Page 30 - FoodFocusThailand No.221 August 2024

SPECIAL FOCUS

การประยุุกต์์ใช้้สารแอคทีีฟจากธรรมช้าต์ิในบรรจุภััณฑ์์
การใช้้สารแอคทีีฟในบรรจุุภััณฑ์์มีีจุุดประสงค์เพื่่�อมีุ�งเน้น
การปรับปรุงคุณสมีบัติิติ�างๆ ของบรรจุุภััณฑ์์จุากวััสดุธรรมีช้าติิให้้
สามีารถปกป้องผลิิติภััณฑ์์ ยื่ดอายืุการเก็บรักษา ในขณะเดียืวักัน
ก็ช้�วัยืควับคุมีสภัาพื่แวัดลิ้อมีภัายืในบรรจุุภััณฑ์์ได้อยื�างมีี
ประสิทีธิภัาพื่ ซึ่่�งนวััติกรรมีเห้ลิ�านี�ไมี�เพื่ียืงช้�วัยืรักษาคุณภัาพื่ของ
ผลิิติภััณฑ์์เที�านั�น แติ�ยืังช้�วัยืลิดการใช้้วััติถุกันเสียืได้อีกด้วัยื อีกทีั�ง
การใช้้วััสดุธรรมีช้าติิในการผลิิติบรรจุุภััณฑ์์ยืังสอดคลิ้องกับ ภัาพที� 2 บรรจุุภััณฑ์์แอคทีีฟ (Active packaging) ทีี�มีีสารติ้านอนุมีูลิอิสระ

แนวัโน้มีควัามียืั�งยื่นทีี�กำาลิังได้รับควัามีสนใจุในภัาคอุติสาห้กรรมี เพื่่�อยื่ดอายืุการเก็บรักษาแฮมีปรุงสุก
อาห้ารแลิะเคร่�องด่�มี โดยืในปัจุจุุบันมีีการวัิจุัยืแลิะพื่ัฒนาการใช้้ Figure 2 Antioxidant-containing active packaging designed to prolong the
shelf life of cooked ham

บรรจุุภััณฑ์์แอคทีีฟในอุติสาห้กรรมีอาห้ารแลิะเคร่�องด่�มีอยื�าง ที�มา / Source: Pateiro et al. (2019)
กวั้างขวัาง ดังนี�
บรรจุุภััณฑ์์ต้้านจุุลิินทรีย์์ บรรจุุภััณฑ์์บริโภัคได้้
บรรจุุภััณฑ์์ติ้านจุุลิินทีรียื์เป็นทีางเลิ่อกห้น่�งทีี�ช้�วัยืลิด บรรจุุภััณฑ์์บริโภัคได้ส�วันให้ญ่�ผลิิติมีาจุากพื่อลิิเมีอร์ช้ีวัภัาพื่ (Biopolymer)
การเส่�อมีเสียืของผลิิติภััณฑ์์แลิะการใช้้วััติถุกันเสียื โดยืส�วันให้ญ่�ผลิิติ เช้�น พื่อลิิแซึ่็กคาไรด์ โปรติีน แลิะไขมีัน เป็นติ้น โดยืแบ�งออกได้เป็น 2
จุากพื่อลิิเมีอร์สังเคราะห้์ห้ร่อพื่อลิิเมีอร์ช้ีวัภัาพื่ (Biopolymer) ทีี� ประเภัทีห้ลิัก ค่อ ฟิลิ์มี แลิะสารเคลิ่อบ ซึ่่�งจุะมีีกระบวันการผลิิติทีี�แติกติ�างกัน
เติิมีห้ร่อเคลิ่อบด้วัยืสารแอคทีีฟจุากธรรมีช้าติิ เช้�น สารติ้านอนุมีูลิอิสระ ดังแสดงในภัาพื่ทีี� 3 โดยืในช้�วังทีี�ผ�านมีาสารสกัดจุากสาห้ร�ายืได้รับ
สารติ้านจุุลิินทีรียื์ แลิะนำ�ามีันห้อมีระเห้ยื เป็นติ้น โดยืมีีติัวัอยื�าง ควัามีสนใจุอยื�างมีากในการพื่ัฒนาเป็นบรรจุุภััณฑ์์บริโภัคได้ เน่�องจุาก
การประยืุกติ์ใช้้ ได้แก� การยื่ดอายืุแฮมีปรุงสุกห้ั�นช้ิ�นแช้�เยื็นด้วัยืฟิลิ์มี สาห้ร�ายือุดมีไปด้วัยืสารประกอบช้ีวัภัาพื่ทีี�ห้ลิากห้ลิายื เช้�น พื่อลิิแซึ่็กคาไรด์
PET/PE/EVOH/PE ทีี�เคลิ่อบด้วัยื (1) นำ�ามีันห้อมีระเห้ยืจุากช้าเขียืวั (อัลิจุิเนติ ลิามีินาริน แลิะฟูคอยืแดน) โปรติีน (ไฟโคบิลิิโปรติีน) แร�ธาติุ
แลิะ (2) นำ�ามีันห้อมีระเห้ยืจุากช้าเขียืวัแลิะออริกาโน ร�วัมีกับ วัิติามีิน กรดไขมีันจุำาเป็นไมี�อิ�มีติัวั พื่อลิิฟีนอลิ (ฟลิอโรแทีนนิน แลิะ
การปรับสภัาวัะอากาศในบรรจุุภััณฑ์์ (ไนโติรเจุนร้อยืลิะ 70 แลิะ โบรโมีฟีนอลิ) แคโรทีีนอยืด์ (ฟูโคแซึ่นทีิน แลิะแอสติาแซึ่นทีิน) โทีโคฟีรอลิ

