Page 29 - 149

SPECIAL FOCUS
SPECIAL FOCUS

Translated and Compiled By:
กองบรรณาธิการ
นิตยสาร ฟู้ด โฟกัส ไทยแลนด์
Editorial Team ในอดีตโลจิสติกส์หรือการขนส่งสินค้า
Food Focus Thailand Magazine
editor@foodfocusthailand.com (Logistics) นับเป็นเรื่องที่องค์กรให้ความ
ส�าคัญล�าดับปานกลาง เนื่องจากถูกมองว่า
เป็นเพียงส่วนประกอบของต้นทุน ทุกวันนี้
(โดยเฉพาะในประเทศพัฒนาแล้ว) โลจิสติกส์
กลายเป็นขั้นตอนเพิ่มมูลค่าที่มีส่วนช่วย
สนับสนุนเป้าหมายหลักขององค์กรโดยตรง
ซึ่งก็คือการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน
ด้านต่างๆ เช่น การให้บริการลูกค้า ราคาและ
คุณภาพที่แข่งขันได้ หรือการปฏิบัติตามกฎระเบียบข้อบังคับ เป็นต้น
อีกหนึ่งบทบาทที่ส�าคัญคือ สามารถตอบสนองความต้องการของข้อก�าหนด

ด้านข้อมูลและคุณภาพซึ่งถูกก�าหนดโดยผู้บริโภคและผู้มีส่วนได้
ส่วนเสียในซัพพลายเชน รวมทั้งยังช่วยให้ธุรกิจมีความยืดหยุ่น
ในการตอบสนองต่อความต้องการของตลาดอีกด้วย

