Page 33 - FoodFocusThailand No.219 June 2024

SPECIAL FOCUS

ยกตััวอย่างเช่่น การวัดผลิิตัภาพการใช่้ปลิาในโรงงาน ลดความสููญเสูียและต้้นทุุนในกระบวนการผลิต้
อุตัสาหกรรมปลิากระป๋อง ซึ่่�งเป็นวัตัถุุดิบหลิักสามารถุ เมื�อมูลิคำ่าเพิ�มเกิดจำากปัจำจำัยหลิัก 2 ตััว คำือ Input แลิะ Output ดังนั�น
คำำานวณได้ด้วยการเปรียบเทีียบระหว่างผลิผลิิตั (Output) การสร้างมูลิคำ่าเพิ�มให้มากข่�นจำ่งสามารถุทีำาได้เป็น 2 แนวทีาง ได้แก่
นั�นคำือ จำำานวนกระป๋อง (หรือจำำานวนบรรจำุภัณฑ์์) ทีี�ผลิิตัได้ ลิดคำวามสูญเสีย/ตั้นทีุน (Waste/Cost reduction) แลิะสร้างมูลิคำ่า
แลิะปัจำจำัยการผลิิตั (Input) คำือ ปลิาทีี�ใช่้ไปในหน่วยของนำ�าหนัก (Value creation) โดยวิธีีลิดตั้นทีุนเริ�มจำากการใช่้วัตัถุุดิบ (Input)
เป็นกิโลิกรัม (หรือตััน) ดังนั�น ให้น้อยลิง ตัรวจำสอบว่ามีคำวามสูญเสียเกิดข่�นทีี�จำุดใดบ้าง เนื�องจำาก
ทีรัพยากรอาจำจำะไม่ได้ถุูกนำาไปสร้างมูลิคำ่าเพิ�มทีั�งหมด แลิะมักจำะมี
จำำานวนปลิากระป๋อง (กระป๋อง) คำวามสูญเสียในแตั่ลิะช่่วงของกระบวนการผลิิตัอยู่เสมอ โดยหลิักการนี�
ผลิิตัภาพ
=
ของการใช่้ปลิา จำำานวนปลิาทีี�ใช่้ (กิโลิกรัม) สามารถุเขียนได้ ดังแสดงในสมการ (2)

โดยสมการนี�สามารถุอธีิบายได้ว่า การใช่้ปลิาเป็นวัตัถุุดิบ Input = Output + Waste (2)
ทีุกๆ หน่�งกิโลิกรัมสามารถุผลิิตัเป็นปลิากระป๋องได้จำำานวน
เที่าใด นอกจำากนี� ยังสามารถุคำำานวณผลิิตัภาพของปัจำจำัย ตััวอย่างเช่่น ปลิาทีุกตััวในอุตัสาหกรรมการผลิิตัปลิากระป๋องไม่ได้
การผลิิตัอื�นๆ ได้อีกด้วย เช่่น หากตั้องการทีราบคำวาม ถุูกบรรจำุเข้าไปเป็นปลิากระป๋อง ซึ่่�งถุือเป็นการสูญเสียของวัตัถุุดิบ เช่่น
สามารถุของแรงงานหรือผลิิตัภาพแรงงาน (Labor producti- ขนาดไม่ได้ตัามทีี�กำาหนด เก็บไว้นานเกินไป วางทีับกันจำนช่ำ�า แลิะไม่ได้
vity) เป็นเที่าใด จำะคำำานวณได้จำากอัตัราส่วนของจำำานวน คำุณภาพตัามมาตัรฐาน รวมถุ่งยังตั้องมีการตััดแตั่งส่วนของปลิาทีี�
ไม่ตั้องการออกไป โดยเฉพาะส่วนก้างแลิะไส้ปลิา นอกเหนือจำาก
ปลิากระป๋องทีี�ได้ตั่อคำน
ปรัับปรัุงผลิิตภาพ คำวามสูญเสียของวัตัถุุดิบแลิ้ว คำวามสูญเสียยังสามารถุเกิดข่�นได้
หลิายรูปแบบ อาทีิ คำวามสูญเสียในระหว่างกระบวนการผลิิตั การผลิิตั
สินคำ้าทีี�ไม่ได้คำุณภาพ คำวามเสียหายจำากการขนส่ง แลิะการผลิิตัทีี�

รูปที่ี� 1 มูลิคำ่าเพิ�มของการผลิิตั
Figure 1 Value added to production

จำากรูปทีี� 1 กระบวนการของธีุรกิจำเป็นการแปลิงมูลิคำ่า
ของวัตัถุุดิบให้กลิายเป็นผลิผลิิตัทีี�มีมูลิคำ่าเพิ�มมากข่�น โดย
ส่วนตั่างทีี�เกิดข่�นนี�เรียกว่า “มูลิคำ่าเพิ�ม” ซึ่่�งเทีียบได้กับกำาไร
กฤชชัย อนรรฆมณีี ขององคำ์กรนั�นเอง เมื�อพิจำารณาในระดับประเทีศ พบว่า
Kritchai Anakamanee อุตัสาหกรรมแตั่ลิะประเภทีจำะมีโคำรงสร้างในการสร้าง
Lean and Productivity Consultant
Kritchai.a@gmail.com รายได้สุทีธีิให้กับประเทีศแตักตั่างกัน เนื�องจำากมูลิคำ่าของ
สินคำ้าหรือบริการ (Output value) อาจำจำะไม่ได้อยู่ในประเทีศ
ของผู้ผลิิตัเองทีั�งหมด ตััวอย่างเช่่น อุตัสาหกรรมยานยนตั์
ทีี�มีมูลิคำ่าทีางเศรษฐกิจำมากกว่าลิ้านๆ บาทีตั่อปี แตั่ยังตั้อง
จำ่ายเงินออกไปตั่างประเทีศเพื�อนำาเข้าช่ิ�นส่วนแลิะเคำรื�องจำักร
รวมถุ่งจำ่ายเงินสำาหรับตั้นทีุนการออกแบบรถุยนตั์ คำ่าจำ้าง
บุคำลิากรช่าวตั่างช่าตัิ แลิะคำ่าแบรนด์ของบริษัทีแม่ เป็นตั้น
ในขณะทีี�ปัจำจำัยการผลิิตัหลิัก (Input) ของอุตัสาหกรรม
อาหาร คำือ วัตัถุุดิบทีี�อยู่ภายในประเทีศ ดังนั�น การพัฒนา
อุตัสาหกรรมอาหารให้เจำริญเตัิบโตัย่อมส่งผลิตั่อภาพรวม
ในการผลิิตัของประเทีศได้มาก รวมถุ่งยังเป็นการกระจำาย

คำวามมั�งคำั�งไปสู่เกษตัรกร ซึ่่�งถุือเป็นประช่ากรจำำานวนมาก
อีกด้วย

JUN 2024 FOOD FOCUS THAILAND 33

23/5/2567 BE 09:06
32-36_Special Focus_Automationo.indd 33 23/5/2567 BE 09:06
32-36_Special Focus_Automationo.indd 33