คาร์บอนไดออกไซึ่ด์ร้อยืลิะ 30) ซึ่่�งสามีารถช้ะลิอการเน�าเสียื สารติ้านอนุมีูลิอิสระ แลิะสารติ้านจุุลิินทีรียื์ เป็นติ้น ซึ่่�งคุณสมีบัติิของ
การเกิดปฏิิกิริยืาออกซึ่ิเดช้ัน รวัมีถ่งการเปลิี�ยืนแปลิงสีแลิะพื่่�นผิวั สาห้ร�ายืจุะข่�นอยืู�กับขั�นติอนการสกัดทีี�แติกติ�างกัน โดยืบรรจุุภััณฑ์์บริโภัคได้
ของผลิิติภััณฑ์์ โดยืช้ะลิอการเจุริญ่ของปริมีาณจุุลิินทีรียื์ทีั�งห้มีด ทีี�ทีำาจุากพื่อลิิแซึ่็กคาไรด์จุากสาห้ร�ายืนั�นจุะมีีคุณสมีบัติิทีี�สามีารถ
(Total Viable Counts; TVC) แบคทีีเรียืแลิคติิก (Lactic Acid ยื�อยืสลิายืได้ ไมี�เป็นพื่ิษ มีีฤทีธิ�ในการติ้านอนุมีูลิอิสระ แลิะสร้างช้ั�นฟิลิ์มี
Bacteria; LAB) แลิะ Brochothrix thermosphacta ซึ่่�งอยืู�ใน ได้ดี อยื�างไรก็ติามี บรรจุุภััณฑ์์ช้นิดนี�ยืังมีีข้อจุำากัดบางประการ ได้แก�
เกณฑ์์กฎระเบียืบของสห้ภัาพื่ยืุโรป (ภัาพื่ทีี� 2) นอกจุากนี� ด้วัยื ควัามีติ้านทีานแรงด่งติำ�า การป้องกันการซึ่่มีผ�านของไอนำ�าแลิะออกซึ่ิเจุนติำ�า
ควัามีก้าวัห้น้าทีางเทีคโนโลิยืี จุ่งมีีอีกห้น่�งติัวัอยื�างทีี�ได้นำา ลิะลิายืนำ�าง�ายื ทีนควัามีร้อนได้ติำ�า แลิะมีีสมีบัติิการติ้านแบคทีีเรียืในระดับ
“เทีคนิคอิเลิ็กโติรสปินนิง (Electrospinning)” มีาใช้้ร�วัมีกับ ปานกลิาง ดังนั�นการพื่ัฒนาติ�อยือดจุ่งมีุ�งเน้นไปทีี�การปรับปรุงคุณสมีบัติิ
สารแอคทีีฟจุากธรรมีช้าติิ เพื่่�อพื่ัฒนาวััสดุบรรจุุภััณฑ์์ให้้มีีประสิทีธิภัาพื่ เห้ลิ�านี� โดยืใช้้วัิธีการติ�างๆ ไมี�วั�าจุะเป็น การผสมีกับไบโอพื่อลิิเมีอร์ช้นิดอ่�นๆ
มีากข่�น ทีั�งนี� ประสิทีธิภัาพื่การติ้านจุุลิินทีรียื์แลิะคุณภัาพื่ของ (เช้�น อัลิจุิเนติ ซึ่ีพื่ิโอไลิติ์ สารสกัดจุากผลิเบอร์รีไมีร์เทีิลิ (Myrtle berries
