Page 39 - FoodFocusThailand No.217 APRIL 2024

STRONG QC & QA

ห็ลงเห็ล่ออย่่บริเว่ณ์นั�น เน่�องจากโปรติ่นได้้ที่ำาปฏิิกิริยากับสารบ่งช่�
จึงที่ำาให็้เกิด้การเปล่�ยนส่ ซึ่ึ�งระด้ับค้ว่ามีเข้้มีข้องส่ที่่�เปล่�ยนแปลงไปจะ
ข้ึ�นอย่่กับปริมีาณ์ข้องโปรติ่นที่่�ติกค้้าง เช่น จากส่เห็ล่องเปล่�ยนไปเป็นส่
เข้่ยว่อ่อน ส่เข้่ยว่ และส่เข้่ยว่เข้้มี ติามีลำาด้ับ นอกจากการใช้ชุด้ที่ด้สอบ
8,9
ด้ังกล่าว่แล้ว่ การติรว่จห็าโปรติ่นติกค้้างในห็้องปฏิิบัติิการสามีารถึ
ที่ด้สอบได้้ด้้ว่ยปฏิิกิริยาไบย่เร็ติ ซึ่ึ�งห็ากมี่โปรติ่นติกค้้างอย่่บนพ่�นผู้ิว่จะ
เกิด้ปฏิิกิริยาเป็นสารส่มี่ว่ง 10

การตรวจหาสัารก่อภููมิแพื้้บนพื้้�นผิิวสััมผิัสัอาหารโดยวิธีีจำเพื้าะ
เจาะจง
พลาสติิกที่่�มี่ส่เข้้มี จะมีองเห็็นได้้ง่ายกว่่าสิ�งติกค้้างที่่�อย่่บน 1. การตรวจหาสารก่อภููมิแพ้้บนพ้้�นผิิวโดยวิธีี Lateral Flow
เข้่ยงพลาสติิกที่่�มี่ส่ข้าว่ รว่มีถึึงการติรว่จสอบสารก่อภู่มีิแพ้ Assay
ชนิด้อ่�นๆ ด้้ว่ยสายติาก็อาจมี่ข้้อจำากัด้ที่่�ไมี่สามีารถึด้ำาเนินการ การติรว่จห็าสารก่อภู่มีิแพ้บนพ่�นผู้ิว่โด้ยว่ิธี่ Lateral Flow Assay
ได้้อย่างค้รอบค้ลุมี เน่�องจากติ้องอาศััยค้ว่ามีสามีารถึ เป็นการติรว่จสอบเชิงคุ้ณ์ภูาพที่่�ง่ายและรว่ด้เร็ว่ ซึ่ึ�งมี่ค้ว่ามีจำาเพาะ
และค้ว่ามีเช่�ยว่ชาญข้องผู้่้ปฏิิบัติิงาน ด้ังนั�น การประเมีิน เจาะจงด้้ว่ยเที่ค้นิค้ที่างภู่มีิคุ้้มีกันแบบอิมีมี่โนโค้รมีาโติกราฟีี โด้ยอาศััย
ค้ว่ามีสะอาด้บนพ่�นผู้ิว่ข้องอุปกรณ์์จำาเป็นที่่�จะติ้องใช้ ห็ลักการเกิด้ปฏิิกิริยาจากการจับกันระห็ว่่างแอนติิบอด้่ (Antibody) และ
ว่ิธี่การติรว่จว่ิเค้ราะห็์อ่�นๆ ร่ว่มีด้้ว่ย เพ่�อบ่งช่�ว่่าไมี่มี่การ แอนติิเจน (Antigen) ซึ่ึ�งเป็นโปรติ่นที่่�มีาจากแห็ล่งอาห็ารที่่�ก่อให็้เกิด้
7
ติกค้้างข้องสารก่อภู่มีิแพ้บนพ่�นผู้ิว่ โด้ยการติรว่จสอบ ภู่มีิแพ้ โด้ยเป็นการที่ด้สอบบนแผู้่นกระด้าษที่่�ว่างแนว่ราบและสามีารถึ
สารก่อภู่มีิแพ้ติกค้้างบนพ่�นผู้ิว่สัมีผู้ัสอาห็ารจะมี่ว่ิธี่การเก็บ อ่านผู้ลได้้ด้้ว่ยติาเปล่า ซึ่ึ�งติัว่อย่างที่่�เก็บจากพ่�นผู้ิว่ด้้ว่ยว่ิธี่น่�อาจจะติ้อง
8
ติัว่อย่างโด้ยติรงจากพ่�นผู้ิว่ข้องอุปกรณ์์ที่ั�ว่ไป และว่ิธี่เก็บ
ติัว่อย่างที่างอ้อมีจากนำ�าล้างสุด้ที่้ายในกระบว่นการล้าง

