Page 58 - FoodFocusThailand No.180 March 2021

STRONG QC &
STRONG QC & QAQA

การวิิเคราะห์์อาห์ารก่อภููมิิแพ้้

การวิิเคราะห์์อาห์ารก่อภููมิิแพ้้ เป็็นการทดสอบวิัสดุห์รือพ้ื�นผิิวิเพ้ื�อระบุชนิด และ/ห์รือ ตรวิจสอบป็ริมิาณของอาห์ารก่อภููมิิแพ้้
ผิลการวิิเคราะห์์เป็็นป็ระโยชน์สำห์รับการจัดการสารก่อภููมิิแพ้้ในโรงงานแป็รรูป็อาห์าร โดยอาจนำไป็ใช้ป็รับป็รุงแผินการจัดการ
อาห์ารก่อภููมิิแพ้้ เพ้ื�อสร้างควิามิเชื�อมิั�นและเป็็นการทวินสอบวิ่าโรงงานดำเนินการเป็็นไป็ตามิแผินการฯ อย่างมิีป็ระสิทธิิภูาพ้
ทั�งยังช่วิยในการป็ระเมิินควิามิเสี�ยงสารก่อภููมิิแพ้้เชิงป็ริมิาณ ถึึงแมิ้วิ่าการวิิเคราะห์์มิีส่วินสำคัญอย่างยิ�งในการจัดการสารก่อภููมิิแพ้้
แต่ไมิ่สามิารถึทดแทนแผินการจัดการสารก่อภููมิิแพ้้ที�มิีป็ระสิทธิิภูาพ้