บรรจุุภััณฑ์์จุะข่�นอยืู�กับช้นิดของสาร กลิไกของสารแอคทีีฟ แลิะ extract) โซึ่เดียืมีอัลิจุิเนติ เบติาไซึ่โคลิเด็กซึ่์ติริน แลิะคาร์วัาครอลิ เป็นติ้น)
เทีคนิคทีี�ใช้้ในการผลิิติ การใช้้นาโนเทีคโนโลิยืี การใช้้เทีคโนโลิยืีพื่ลิาสมีา การเสริมีด้วัยื
ขณะเดียืวักัน ในติ�างประเทีศก็มีีติัวัอยื�างการใช้้บรรจุุภััณฑ์์ สารออกฤทีธิ�ทีางช้ีวัภัาพื่ แลิะการใช้้ร�วัมีกับสารแอคทีีฟจุากธรรมีช้าติิอ่�นๆ
แอคทีีฟในอุติสาห้กรรมีอาห้าร ได้แก� ไส้กรอกแบรนด์ Big Fork ทีี� ในการเป็นอินดิเคเติอร์เพื่่�อนำาไปใช้้ประโยืช้น์เป็นนวััติกรรมีในบรรจุุภััณฑ์์
มีีการใช้้สารสกัดจุากธรรมีช้าติิร�วัมีกับฟิลิ์มีพื่ิเศษเพื่่�อยื่ดอายืุ อาห้ารติ�างๆ (ภัาพื่ทีี� 4)
ผลิิติภััณฑ์์แลิะทีดแทีนการใช้้วััติถุกันเสียื แลิะบริษัที StePac ทีี� ติัวัอยื�างทีี�น�าสนใจุของการใช้้บรรจุุภััณฑ์์บริโภัคได้ในอุติสาห้กรรมีอาห้าร
ร�วัมีมี่อกับผู้ส�งออกจุากประเทีศเปรูแลิะช้ิลิีในการพื่ัฒนาบรรจุุภััณฑ์์ ค่อ แคปซึู่ลิ Ooho จุากแบรนด์ Notpla โดยืสติาร์ทีอัป Skipping Rocks
แอคทีีฟช้่�อ Xtend โดยืใช้้เทีคโนโลิยืีบรรจุุภััณฑ์์ดัดแปรบรรยืากาศ Lab ในกรุงลิอนดอน จุุดเด�นของบรรจุุภััณฑ์์ค่อ มีีลิักษณะเป็นฟิลิ์มีกันนำ�า

(MAP) เพื่่�อควับคุมีระดับออกซึ่ิเจุนแลิะคาร์บอนไดออกไซึ่ด์ให้้ รูปทีรงบับเบิลิใสคลิ้ายืห้ยืดนำ�า โดยืผลิิติจุากสาห้ร�ายืทีะเลิสีนำ�าติาลิ
เห้มีาะสมี ทีำาให้้สามีารถส�งออกบลิูเบอร์รีไปจุำาห้น�ายืยืังติลิาดจุีน แลิะแคลิเซึ่ียืมีคลิอไรด์ ซึ่่�งเป็นบรรจุุภััณฑ์์ทีี�ไมี�มีีสี ไมี�มีีรสช้าติิ โดยืผู้บริโภัค
โดยืทีี�ยืังคงควัามีสดได้นานถ่ง 35 วััน สามีารถรับประทีานได้ทีั�งห้มีดพื่ร้อมีกับการด่�มีของเห้ลิวัภัายืใน แลิะ

30 FOOD FOCUS THAILAND AUG 2024

23/7/2567 BE 18:38
28-33_Special Focus_FIN.indd 30 23/7/2567 BE 18:38
28-33_Special Focus_FIN.indd 30