แบบไมี่ถึอด้ชิ�นส่ว่นข้องอุปกรณ์์ (Clean-in-place; CIP)
เพ่�อนำาไปติรว่จห็าสารก่อภู่มีิแพ้ด้้ว่ยเที่ค้นิค้ติ่างๆ ติ่อไป

การตรวจหาโปรตีนรวมที่ี�ตกค้้างบนพื้้�นผิิว
สััมผิัสัอาหาร
การติรว่จห็าโปรติ่นรว่มีเป็นว่ิธี่การติรว่จค้ัด้กรองโปรติ่นที่่�
เป็นสารก่อภู่มีิแพ้จากอาห็ารที่่�ติกค้้างบนพ่�นผู้ิว่ห็ลังจาก
การที่ำาค้ว่ามีสะอาด้ซึ่ึ�งไมี่สามีารถึมีองเห็็นได้้ด้้ว่ยติาเปล่า 6
โด้ยที่ั�ว่ไปบริเว่ณ์พ่�นผู้ิว่สำาห็รับการเก็บติัว่อย่างโปรติ่นจะ
ไมี่ได้้กำาห็นด้ข้นาด้พ่�นที่่�มีาติรฐานไว่้อย่างเฉพาะเจาะจง
ดร. นฤมล จอมมาก แติ่ค้ว่รเป็นบริเว่ณ์ที่่�มี่ค้ว่ามีเส่�ยงติ่อการปนเป้�อน ได้้แก่

Naruemon Jommark, Ph.D. ซึ่อกมีุมี ติะกร้า และบริเว่ณ์ที่่�เข้้าถึึงยาก โด้ยข้นาด้พ่�นที่่�อาจ
Division of Food Safety Management
and Technology ข้ึ�นอย่่กับค้ว่ามีเห็มีาะสมี สำาห็รับพ่�นผู้ิว่เร่ยบจะกำาห็นด้
Faculty of Science and Technology Rajamangala
University of Technology Krungthep ข้นาด้พ่�นที่่�ในการเก็บติัว่อย่างอย่่ที่่� 10 เซึ่นติิเมีติร x 10
naruemon.j@mail.rmutk.ac.th
เซึ่นติิเมีติร ซึ่ึ�งสามีารถึด้ำาเนินการโด้ยลากห็ัว่สว่อปแบบ
สลับไปมีาจนที่ั�ว่บริเว่ณ์ที่่�สัมีผู้ัสอาห็าร ห็ลังจากนั�นกด้ด้้ามีจับ
ให็้ปลายก้านสว่อปสัมีผู้ัสกับนำ�ายาที่ด้สอบซึ่ึ�งจะมีา
พร้อมีกับชุด้ที่ด้สอบโปรติ่น รอจนกระที่ั�งสารละลายเปล่�ยนส่
และอ่านผู้ลจากการเปร่ยบเที่่ยบส่ข้องห็ัว่สว่อปห็ร่อแถึบส่
ที่่�มีากับชุด้ที่ด้สอบ ห็ากไมี่มี่โปรติ่นติกค้้าง ส่ข้องห็ัว่สว่อป
จะยังค้งเป็นส่เด้ิมี แติ่ห็ากส่ข้องห็ัว่สว่อปเปล่�ยนไปจาก
ส่เด้ิมี เช่น จากส่เห็ล่องเป็นส่เข้่ยว่ แสด้งว่่ามี่โปรติ่น

APR 2024 FOOD FOCUS THAILAND 39

21/3/2567 BE 18:29
38-42_Strong QC&QA_�������-����.indd 39
38-42_Strong QC&QA_�������-����.indd 39 21/3/2567 BE 18:29