Page 74 - FoodFocusThailand No.228 March 2025
P. 74
SCOOPOOP
SC
ภััยเงีียบจากบาซิิลลัส ซิีเรีียส:
แบคทีีเรีียตััวรี้ายทีี�ก่อให้้เกิดโรีคอาห้ารีเป็็นพิิษ
จากกรณีีที่ี�เกิดขึ้้�นเมื่่�อเด่อนมื่กราคมื่ พ.ศ. 2562 ที่ี�ผ่่านมื่า สำำนักขึ้่าวเมื่โที่รขึ้องประเที่ศอังกฤษได้รายงานว่า พบผ่้้เสำียชีีวิตจาก
โรคอาหารเป็นพิษ เป็นนักศ้กษาวิที่ยาลััยในกรุงบรัสำเซลัสำ์ ประเที่ศเบลัเยียมื่ ซ้�งเสำียชีีวิตหลัังจากรับประที่านพาสำต้าที่ี�ถู้กที่ิ�งไว้นอก
ต้้เย็นนาน 5 วัน โดยได้นำมื่าอุ่นในไมื่โครเวฟก่อนรับประที่าน จากนั�นเมื่่�อผ่่านไปคร้�งชีั�วโมื่งมื่ีอาการปวดหัว ปวดที่้อง แลัะคลั่�นไสำ้
อย่างรุนแรง จนที่ำให้อาเจียนอย้่หลัายชีั�วโมื่งเก่อบตลัอดที่ั�งค่นจนเสำียชีีวิตในรุ่งเชี้า โดยผ่ลัการชีันสำ้ตรศพพบว่าเสำียชีีวิตด้วย
Bacillus cereus
โรคอาหารเป็นพิษจากเชี่�อ Bacillus cereus ซ้�งพบปริมื่าณีพิษในอาหารเป็นจำนวนมื่ากจนสำ่งผ่ลัให้การที่ำงานขึ้องตับลั้มื่เหลัว
ขณะที่่�เดืือนเมษายน พ.ศ. 2566 ที่่�ผ่่านมา สำำานักงานคณะกรรมการ
อาหารและยาของประเที่ศไที่ยไดื้ออกมาแจ้้งเตืือนผ่้้บริโภคว่่า ม่ผ่ลิตืภัณฑ์์ วนิิดา มรรคนิา
เสำ้นก๋ว่ยเตื่�ยว่เรือก่�งสำำาเร็จ้ร้ปย่�ห้อหน่�งปนเป้�อนดื้ว่ยเชื้ื�อ Bacillus cereus Wanida Mukkana
Technical Service Manager
เกินกว่่าเกณฑ์์มาตืรฐานตืามที่่�ประกาศกระที่รว่งสำาธารณสำุขกำาหนดืไว่้ Neogen Asia (Thailand) Co., Ltd.
wmukkana@neogen.com
จ้่งที่ำาให้เจ้้าของผ่ลิตืภัณฑ์์ตื้องออกมาชื้่�แจ้งและเร่ยกคืนผ่ลิตืภัณฑ์์ในล็อตื
ที่่�เกิดืปัญหาที่ั�งหมดื ขณะเดื่ยว่กัน ในเดืือนพฤศจ้ิกายนของปีเดื่ยว่กัน
ไดื้ม่รายงานข่าว่เก่�ยว่กับโรคอาหารเป็นพิษเฉี่ยบพลันที่่�เกิดืข่�นกับนักเร่ยน 1) อาการอาเจีียนิ เกิดืจ้ากร่างกายไดื้รับสำารพิษของแบคที่่เร่ยที่่�
จ้ำานว่นเกือบ 200 คนในโรงเร่ยนมัธยมศ่กษาตือนตื้นสำองแห่งบริเว่ณ สำร้างข่�นระหว่่างการเจ้ริญเตืิบโตืในอาหาร ซึ่่�งสำารพิษน่�ที่นตื่ออุณหภ้มิสำ้ง
เขตืชื้นบที่ของเมืองฉีงชื้ิ�ง ประเที่ศจ้่น จ้ากการตืรว่จ้สำอบพบว่่า เกิดืจ้ากการ และคว่ามเป็นกรดืในกระเพาะอาหารไดื้ ดืังนั�น ผ่้้ป่ว่ยจ้่งเกิดือาการ
รับประที่านก๋ว่ยเตื่�ยว่ที่่�ที่างโรงเร่ยนจ้ัดืเตืร่ยมไว่้ให้และเสำ้นก๋ว่ยเตื่�ยว่ม่ คลื�นไสำ้และอาเจ้่ยนภายหลังจ้ากการบริโภคสำารพิษเข้าไปประมาณ
การปนเป้�อนจ้ากเชื้ื�อ B. cereus จ้ำานว่นมาก ซึ่่�งตืรว่จ้พบว่่าเสำ้นก๋ว่ยเตื่�ยว่ คร่�งชื้ั�ว่โมงถึ่ง 5 ชื้ั�ว่โมง และม่อาการไม่เกิน 6–24 ชื้ั�ว่โมง
