Page 48 - FoodFocusThailand No.214 JANUARY 2024

STRONG QC & QA

การตรวจวิเคราะห์์ทางด้้าน Liquid Chromatography เป็็น สายพันธีุ์ท่�บัริสุทธีิ� ซึ่่�งสามารถสั�งซึ่่�อจากสถาบัันท่�น่าเช้่�อถ่อ เช้่น

เทคนิคท่�ใช้้แยกสารออกจากกัน โด้ยอาศััยห์ลัักการทางโครมา- กรมวิทยาศัาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธีารณสุข American Type
โทกราฟีี (Chromatography) จากความแตกต่างทางด้้านคุณสมบััติ Culture Collection, Washington 7, D.C. แลัะ Maryland ป็ระเทศั
ของสารท่�ต้องการแยก สามารถวิเคราะห์์ข้อมูลัได้้ทั�งเช้ิงคุณภาพ สห์รัฐอเมริกา เป็็นต้น โด้ยคุณลัักษณะของจุลัินทร่ย์ท่�ใช้้ใน
(Qualitative) แลัะเช้ิงป็ริมาณ (Quantitative) โด้ยเฉพาะสารท่�ไม่ การตรวจวิเคราะห์์ห์าป็ริมาณวิตามินในอาห์าร ม่ด้ังน่�
ระเห์ยแลัะไม่คงตัวต่อความร้อน ซึ่่�งวิธี่ด้ังกลั่าวสามารถใช้้ได้้กับั 1. เป็็นเช้่�อจุลัินทร่ย์ท่�ไม่ก่อให์้เกิด้โรคแลัะไม่สร้างสารพิษ
งานในด้้านต่างๆ อย่างกว้างขวาง เช้่น การวิเคราะห์์อาห์าร เคร่�องด้่�ม 2. จุลัินทร่ย์ต้องม่การใช้้สารท่�จะวิเคราะห์์เพ่�อเป็็นป็ัจจัยสำาคัญ
ยา แลัะสมุนไพร เป็็นต้น อ่กทั�งยังสามารถตรวจวิเคราะห์์ป็ริมาณได้้ ในการเจริญเติบัโต
ในระด้ับัไมโครกรัม (µg) สำาห์รับักรณ่ทั�วไป็ ห์ร่อความลัะเอ่ยด้ถ่ง 3. จุลัินทร่ย์ท่�ใช้้ในการวิเคราะห์์สามารถเจริญเติบัโตได้้ด้่ใน
ระด้ับัพิโคกรัม (pg) โด้ยสารท่�ถูกแยกออกมาได้้น่�จะถูกตรวจวัด้ สภาวะท่�จำากัด้ เช้่น ในห์ลัอด้ทด้ลัองท่�ม่ขนาด้จำากัด้ เป็็นต้น
สัญญาณด้้วยตัวตรวจวัด้สัญญาณ (Detector) ท่�บัันท่กได้้จากตัว 4. ช้่วงเวลัาท่�ใช้้ในการทด้ลัองไม่ยาวนานห์ร่อสั�นจนเกินไป็
ตรวจวัด้ ซึ่่�งม่ลัักษณะเป็็นพ่ค (Peak) ท่�เร่ยกว่าโครมาโตแกรม จนไม่สามารถวัด้ความเป็ลั่�ยนแป็ลัง ห์ร่อสังเกตผลัการทด้ลัองได้้
(Chromatogram) อ่กทั�งยังสามารถนำาเทคนิค HPLC น่�มาใช้้ใน 5. จุลัินทร่ย์ต้องไม่สามารถสร้างสารท่�ต้องการวิเคราะห์์ข่�นมา
การแยกสารบัริสุทธีิ�ได้้อ่กด้้วย ได้้เอง
การตรวจสอบัห์าวิตามินบั่ในอาห์ารม่ความสำาคัญอย่างมาก
การตรวจวิเคราะห์์วิตามิินบีีด้้วยวิธีีการทางจุลชีีววิทยา ในเช้ิงโภช้นาการ การพัฒนาผลัิตภัณฑ์์ แลัะการแป็รรูป็ผลัิตภัณฑ์์
วิธี่การทางจุลัช้่ววิทยา (Microbiological methods) เป็็นวิธี่ท่�ได้้รับั อาห์ารท่�ม่ผลัต่อป็ริมาณวิตามิน โด้ยวิธี่การท่�สามารถตรวจ
2
การยอมรับัแลัะถูกกำาห์นด้ให์้ใช้้เป็็นวิธี่มาตรฐานในการตรวจ วิเคราะห์์ห์าป็ริมาณวิตามินบั่ในอาห์ารได้้ ค่อ วิธี่การทางเคม่แลัะ
วิเคราะห์์ห์าป็ริมาณวิตามินช้นิด้ท่�ลัะลัายได้้ในนำ�า ซึ่่�งวิธี่น่�จะเป็็นวิธี่ วิธี่การทางจุลัช้่ววิทยา ซึ่่�งทั�ง 2 วิธี่น่� ม่ความแม่นยำาแลัะได้้รับั
การตรวจวิเคราะห์์การเป็ลั่�ยนแป็ลังท่�เกิด้ข่�นจากการเจริญเติบัโต การกำาห์นด้ให์้เป็็นวิธี่มาตรฐาน แต่วิธี่การทางจุลัช้่ววิทยาเป็็นวิธี่ท่�
ของจุลัินทร่ย์ เช้่น การวัด้กรด้ห์ร่อวัด้ความขุ่นท่�เกิด้ข่�นจากการเจริญ ไม่นิยมแลัะใช้้ระยะเวลัานานในการตรวจวิเคราะห์์ ส่วนวิธี่การ
เติบัโตของจุลัินทร่ย์ ซึ่่�งเป็็นเทคนิคท่�ม่ป็ระสิทธีิภาพท่�สามารถตรวจ ทางเคม่ โด้ยเฉพาะวิธี่การตรวจวิเคราะห์์ทางด้้าน Liquid
วิเคราะห์์ห์าป็ริมาณสารในระด้ับัไมโครกรัมได้้ นอกจากน่�ยังเป็็น Chromatography จะใช้้ระยะเวลัาในการวิเคราะห์์ท่�สั�นกว่า แลัะ
วิธี่ท่�ป็ลัอด้ภัย เน่�องจากใช้้สารเคม่ทั�วไป็ในการวิเคราะห์์ ไม่ม่การใช้้ สามารถแยกสารป็ระกอบัในส่วนผสมท่�ซึ่ับัซึ่้อนได้้อย่างม่
สารอินทร่ย์ห์ร่อตัวทำาลัะลัายท่�ม่พิษร้ายแรง โด้ยสารเคม่ท่�ใช้้จะต้อง ป็ระสิทธีิภาพ นอกจากน่�ยังใช้้ป็ริมาณตัวอย่างน้อย ให์้ผลัลััพธี์
อยู่ในสภาพท่�เป็็นกลัาง ซึ่่�งเป็็นสภาวะท่�เห์มาะสมต่อการเจริญเติบัโต ท่�แม่นยำา ม่ความน่าเช้่�อถ่อสูง แลัะนิยมใช้้กันอย่างแพร่ห์ลัายใน
ของจุลัินทร่ย์ท่�จะตรวจวิเคราะห์์ แลัะเม่�อการตรวจวิเคราะห์์เสร็จสิ�น ห์้องป็ฏิิบััติการแลัะอุตสาห์กรรมอาห์าร
จุลัินทร่ย์ทั�งห์มด้จะถูกทำาลัายด้้วยความร้อนก่อนนำาไป็ทิ�ง
จุลัินทร่ย์ท่�นิยมนำามาใช้้ในการตรวจวิเคราะห์์ ได้้แก่ จุลัินทร่ย์
สายพันธีุ์ท่�ไม่ก่อให์้เกิด้โรค เช้่น Lactobacillus, Saccharomyces, More Information Service Info C006
Leuconostoc แลัะ Streptococcus โด้ยจุลัินทร่ย์ท่�นำามาใช้้ต้องเป็็น

