Page 52 - FoodFocusThailand No.188 November 2021
P. 52
SMART PRODUCTI
SMART PRODUCTIONON
การทดสอบการปนเป้�อน
จากบรรจุภััณฑ์์
และวััสดุสัมผััสอาหาร
รศ.ดร.ณััฐดนััย หาญการสุุจริต
Associate Professor Dr.Nathdanai Harnkarnsujarit
Department of Packaging and Materials Technology
Faculty of Agro-Industry
Kasetsart University
nathdanai.h@ku.ac.th
วััสดุุสัมผััสอาหารอาจทำำาให้เกิิดุไมเกิรชัันของสารเคมีทำี�เป็็นส่วันป็ระกิอบของวััสดุุ
ทำั�งป็ระเภทำทำี�มีเจตนาเติมเป็็นส่วันผัสมในกิารผัลิิต แลิะสารเคมีทำี�อาจเกิิดุข้�นใหม่
จากิกิระบวันกิารผัลิิตหรือกิารใชั้งาน เชั่น สารมอนอเมอร์แลิะสารเติมแต่งพลิาสติกิ
บรรจุุภััณฑ์์ทำำหน้้าทำ่�ปกป้องอาหารจุากการปน้เป้�อน้ของ ทำี�ตกิค้างจากิกิระบวันกิารผัลิิตพอลิิเมอร์ สารระเหยทำี�เกิิดุจากิกิารแตกิตัวัเมื�อ
สิ่่�งไม่่พึึงประสิ่งค์์ใน้สิ่ภัาพึแวดล้้อม่ อย่่างไรก็ด่ สิ่ารเค์ม่่ทำ่�เป็น้ พลิาสติกิไดุ้รับควัามร้อนในกิระบวันกิารผัลิิตหรือกิารป็ิดุผัน้กิบรรจุภัณฑ์์
สิ่่วน้ประกอบของบรรจุุภััณฑ์์อาจุเก่ดการถ่่าย่เทำแล้ะ สารเคลิือบผัิวับรรจุภัณฑ์์ สารหลิ่อลิื�นแลิะสารระเหยจากิหม้กิพิมพ์ ระดุับไมเกิรชััน
ปน้เป้�อน้สิ่่่อาหาร ปัญหาการปน้เป้�อน้ดังกล้่าวทำำให้เก่ดการ ของสารจากิวััสดุุสัมผััสอาหารจะข้�นอย่่กิับป็ัจจัยต่างๆ เชั่น พื�นทำี�ผัิวั ระยะเวัลิา
เปล้่�ย่น้แปล้งต่่อค์ุณภัาพึ สิ่่ กล้่�น้ แล้ะกล้่�น้รสิ่ของอาหาร ลิักิษณะกิารสัมผััส องค์ป็ระกิอบของอาหารวััสดุุสัมผััสอาหาร แลิะสภาวัะในกิาร
สิ่่งผล้กระทำบต่่อสิุ่ขภัาพึแล้ะค์วาม่ปล้อดภััย่ของผ่้บร่โภัค์ แป็รร่ป็หรือกิารใชั้งาน สำาหรับบรรจุภัณฑ์์ป็ระเภทำวััสดุุหลิายชัั�นอาจพบกิาร
ป็นเป็้�อนของวััสดุุทำี�เป็็นส่วันป็ระกิอบในชัั�นต่างๆ รวัมถึ้งไมเกิรชัันของสารย้ดุติดุทำี�
ป็ริมาณโลิหะทำี�เพิ�มข้�นในอาหารกิระป็๋องระหวั่างกิารเกิ็บเป็็นสาเหตุ ทำำาหน้าทำี�เชัื�อมระหวั่างชัั�นของวััสดุุ ดุังนั�นกิารคาดุหมายชันิดุแลิะป็ระเภทำของสารทำี�
ให้อาหารกิระป็๋องสีคลิำ�าลิงแลิะมีกิลิิ�นโลิหะป็นเป็้�อน กิลิิ�นพลิาสติกิ จะเกิิดุไมเกิรชัันผั่้ผัลิิตจำาเป็็นต้องร่้ส่วันป็ระกิอบแลิะโครงสร้างของวััสดุุทำี�ใชั้ผัลิิต
ป็นเป็้�อนในนำ�าดุื�มมีทำี�มาจากิกิารป็นเป็้�อนสารอะเซทำาลิดุีไฮดุ์ซ้�งเกิิดุจากิ บรรจุภัณฑ์์ นอกิจากินี�องค์ป็ระกิอบของอาหารบางป็ระเภทำอาจเร่งให้เกิิดุไมเกิรชััน
ควัามร้อนในกิระบวันกิารผัลิิตขวัดุพลิาสติกิพอลิิเอทำิลิีนเทำเรฟทำาเลิต โดุยเร่งกิารทำำาป็ฏิิกิิริยากิับบรรจุภัณฑ์์ หรือทำำาให้เกิิดุกิารเป็ลิี�ยนแป็ลิงคุณสมบัติ
(PET) กิารเรียงซ้อนของถึ้วัยกิระดุาษอาจทำำาให้เกิิดุกิารถึ่ายเทำของหม้กิ แลิะควัามคงตัวั กิารกิัดุกิร่อนของกิระป็๋องโลิหะพบวั่าเป็็นสาเหตุสำาคัญทำี�ทำำาให้
พิมพ์จากิผัิวัถึ้วัยดุ้านนอกิทำี�มีกิารพิมพ์ลิวัดุลิายส่่ผัิวัดุ้านในทำี�ใชั้บรรจุ ตรวัจพบป็ริมาณโลิหะเพิ�มมากิข้�นในอาหารกิระป็๋อง
