บเที่่ย์บกับฐานข้อมูลัที่่�ม่แมสูสูเปกต้รัม
ของแบคที่่เร่ย์มาต้รฐาน โดย์ปัจจุบัน ฐานข้อมูลั
จากการที่่�ต้้องใช้้พลัังงานสููง จึงอาจที่ำาให้้โปรต้่นของจุลัินที่ร่ย์์เป้าห้มาย์แต้กต้ัวเสู่ย์ห้าย์ ดังกลั่าวม่ขนาดให้ญ่่มากจนแที่บจะไม่ม่
ซึ่ึ�งจะสู่งผลัต้่อการแปรผลัแลัะที่ำาให้้ผลัการที่ดสูอบไม่สูมำ�าเสูมอ จึงเกิดการพัฒนา จุลัินที่ร่ย์์ที่่�ไม่รู้จัก แลัะกระบวนการน่�ย์ังสูามารถื
เที่คนิคการวัดมวลัดังกลั่าวให้้ม่ความแม่นย์ำา เช้่�อถื่อได้ แลัะง่าย์ต้่อการเต้ร่ย์มต้ัวอย์่าง จำาแนกช้นิดของจุลัินที่ร่ย์์ได้ถืึงระดับสูาย์พันธ์ุ์
มากขึ�น จนพัฒนาเป็นเที่คโนโลัย์่ Matrix-Assisted Laser Desorption/Ionization-Time (Species)
of Flight (MALDI-TOF) ในปี พ.ศ. 2539 ซึ่ึ�งห้ลัักการที่่�แต้กต้่างจากการที่ดสูอบ
แบบเดิม ค่อ การบังคับให้้แต้กต้ัวเป็นไอออนแบบอ่อน (Soft Ionization) ซึ่ึ�งไม่ก่อให้้ ข้้อดีีข้องวิิธีี MALDI-TOF ในการจำแนกเชื้้�อ
เกิดความเสู่ย์ห้าย์กับสูารอินที่ร่ย์์ที่่�ม่โมเลักุลัขนาดให้ญ่่ จุลิินทรีย์์
ห้ลัักการของเที่คโนโลัย์่ MALDI-TOF แบ่งออกเป็นสูองสู่วนห้ลััก สู่วนแรก ค่อ - รวดเร็วและมีีประสิิทธิิภาพ MALDI-TOF
Matrix-Assisted Laser Desorption/Ionization (MALDI) ซึ่ึ�งเป็นการนำาสูารต้ัวอย์่าง สูามารถืวิเคราะห้์ต้ัวอย์่างได้ด้วย์ระย์ะเวลัาเพ่ย์ง
ไปผสูมกับเมที่ริกซึ่์เฉพาะในรูปแบบผลัึก แลัะเม่�อกระตุ้้นผลัึกดังกลั่าวด้วย์แสูงเลัเซึ่อร์ ไม่ก่�นาที่่ จึงเห้มาะสูำาห้รับนำามาใช้้งานใน
ที่่�ม่ความย์าวคลั่�นเฉพาะจะที่ำาให้้สูารต้ัวอย์่างในเมที่ริกซึ่์แต้กต้ัวเป็นไอออน จากนั�น ห้้องปฏิิบัต้ิการที่่�ต้้องการระบุเช้่�อจุลัินที่ร่ย์์
ไอออนดังกลั่าวจะถืูกเร่งความเร็วด้วย์สูนามไฟฟ้าแลัะสู่งเข้าไปในที่่อสูุญ่ญ่ากาศ อย์่างรวดเร็ว ห้ร่องานที่่�ม่ปริมาณ์มาก เน่�องจาก
จึงที่ำาให้้ไอออนถืูกเคลั่�อนที่่�แลัะแย์กไปต้ามความเร็วก่อนที่่�จะไปช้นกับ Detector เพ่�อ เที่คโนโลัย์่ MALDI-TOF สูามารถืแย์กแย์ะมวลั
ต้รวจวัดมวลัของไอออนนั�นๆ ซึ่ึ�งขั�นต้อนน่�จะเป็นการแย์กสูารด้วย์ความเร็วในที่่อ ของไรโบโซึ่ม (Ribosomal Protein) ได้อย์่าง
สูุญ่ญ่ากาศซึ่ึ�งสูัมพันธ์์กับมวลัของไอออน จึงเร่ย์กกระบวนการน่�ว่า Time of Flight
(ToF)
เม่�อประย์ุกต้์ใช้้เที่คโนโลัย์่ MALDI-TOF กับการจำาแนกเช้่�อจุลัินที่ร่ย์์ ซึ่ึ�งสูารที่่�
ต้้องการจะจำาแนก ค่อ โปรต้่นซึ่ึ�งเป็นสูาย์เปปไที่ด์ที่่�ม่กรดอะมิโนเร่ย์งกัน โดย์โปรต้่น
ที่่�ต้่างช้นิดกันก็จะม่นำ�าห้นักของสูาย์เปปไที่ด์ที่่�ต้่างกันด้วย์ การต้รวจด้วย์วิธ์่
MALDI-TOF นั�นจะแสูดงผลัออกมาในรูปแบบแมสูสูเปกต้รัมที่่�จำาแนกนำ�าห้นักของ
โปรต้่นที่่�ต้รวจพบ โดย์จะสูนใจเฉพาะโปรต้่นไรโบโซึ่ม (Ribosomal Protein) ของ
จุลัินที่ร่ย์์ เน่�องจากม่ความจำาเพาะต้่อช้นิดของเช้่�อแบคที่่เร่ย์สููง ซึ่ึ�งจะช้่วย์ในการระบุ
แลัะจำาแนกเช้่�อจุลัินที่ร่ย์์ได้อย์่างรวดเร็วแลัะแม่นย์ำามากย์ิ�งขึ�น จึงสูามารถืนำามา
ประย์ุกต้์ใช้้เพ่�อวัต้ถืุประสูงค์ต้่างๆ เช้่น การวินิจฉัย์เช้่�อก่อโรคในที่างการแพที่ย์์
การระบุเอกลัักษณ์์ของเช้่�อในกระบวนการผลัิต้ย์าช้่ววัต้ถืุ แลัะการพิจารณ์าแบคที่่เร่ย์
ประจำาถืิ�นในงานด้านสูิ�งแวดลั้อม เป็นต้้น
50 FOOD FOCUS THAILAND NOV 2023
20/10/2566 BE 21:59
49-53_Strong QC&QA_MALDI-TOF.indd 50 20/10/2566 BE 21:59
49-53_Strong QC&QA_MALDI-TOF.indd 50
