- page 58

58 JUN 2017 FOOD FOCUSTHAILAND
SPECIAL FOCUS
ธุ รกิจอาหารในอุตสาหกรรมปลายน�้ำมีศักยภาพในการปรับตั วเพื่อรองรับกับ
การก้าวไปสู ่อุตสาหกรรม4.0 มากกว่าผู้เล่นในระดับต้ นน�้ำและกลางน�้ำ เนื่ องจาก
มีความใกล้ชิดกับผู้บริโภคมากกว่าท�ำให้เข้าใจความต้องการและสามารถน�ำเสนอ
สินค้าและบริการในรูปแบบที่ แตกต่างและตอบโจทย์ได้มากขึ้นซึ่งในอนาคตโมเดล
ธุรกิ จแบบนี้มีแนวโน้มที่จะสร้างพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีความเฉพาะเจาะจง
และหลากหลายมากขึ้น ทั้งนี้ การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวส่งผลให้ ผู้เล่นอื่นๆ ใน
อุตสาหกรรมอาหารทั้งห่วงโซ่ อุปทานจ�ำเป็ นต้องปรั บตัว เพื่ อให้สามารถพัฒนา
ศักยภาพและก้าวข้ามขีดจ�ำกัดของธุรกิจสู่การเติบโตได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว
อุตสาหกรรม 4.0 เป็นหนึ่งในการเปลี่ ยนแปลงที่ผู้เล่ นในอุตสาหกรรมอาหาร
ไม่ควรมองข้าม ถึงแม้ว่ าปัจจุ บันอุ ตสาหกรรมการผลิตส่วนใหญ่จะสามารถผลิต
จากอุตสาหกรรมอาหารปลายน�้ำ...
สู่ปลายทาง 4.0
ปัจจุบั นการปฏิ วัติ อุตสาหกรรม 4.0 เป็ นเรื่องที่ ภาคธุรกิจทั้ งในไทยและ
ต่างประเทศให้ความสนใจอย่างมาก โดยอาศัยการใช้ประโยชน์ จาก Big Data
เป็นเครื่ องมือหลักในการพัฒนาธุ รกิจ
ของผู้บริโภคได้อย่างมี ประสิทธิภาพมากขึ้ น
การใช้ประโยชน์จากBigDataคือหนึ่งในเครื่องมือส�ำคัญที่ช่ วยเพิ่มขีดความ-
สามารถการแข่งขั นในยุค 4.0 ตัวอย่างที่น่ าสนใจคือ การวิ เคราะห์ข้อมูลการ-
ใช้จ่ายของผู ้บริโภคที่เก็บจากบัตรเครดิต หรือบัตรสมาชิกของร้านค้าปลีกต่างๆ
ซึ่งภาคธุรกิ จสามารถน�ำข้อมูลดังกล่าวนี้มาประมวลผลเพื่อวิเคราะห์หารูปแบบ
และพฤติกรรมการบริโภคของลูกค้าแต่ละกลุ่มหรือช่ วงอายุได้ ยิ่งไปกว่านั้นข้อมูล
เหล่านี้ยังสามารถน�ำมาต่อยอดเพื ่อสร้างมูลค่าเพิ่มและความแตกต่างของสินค้า
และบริการ เพื่อสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันได้ อีกด้วย เช่นข้อมูลการใช้จ่าย
ในบัตรเครดิตของลูกค้า ท�ำให้ธุรกิ จอาหารทราบว่าอาหารกล่ องรสชาติใดขายดี
โดยผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมกลางน�้ำที่ท�ำหน้าที่ผลิตอาหารอาจตัดสินใจ
นริศร์ธร ตุลาผล
NarithtornTulaphol
Economic IntelligenceCenter (EIC)
SiamCommercial BankPublicCompany Limited
narithtorn.tulaphol@scb.co.th
สินค้าจ�ำนวนมากได้อย่างมีประสิทธิภาพก็ตามแต่เทคโนโลยี การผลิต
ที่เป็นอยู่ก็ยังมีข้อจ� ำกัดหลายประการที่ยังไม่ สามารถก้าวข้ามได้ เช่ น
ปัญหาความผิดพลาดจากกระบวนการผลิตหรือการป้ อนข้อมูลความ-
ต้องการจากปลายทางที่ไม่ Real-time ท�ำให้ไม่สามารถปรับเปลี่ ยน
กระบวนการผลิตได้ทัน เป็ นต้น ส่งผลให้ภาคธุรกิ จทั่วโลกต่างหันมา
ให้ความสนใจกับการปฏิวัติ อุตสาหกรรมครั้งที่ 4 ที่ก�ำลั งจะเกิดขึ้น
อย่ างมาก เนื่องจากจุ ดเปลี่ยนส� ำคัญของการปฏิวัติอุ ตสาหกรรมครั้งนี้
คือการน�ำเอาเทคโนโลยีในยุคดิจิทัลมาปรับใช้ เพื่อช่ วยให้การส่งผ่าน
ข้อมูลระหว่างผู้เล่นในห่วงโซ่อุปทานท�ำได้รวดเร็วและสะดวกมากขึ้น
อย่างไรก็ดี การปรับใช้ไม่ได้หยุดอยู่เฉพาะในอุตสาหกรรมการผลิต
เท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงขั้นตอนการจัดหาวัตถุดิบ ไปจนถึงการส่ง
สินค้าให้ถึงมื อผู้บริ โภคขั้นสุ ดท้าย ซึ่งข้อมู ลดังกล่ าวส่งผลให้เกิด
ประโยชน์อย่างมากมาย ยกตัวอย่างเช่น อุปกรณ์การผลิตที่สามารถ
สื่อสารและแยกแยะบรรจุภั ณฑ์อาหารที่ แตกต่างกันได้ ซึ่งจะช่วยให้
การผลิตอาหารมีความผิดพลาดน้อยลงอย่างมาก หรือการเชื่อมต่ อ
ความต้องการบริโภคอาหารที่ หลากหลายสู่กระบวนการผลิตอาหาร
ที่จ�ำเพาะเจาะจง (Masscustomization) เพื่อตอบสนองความต้องการ
ตัวอย่างของการพั ฒนาอุตสาหกรรมอาหารในแต่ละการปฏิวัติอุตสาหกรรมในไทย
Examplesof food industrydevelopment ineachThai industry revolutionary stage.
รูปที่ 1: ผู้เล่ นในอุตสาหกรรมปลายน�้ำมีแนวโน้มเข้าสู่ยุค4.0ก่อนผู้เล่ นรายอื่น เนื่ องจากมีความใกล้ชิด
กับข้อมูลของผู้บริโภคซึ่งสามารถน�ำมาวิ เคราะห์ต่อยอดร่วมกับผสมผสานเทคโนโลยีต่างๆ เพื่อตอบโจทย์
ต่อความต้องการของตลาดได้อย่างรวดเร็ว
Figure1: Downstream foodbusinessesareapromisingcandidate foran Industry4.0upgrade
due to better access to customer data. This could be used to analyze and integrate the data
alongwith innovative technology to effectively respond to customer needs.
ที่มา: การวิเคราะห์โดยEIC
Source: EIC analysis