นั�นมาจ้ากแหล่งผ่ลิตืเดื่ยว่กันและม่การจ้ัดืการดื้านสำุขลักษณะในการผ่ลิตื 2) อาการถ่่ายเหลว เกิดืจ้ากการบริโภคอาหารที่่�ม่เซึ่ลล์ของ
ที่่�ไม่ดื่เพ่ยงพอ B. cereus ซึ่่�งสำามารถึเพิ�มจ้ำานว่นในลำาไสำ้ของมนุษย์และผ่ลิตืสำารพิษ
จ้ากกรณ่ดืังกล่าว่ พบว่่า B. cereus เป็นเชื้ื�อก่อโรคชื้นิดืหน่�งที่่� ออกมาไดื้ โดืยเชื้ื�อจ้ะใชื้้เว่ลาในการฟัักตืัว่ประมาณ 8–16 ชื้ั�ว่โมง ที่ำาให้
ไม่เพ่ยงก่อให้เกิดือาการป่ว่ยเที่่านั�น แตื่อาจ้สำ่งผ่ลกระที่บร้ายแรงจ้นถึ่ง เกิดือาการปว่ดืเกร็งที่่�ที่้องและถึ่ายอุจ้จ้าระเหลว่ โดืยที่ั�ว่ไปจ้ะม่อาการ
ขั�นเสำ่ยชื้่ว่ิตืไดื้ และหากเกิดืการระบาดืของโรคน่�ข่�นย่อมสำ่งผ่ลกระที่บ ไม่เกิน 14 ชื้ั�ว่โมง
ตื่อเศรษฐกิจ้ในว่งกว่้างและคว่ามน่าเชื้ื�อถึือดื้านคว่ามปลอดืภัยอาหารที่่�ม่ ประกาศกระที่รว่งสำาธารณสำุข ฉีบับที่่� 416 พ.ศ. 2563 ว่่าดื้ว่ย
ตื่อผ่ลิตืภัณฑ์์ ผ่้้ผ่ลิตื และประเที่ศ โดืยเฉีพาะกลุ่มผ่ลิตืภัณฑ์์ที่่�ม่การสำ่งออก เรื�องกำาหนดืคุณภาพหรือมาตืรฐาน หลักเกณฑ์์เงื�อนไข และว่ิธ่การใน
ไปยังประเที่ศตื่างๆ การตืรว่จ้ว่ิเคราะห์ของอาหารดื้านจุ้ลินที่ร่ย์ที่่�ที่ำาให้เกิดืโรค ไดื้กำาหนดื
ภาวะอาหารเป็็นพิิษจากเชื้้�อ B. cereus มาตืรฐานอาหารดื้านจุ้ลินที่ร่ย์ที่่�ก่อให้เกิดืโรคสำำาหรับผ่ลิตืภัณฑ์์อาหาร
B. cereus เป็นแบคที่่เร่ยแกรมบว่ก ร้ปแที่่ง สำามารถึสำร้างสำปอร์และผ่ลิตื แตื่ละประเภที่ไว่้อย่างชื้ัดืเจ้น สำำาหรับปริมาณการปนเป้�อนเชื้ื�อ B. cereus
สำารพิษไดื้ โดืยที่ั�ว่ไปมักพบไดื้ในสำิ�งแว่ดืล้อม เชื้่น ดืิน นำ�า และพบไดื้บ่อย นั�น ม่เกณฑ์์มาตืรฐานในเชื้ิงของการกำาหนดืปริมาณสำ้งสำุดืที่่�สำามารถึ
ในผ่ลิตืภัณฑ์์จ้ากพืชื้ เชื้่น ข้าว่ ธัญพืชื้ แป้ง ผ่ลิตืภัณฑ์์จ้ากแป้ง เครื�องเที่ศ ตืรว่จ้พบไดื้ในผ่ลิตืภัณฑ์์ ซึ่่�งระบุไว่้ไม่เกิน 50, 100, 200, 500, 1,000
ผ่ลิตืภัณฑ์์จ้ากสำัตืว่์ และเครื�องปรุงรสำตื่างๆ นอกจ้ากน่� ยังพบในอุจ้จ้าระ หรือ 2,500 CFU/g ข่�นอย้่กับประเภที่ของผ่ลิตืภัณฑ์์อาหาร
ของมนุษย์ที่่�ม่สำุขภาพปกตืิไดื้ประมาณร้อยละ 15 อ่กดื้ว่ย โดืยเชื้ื�อ
B. cereus ถึือเป็นสำาเหตืุของโรคอาหารเป็นพิษร้อยละ 1.2 ของการระบาดื
ที่ั�ว่โลก โดืยอาการของการเกิดืโรคอาหารเป็นพิษมักพบไดื้ 2 ร้ปแบบ ไดื้แก่ More Information Service Info C012
74 FOOD FOCUS THAILAND MAR 2025
23/2/2568 BE 11:28
74-76_Scoop_Neogen.indd 74 23/2/2568 BE 11:28
74-76_Scoop_Neogen.indd 74