ตารางที่่� 1 ตารางแสด้งขอบัข่าย วิธี่การตรวจวิเคราะห์์แลัะเทคนิคท่�ใช้้ในการตรวจวิเคราะห์์ของวิตามินบั่บัางช้นิด้ 3
Table 1 Analysis scope, methods, and techniques used in determination of some vitamin B 3

Scope Method Identification Analytical Technique
Determination of total B6 in infant formula AOAC 2004.07 HPLC with fluorescence detection
(Ex λ = 468 nm; Em λ = 520 nm)
Simultaneous determination of B1, B2, B3 and B6 AOAC 2015.14 Enzymatic digestion and Ultra-HPLC-MS/MS
in infant formula and related products
Determination of CNCBL in milk-based infant AOAC 986.23 Microbiological assay
formula
Determination of B12 in infant and pediatric AOAC 2011.10 HPLC-UV (λ = 550 nm)
formulas and adult nutritionals
Determination of B12 in infant and pediatric AOAC 2014.02 Ultra-HPLC-UV (λ = 361 nm)
formulas and adult nutritionals

48 FOOD FOCUS THAILAND JAN 2024

20/12/2566 BE 19:02
46-50_Strong QC&QA.indd 48
46-50_Strong QC&QA.indd 48 20/12/2566 BE 19:02