เครื�องดุื�ม กิารถึ่ายเทำสารเคมีจากิบรรจุภัณฑ์์หรือวััสดุุทำี�ใชั้สัมผััสอาหาร ในแต่ลิะป็ระเทำศทำั�วัโลิกิจ้งมีกิารออกิกิฎระเบียบเพื�อควับคุมกิารใชั้วััสดุุสัมผััส
เข้าส่่อาหาร เรียกิวั่าป็รากิฏิกิารณ์แพร่กิระจายหรือ “ไมเกิรชััน” อาหารให้มีควัามป็ลิอดุภัย เชั่น กิฎระเบียบของสหภาพยุโรป็มีกิารกิำาหนดุ
ป็รากิฏิกิารณ์ไมเกิรชัันส่งผัลิต่อควัามป็ลิอดุภัยในกิารบริโภคอาหาร ใน คุณลิักิษณะของพลิาสติกิทำี�ใชั้เป็็นวััสดุุสัมผััสอาหารตาม Commission Regulation
แต่ลิะป็ระเทำศจ้งมีหน่วัยงานทำี�เกิี�ยวัข้องกิับกิารกิำากิับดุ่แลิควัามป็ลิอดุภัย (EU) No 10/2011 ข้อกิำาหนดุของพลิาสติกิรีไซเคิลิทำี�มีจุดุมุ่งหมายใชั้เป็็นวััสดุุสัมผััส
ของผั่้บริโภคกิำาหนดุกิฎระเบียบเพื�อควับคุมกิารใชั้วััสดุุสัมผััสอาหารทำี�มี อาหารตาม Commission Regulation (EC) No 282/2008 ข้อกิำาหนดุดุ้านควัาม
ควัามป็ลิอดุภัย โดุยทำั�วัไป็บรรจุภัณฑ์์แลิะวััสดุุสัมผััสอาหารต้องมีควัาม ป็ลิอดุภัยของวััสดุุสัมผััสอาหารในป็ระเทำศสหรัฐอเมริกิาทำี�วั่าดุ้วัยวััตถึุเจือป็นอาหาร
สะอาดุแลิะไม่ทำำาให้เกิิดุกิารป็นเป็้�อนหรือกิารถึ่ายเทำของสารจากิ ทำางอ้อม (Indirect food additive) แลิะพอลิิเมอร์ตาม Code of Federal
บรรจุภัณฑ์์ในระดุับทำี�เป็็นอันตรายหรือทำำาให้เกิิดุกิารเป็ลิี�ยนแป็ลิงคุณภาพ Regulations (CFR) Title 21 หรือ 21 CFR 174 ถึ้ง 179 ป็ระกิาศกิระทำรวัง
อาหารในระดุับทำี�ผั่้บริโภคไม่ยอมรับ สาธารณสุข ฉบับทำี� 295 (พ.ศ.2548) ซ้�งกิำาหนดุคุณภาพหรือมาตรฐานของภาชันะ
วััสดุุสัมผััสอาหาร หมายถึ้ง วััสดุุทำี�เจตนาใชั้สัมผััสกิับอาหารหรือ บรรจุทำี�ทำำาจากิพลิาสติกิของป็ระเทำศไทำย กิฎระเบียบดุังกิลิ่าวัจะกิำาหนดุระดุับ
คาดุหมายไดุ้วั่ามีโอกิาสสัมผััสกิับอาหารตลิอดุสายกิารผัลิิต ขนส่ง จัดุ ป็ริมาณส่งสุดุทำี�ให้มีไดุ้ของสารป็นเป็้�อนป็ระเภทำต่าง ๆ เป็็นป็ริมาณต่อหน่วัยพื�นทำี�
จำาหน่าย จนถึ้งกิารบริโภค ซ้�งรวัมถึ้งเครื�องจักิรในกิระบวันกิารผัลิิตแลิะ สัมผััส แลิะวัิธีทำดุสอบไมเกิรชัันทำี�เป็็นมาตรฐาน โดุยมีกิารกิำาหนดุสภาวัะทำี�ใชั้
แป็รร่ป็อาหาร เครื�องครัวั เครื�องใชั้บนโต๊ะอาหาร ภาชันะทำี�ใชั้สำาหรับขนส่ง ทำดุสอบให้สอดุคลิ้องกิับสภาพกิารใชั้งานในระดุับรุนแรง เพื�อให้มั�นใจถึ้งควัาม
แลิะบรรจุภัณฑ์์ โดุยวััสดุุดุังกิลิ่าวัอาจเป็็นแกิ้วั กิระดุาษ พลิาสติกิ โลิหะ ป็ลิอดุภัยของผั่้บริโภคตลิอดุอายุกิารเกิ็บอาหาร รวัมถึ้งกิำาหนดุชันิดุของอาหาร
ซิลิิโคน ไม้ เซรามิกิ แลิะยังรวัมถึ้งหม้กิพิมพ์ กิารสัมผััสระหวั่างอาหารกิับ จำาลิองตามป็ระเภทำของอาหาร เชั่น อาหารทำี�มีควัามเป็็นกิรดุส่ง อาหารทำี�มีไขมัน
52 FOOD FOCUS THAILAND NOV 2021
20/10/2564 BE 16:48
52-55_Smart Production_�������.indd 52 20/10/2564 BE 16:48
52-55_Smart Production_�������.indd 52