Allergen Bureau
Translated and Compiled By:
การวิิเคราะห์์อาห์ารก่อภููมิิแพ้้ มิีประโยชน์์และ ผ้�ชุ่วิยศาสตราจารย์ ดร.จิตศิริ ที่องสอน ราชุตนะพัันธุ์ุ์
สามิารถประยุกต์์ใช้เพ้่�อ: (1) กำาห์น์ดชน์ิดสารก่อภููมิิแพ้้ใน์ Assistant Professor Chitsiri Thongson Rachtanapun, Ph.D.
Department of Food Science and Technology
ส่วิน์ผสมิ (2) ระบุุอุปกรณ์์ที่ี�ที่ำาควิามิสะอาดยาก (3) ให์้ข้้อมิูล Faculty of Agro-Industry, Kasetsart University
ด้าน์การประเมิิน์ควิามิเสี�ยง (4) ย่น์ยัน์ข้้อสัน์น์ิษฐาน์ข้อง
VITAL (Voluntary Incidental Trace Allergen Labelling วิิธีีการทดสอบและชุุดทดสอบสำาเร็จรูป
®
Program ห์ร่อโปรแกรมิภูาคสมิัครใจเกี�ยวิกับุการต์ิดฉลาก 1. การวิิเคราะห์์สถานที่่�ผลิิต
สารก่อภููมิิแพ้้ที่ี�ปน์เป้�อน์โดยมิิเจต์น์า) (5) ต์รวิจสอบุสถาน์ะ • ชุุดที่ดสอบ ATP (ATP Test Kits): ชุดที่ดสอบุ ATP (Adenosine Triphosphate) มิีควิามิไวิ
ผลิต์ภูัณ์ฑ์์ข้ั�น์สุดที่้ายใน์สภูาพ้แวิดล้อมิที่ี�มิีควิามิเสี�ยงสูง น์้อยกวิ่าการที่ดสอบุสารก่อภููมิิแพ้้แบุบุจำาเพ้าะ เป็น์การต์รวิจจับุ ATP จากทีุ่กแห์ล่ง (สัต์วิ์ ผัก จุลิน์ที่รีย์
และ (6) ต์ิดต์ามิผลข้องการเปลี�ยน์แปลงที่ี�สำาคัญ เศษโปรต์ีน์จากอาห์าร เป็น์ต์้น์) และน์ิยมิใช้เป็น์ต์ัวิบุ่งชี�การสุข้าภูิบุาลที่ั�วิไป
การวิิเคราะห์์สารก่อภููมิิแพ้้โดยสุ่มิที่ดสอบุจาก • ชุุดสวิอบที่ดสอบโปรต่น (Protein Swabs): การสวิอบุที่ดสอบุโปรต์ีน์ใช้ห์ลักการที่ี�เรียบุง่าย
ผลิต์ภูัณ์ฑ์์สำาเร็จรูปเพ้่�อที่วิน์สอบุวิ่าไมิ่พ้บุการปน์เป้�อน์น์ั�น์ โดยอาศัยการเปลี�ยน์แปลงสีข้องอิน์ดิเคเต์อร์ เพ้่�อระบุุการมิีอยู่ข้องโปรต์ีน์บุน์พ้่�น์ผิวิ ยิ�งมิีโปรต์ีน์มิาก
ไมิ่ควิรพ้ิจารณ์าจากการผลการที่ดสอบุเพ้ียงครั�งเดียวิ อีกที่ั�ง สีก็จะยิ�งเด่น์ชัดข้ึ�น์ แต์่การต์รวิจไมิ่ได้จำาเพ้าะต์่อสารก่อภููมิิแพ้้
การเล่อกวิิธีีวิิเคราะห์์และการที่ดสอบุที่ี�ถูกต์้องเป็น์เร่�อง • ชุุดที่ดสอบแบบ Lateral Flow (Lateral Flow Devices): ห์ร่อที่ี�รู้จักใน์อีกช่�อวิ่า สต์ริปเที่สที่์
ที่ี�ซัับุซั้อน์ การวิิเคราะห์์ควิรเห์มิาะสมิกับุชน์ิดอาห์ารและ (Strip tests) เป็น์การที่ดสอบุที่ี�อาศัยห์ลักการที่างภููมิิคุ้มิกัน์วิิที่ยา คล้ายคลึงกับุการที่ดสอบุแบุบุ ELISA
สารก่อภููมิิแพ้้ รวิมิถึงควิรเล่อกวิิธีีการที่ดสอบุที่ี�มิี (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) ใช้เพ้่�อต์รวิจห์าสารก่อภููมิิแพ้้ระดับุต์ำ�าๆ ที่ี�อาจห์ลงเห์ล่อ
ประสิที่ธีิภูาพ้ เช่�อถ่อได้ ที่ำาซัำ�าได้ มิีควิามิไวิและจำาเพ้าะต์่อ ห์ลังการล้างที่ำาควิามิสะอาดและบุน์พ้่�น์ผิวิสิ�งแวิดล้อมิ เห์มิาะสำาห์รับุพ้่�น์ผิวิและการล้าง แต์่ควิรใช้
ชน์ิดสารก่อภููมิิแพ้้ เช่น์เดียวิกับุวิิธีีการที่ดสอบุที่ั�วิไป ผลที่ี�ได้ สำาห์รับุวิัต์ถุดิบุห์ร่อผลิต์ภูัณ์ฑ์์สำาเร็จรูปที่ี�ผ่าน์การที่ดสอบุสภูาพ้ใช้ได้กับุอาห์ารและสารก่อภููมิิแพ้้
เป็น์เพ้ียงต์ัวิแที่น์ข้องต์ัวิอย่างที่ี�ที่ดสอบุเที่่าน์ั�น์ จึงสำาคัญ ที่ี�สน์ใจ LFD เป็น์การที่ดสอบุเชิงคุณ์ภูาพ้ (ระบุุวิ่าพ้บุ/ไมิ่พ้บุ) รวิดเร็วิ พ้กพ้าได้ และใช้งาน์ง่าย
อย่างยิ�งที่ี�จะต์้องใช้แผน์การสุ่มิต์ัวิอย่างที่ี�เห์มิาะสมิ อย่างไรก็ต์ามิ มิีข้้อจำากัดที่างเที่คน์ิคบุางประการ (เช่น์ ใน์กรณ์ีที่ี�มิีสารก่อภููมิิแพ้้ปริมิาณ์มิาก) และ
โดยพ้ิจารณ์าจากควิามิเสี�ยงที่ี�อาจเกิดข้ึ�น์ ผลการที่ดสอบุจาก LFD ไมิ่เที่ียบุเที่่ากับุการที่ดสอบุ ELISA ใน์ห์้องปฏิิบุัต์ิการ

22/2/2564 BE 16:40
58-62_Strong QC & QA_Food Allergen.indd 58 22/2/2564 BE 16:40
58-62_Strong QC & QA_Food Allergen.indd 58