Page 48 - FoodFocusThailand No.157 April 2019

STRATEGIC R & D
กสิภูมิ ทวนคง
Khasipoom Thaunkhong
Assistant Product Manager
BJC Specialties Company Limited
Khasipot@bjc.co.th
สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ

จากถั่วเหลืองกับ

คุณประโยชน์ต่อร่างกาย

สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ (Bioactive compounds) คือ สารจากสิ่งมีชีวิต
ตามธรรมชาติที่มีผลต่อสิ่งมีชีวิตทั้งคน สัตว์ และพืช โดยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่ดี

ต้องเป็นสารที่มีผลจําเพาะเจาะจงและสารนั้นจะต้องไม่มีผลในทางลบต่อร่างกาย หรือ
มีผลข้างเคียงน้อย ซึ่งสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพมีหลายชนิด เช่น สารกลุ่มพอลิฟีนอล
(Polyphenol) ฟลาโวนอยด์ (Flavoniod) แอนโทไซยานิน (Anthocyaine) ลูทีน
(Lutein) และไบโอแอคทีฟเพปไทด์ (Bioactive peptide) เป็นต้น ซึ่งในบทความนี้
1
จะกล่าวถึงไบโอแอคทีฟเพปไทด์เเป็นหลัก

ในปัจจุบันมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์แสดงให้เห็นว่าโปรตีนจากอาหาร ป้องกันการสลายตัวและฟื้นฟูกล้ามเนื้อหลังการออกก�าลังกาย (รูปที่ 2)
ประกอบด้วยล�าดับกรดอะมิโนที่เป็นส่วนประกอบของเพปไทด์ที่มีฤทธิ์ทาง จะพบว่าผู้ทดลองที่รับประทานเพปไทด์จากถั่วเหลืองจะมีระดับเอนไซม์-
เภสัชวิทยาซึ่งออกฤทธิ์ต่อร่างกายหลายอย่าง เช่น ต่อต้านอนุมูลอิสระ ครีเอทีนไคเนส (Creatine kinase) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่บ่งชี้ว่ากล้ามเนื้อมีการ-
(Antioxidant) ปรับระบบภูมิคุ้มกัน (Immunomodulation) ลดความดันโลหิต ฉีกขาดหรือสลายตัวมากน้อยเท่าไร ในระดับที่ต�่ากว่าผู้ที่รับประทานโปรตีน
(Anti-hypertension) ลดน�้าตาลในเลือด (Anti-diabetic) และลดไขมันในเลือด ถั่วเหลือง และในกลุ่มยาหลอก
(Anti-dyslipidemic) โดยทั่วไปไบโอแอคทีฟเพปไทด์จะประกอบด้วยกรดอะมิโน
2-20 ชนิดและมีมวลโมเลกุลน้อยกว่า 6,000 ดาลตัน ซึ่งการเกิดหรือการผลิต
ไบโอแอคทีฟเพปไทด์นั้นจะเกิดจากกระบวนการย่อยด้วยน�้า (Hydrolysis)
โดยมีเอนไซม์ในกลุ่มโปรติเอส (Protease) เป็นตัวเร่งปฏิกิริยา ซึ่งท�าให้เกิด
เพปไทด์สายสั้นๆ หรือเกิดไบโอแอคทีฟเพปไทด์ขึ้น ซึ่งร่างกายจะสามารถดูดซึม
2
เพปไทด์สายสั้นๆ ได้รวดเร็วกว่าในรูปกรดอะมิโน (รูปที่ 1)

รูปที่ 1 การดูดซึมเพปไทด์เข้าสู่เซลล์ รูปที่ 2 การเปลี่ยนแปลงระดับเอนไซม์ครีเอทีนไคเนส
Figure 1 Absorption of peptides into cells Figure 2 Changes in creatine kinase enzyme

ปัจจุบันผู้บริโภคมีแนวโน้มที่จะหัน
มาบริโภคโปรตีนจากพืชและลดการ
บริโภคผลิตภัณฑ์จากสัตว์เพิ่มขึ้นอย่าง
ต่อเนื่องทั้งในจีน ยุโรป และอเมริกา
ท�าให้โปรตีนจากพืชมีบทบาทมากขึ้นใน
อนาคตซึ่งรวมถึงไบโอแอคทีฟเพปไทด์จากพืชด้วย เช่น เพปไทด์จากถั่วเหลือง

(Soy peptide) รูปที่ 3 กระตุ้นการสังเคราะห์ Growth hormone-mediated IGF1 และยับยั้ง

โปรตีนจากถั่วเหลืองเป็นแหล่งโปรตีนที่หาง่าย ราคาไม่แพง และมีกรด- สารกลุ่มไซโตไคน์
อะมิโนจ�าเป็นครบถ้วน นอกจากนี้ยังเหมาะกับคนที่แพ้น�้าตาลแลคโตสใน Figure 3 The cytokine substance that affects muscle breakdown
นมวัวอีกด้วย โปรตีนจากถั่วเหลืองประกอบด้วยโปรตีนไกลซินิน (Glycinin) นอกจากนี้ เพปไทด์จากถั่วเหลืองยังมีสมบัติในเรื่องเสริมสร้างกล้ามเนื้อ
และ β-conglycinin ร้อยละ 65-80 ซึ่งในปัจจุบันมีการศึกษาวิจัยพบว่าเพปไทด์ โดยกระตุ้นการสังเคราะห์ Growth hormone-mediated IGF1 เพื่อท�าให้เกิด
จากถั่วเหลืองมีสมบัติเป็นไบโอแอคทีฟเพปไทด์และมีประโยชน์ต่อร่างกาย การเพิ่มการสังเคราะห์กล้ามเนื้อและยับยั้งสารกลุ่มไซโตไคน์ (Cytokines) ซึ่ง
ในหลายหน้าที่ ดังนี้ ท�าให้ลดการสลายตัวของกล้ามเนื้อ (รูปที่ 3)

48 FOOD FOCUS THAILAND APR 2019
48 FOOD FOCUS THAILAND APR 2019

48-49_Strategic R&D_BJC.indd 48 18/3/2562 BE 21:37