เมกะเทรนด์และ

การพัฒนาของโลจิสติกส์

ส�ำหรับสินค้ำเกษตร

ระบบโลจิสติกส์ส�ำหรับสินค้ำเกษตร (Agro-Logistics) ถือเป็นศำสตร์ย่อย เหล่ำนี้ให้มำกที่สุดเท่ำที่จะท�ำได้ (เช่น ผลิตภัณฑ์พร้อมรับประทำนสมูธตี้แปรรูป
ของโลจิสติกส์ ซัพพลำยเชนของสินค้ำเกษตรประกอบด้วยองค์กรหรือหน่วยงำน เป็นต้น) ขั้นตอนหลักๆ คือ กำรจัดกำรสินค้ำ กำรเก็บรักษำตำมสภำวะที่เหมำะสม
ที่มีหน้ำที่ในกำรผลิต (เกษตรกร) แปรรูป (โรงงำนอุตสำหกรรม) และกำรกระจำย กำรบรรจุหีบห่อ กำรขนส่ง และกำรจ�ำหน่ำยสินค้ำซึ่งเป็นส่วนที่ส�ำคัญมำก
สินค้ำเกษตร (ผู้ให้บริกำรและผู้ขำย) เช่น ผัก หรือสินค้ำจำกสัตว์ โลจิสติกส์ กระแสนิยมที่ส�ำคัญในซัพพลำยเชนประเภทนี้คือ กำรเพิ่มควำมร่วมมือระหว่ำง
ส�ำหรับสินค้ำเกษตรจะช่วยจัดกำรและบริหำรกำรขนส่งและกำรกระจำยสินค้ำหลักๆ ประเทศของภำคส่วนต่ำงๆ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดกำรท�ำสัญญำกำรค้ำในระยะยำว
3 ประเภท ได้แก่ และน�ำไปสู่กำรจัดส่งสินค้ำประเภทต่ำงๆ ได้ตลอดทั้งปี
1. ซัพพลำยเชนส�ำหรับสินค้ำเกษตรพื้นฐำน เช่น โกโก้ ธัญพืช ถั่วเหลือง 3. ซัพพลำยเชนส�ำหรับสินค้ำที่ถูกแปรรูปตำมควำมต้องกำรและมีมูลค่ำสูง
น�้ำตำล กำแฟ เป็นต้น ในระบบซัพพลำยเชนระหว่ำงประเทศระดับต้นทำง เช่น ผลิตภัณฑ์นม เนื้อสัตว์แปรรูป เป็นต้น ซัพพลำยเชนประเภทนี้ผลิตสินค้ำให้
เหล่ำนี้ สินค้ำเกษตรจะถูกซื้อขำยในตลำดเปิดเพื่อน�ำไปใช้เป็นวัตถุดิบในโรงงำน แก่ตลำดระดับบนและมีจุดเด่นคือ ควำมสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นระหว่ำงผู้จัดหำสินค้ำ
ผลิตสินค้ำอำหำรแปรรูป กระแสหลักที่ส�ำคัญในซัพพลำยเชนประเภทนี้คือ นอกประเทศกับผู้ค้ำปลีกในประเทศ ทั้งสองฝ่ำยจะท�ำสัญญำที่มีข้อตกลงร่วมกัน
กำรค้นหำวิธีกำรสร้ำงควำมเป็นเอกลักษณ์ให้กับสินค้ำ (De-commoditizing of เพื่อควำมร่วมมือในระยะยำว
goods) และกำรพัฒนำซัพพลำยเชนที่สำมำรถตอบสนองต่อข้อเรียกร้อง โลจิสติกส์ส�ำหรับสินค้ำเกษตรมีส่วนเกี่ยวข้องกับทุกขั้นตอนในซัพพลำยเชน
ต่ำงๆ ได้ (เช่น กำแฟที่มีกำรซื้อขำยอย่ำงเป็นธรรม เป็นต้น) โดยท�ำกำรจับคู่สินค้ำจำกแหล่งผลิตกับควำมต้องกำรของตลำดที่มีต่อสินค้ำนั้นๆ
2. ซัพพลำยเชนส�ำหรับสินค้ำเกษตรที่เสื่อมเสียง่ำย เช่น ผักสด ดอกไม้ เป้ำหมำยก็คือกำรจัดหำสินค้ำเกษตรที่เหมำะสม จำกสถำนที่และในเวลำ
ผลไม้ เนื้อปลำ มันฝรั่ง เป็นต้น โดยทั่วไปแล้วซัพพลำยเชนประเภทนี้ประกอบ ที่เหมำะสม ตำมข้อก�ำหนดที่เหมำะสม (รวมถึงข้อก�ำหนดด้ำนคุณภำพและ
ไปด้วย เกษตรกร พ่อค้ำคนกลำง ผู้ประมูล ผู้ค้ำส่ง ผู้น�ำเข้ำและส่งออก ผู้ค้ำปลีก ควำมยั่งยืน) โดยได้รำคำที่ถูกที่สุด ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในซัพพลำยเชนประเภทนี้
ร้ำนค้ำเฉพำะทำง และผู้จัดหำสินค้ำและบริกำรให้กับร้ำนค้ำดังกล่ำว โดยพื้นฐำน ทรำบดีว่ำสินค้ำต้นทำงที่มีคุณภำพดีอำจได้รับผลกระทบจนท�ำให้มีคุณภำพลดลง
แล้วผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในขั้นตอนเหล่ำนี้มักไม่เข้ำไปยุ่งกับคุณลักษณะธรรมชำติ เนื่องจำกกำรกระท�ำที่ไม่รอบคอบของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องคนใดคนหนึ่งในซัพพลำยเชน
ของสินค้ำเกษตรที่เสื่อมเสียง่ำยที่ปลูกหรือผลิตในชนบท อย่ำงไรก็ตำม อำจมี เช่น กำรเก็บรักษำนมไว้ที่ท่ำเรือโดยปล่อยไว้กลำงแดด เป็นต้น
บำงภำคส่วนที่พยำยำมแปรรูปหรือเปลี่ยนแปลงคุณลักษณะตำมธรรมชำติของสินค้ำ
AUG 2018 FOOD FOCUS THAILAND 27