- page 59

SPECIAL FOCUS
59
JUN 2017 FOOD FOCUSTHAILAND
ลงทุนซื้อเครื่องผลิตอาหารอั ตโนมัติในเมนู อาหารกล่องที่ ขายดี เพื่อทดแทน
แรงงานซึ่งต้องเผชิญกับต้ นทุนที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องอีกทั้งยังสามารถย่นระยะ
เวลาและลดความผิดพลาดจากกระบวนการผลิตลงได้อีกด้วย ซึ่งการลงทุนนี้
สามารถน�ำไปต่อยอดผสมผสานกับเทคโนโลยี ตรวจจับสิ่งปนเปื ้อนในอาหาร
และแยกประเภทการผลิตอาหารที่ เฉพาะเจาะจง เพื่อตอบโจทย์ความต้องการ
ที่เปลี่ยนไปในอนาคต
อุตสาหกรรมอาหารปลายน�้ำเป็ นจุดที่ มีความได้เปรียบสูงที่สุด เนื่องจากมี
ความใกล้ชิดและได้รับข้อมู ลจากผู้บริโภคโดยตรง ซึ่งสามารถน�ำมาวิเคราะห์
ต่อยอดร่ วมกับการพัฒนาเทคโนโลยีต่างๆ เพื่อให้ได้สินค้าและบริการที่ตอบโจทย์
ต่อความต้องการของตลาดได้ ดียิ่งขึ้น ร้านค้าปลี กสมัยใหม่คื อหนึ่งในธุรกิจ
ปลายน�้ำของอุตสาหกรรมอาหาร ซึ่งปั จจุบั นผู้เล่นรายใหญ่ในตลาดโลกอย่ าง
AmazonTescoและWal-Martหรือแม้ แต่ในไทยอย่างBig-CCentralOnline
และ Tops ต่างให้ความส�ำคั ญกับการให้ บริการหน้าร้ านออนไลน์มากขึ้นกว่ า
ในอดีต เนื่องจากการลงทุนต�่ำกว่าการขยายสาขาค่อนข้ างมากอีกทั้งยังสามารถ
ได้ตามที่ผู้บริโภคต้องการผ่ านทางหน้าจอประมวลผลที่แสดงให้เห็นถึงหน้าตา
อาหารและโภชนาการที่จะได้รับผ่านการอัพโหลดสู ตรอาหาร วิธี การท�ำ หรือ
แม้แต่เรี ยนรู้ การท�ำอาหารที่จ�ำเพาะเจาะจงของผู ้บริโภคแต่ละคนผ่านการ-
ลอกเลียนแบบพฤติกรรมการท�ำอาหารของผู้บริโภคส่งผลให้ผู้เล่นระดับกลางน�้ำ
เช่น ผู้ผลิตบรรจุ ภัณฑ์ ส่วนประกอบอาหาร หรือเครื่องปรุงรสต่างๆ จ�ำเป็นต้อง
ปรับตัวโดยน� ำชิปข้อมู ลที่สามารถสื่อสารกับปัญญาประดิษฐ์นี้ หรือกับอุ ปกรณ์
ครัวอัจฉริยะอื่ นๆ ได้ มาวิจัยและพั ฒนาบรรจุภัณฑ์อาหารให้มีความทั นสมัย
มากขึ้น ยิ่งไปกว่านี้ ผู้บริโภคในปัจจุบั นยังมีความใส่ใจในการเลือกรับประทาน
อาหารและมีความรู ้เกี่ยวกั บอาหารมากขึ้น ส่ งผลให้มี พฤติกรรมการบริโภค
ที่เหมาะสมกับตนเองมากขึ้นด้วย เช่นผู้บริโภคที่ แพ้อาหารบางประเภทผู ้สูงอายุ
ที่ต้ องการหลีกเลี่ยงอาหารไขมันสู ง หรือผู้ บริโภคที่ ชื่นชอบอาหารออร์แกนิค
เป็นต้น ซึ่งพฤติกรรมของผู ้บริโภคที่เปลี่ ยนแปลงไปนี้ ส่ งผลให้ผู้เล่นในธุรกิจ
อุตสาหกรรมต้นน�้ำจ� ำเป็นต้องมีการลงทุนเพื่อยกระดับและปรับปรุงกระบวนการ-
ผลิตให้สอดคล้องตามไปด้วย เช่น ผู้ผลิตผั กออร์แกนิ คจ�ำเป็ นต้องลงทุนเพื่อ
รูปแบบการสื่อสารของข้อมูลในห่วงโซ่อุปทานในปัจจุบันเที ยบกับอนาคต
Comparisonof current Thai food supplychaincommunicationpatternswith
the future Industry4.0
รูปที่ 2: ในอนาคตการสร้างเครือข่ ายความร่วมมื อและแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างผู้เล่นทุกระดับใน
ห่วงโซ่อุปทานจะช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและช่วยให้ อุตสาหกรรมอาหารของไทยเติบโต
ได้อย่างยั่ งยืน
Figure 2: Networks and connectivity will play important roles in the coming 4.0 era. Sharing
informationbetweensupplychainplayerswill increasecompetitiveadvantagesandsustainably
raise the growth of Thai food industry businesses.
ที่มา: การวิเคราะห์โดยEIC
Source: EIC analysis
เก็บข้ อมูลพื้นฐานต่างๆของผู้บริ โภค เช่นอายุ รายได้ และประเภทสินค้า
อาหารที่สั่งบ่อย เป็นต้นทั้งนี้ จึงเป็นที่ มาของการเริ่มพัฒนาการให้
บริการที่มีความแตกต่างหรือมีคุณภาพที่ดีขึ้น เช่นTescoที่เกาหลีใต้
ได้สร้างร้านค้าปลีกเสมื อนจริง (Virtualshop)ที่มี บริการสั่งซื้อสินค้า
และส่งถึงบ้ านได้โดยไม่ต้ องเดินทางไปซื้อที่ ร้านค้ าปลีกจริงขึ้น
ที่สถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน เพื่อกระตุ้ นยอดขายสินค้ าในกลุ่มลู กค้ า
ที่ท�ำงานออฟฟิศ เนื่ องจากพบข้อมูลว่ าลูกค้ากลุ ่มนี้ไม่ค่ อยเข้าใช้
บริการที่ร้านค้าปลีกและร้านค้าออนไลน์ ประกอบกับลู กค้ากลุ่มนี้
ใช้บริการรถไฟฟ้าใต้ดินในชี วิตประจ�ำวันเป็นหลักอนึ่ งอีไอซีมองว่า
ในอนาคตอาจเห็นการต่อยอดของเทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อพั ฒนาการ
ให้บริการที่ดี ขึ้น เช่น Hologram หรือ Augmented Reality (AR)
ผ่านทางหน้าจออุปกรณ์ ไม่ว่าจะเป็นโทรศัพท์มือถือหรือVirtualized
screenที่สามารถแสดงให้เห็นข้อมูลของสินค้ าแบบ3มิติ เริ่ มตั้งแต่
การเพาะปลูก หรื อการจัดหาวั ตถุดิบ สู่กระบวนการผลิ ต ก่อนจะ
จัดส่งถึงมื อผู้ บริโภค หรื อแม้ แต่การสร้างระบบข้อมู ลอั จฉริยะ
ที่สามารถแนะน�ำเมนูอาหารและโภชนาการผ่านความต้องการของ
ผู้บริ โภคที่เฉพาะเจาะจงได้โดยผู้เชี่ยวชาญทางออนไลน์ เป็นต้ น
โมเดลธุรกิจอาหารใหม่ๆ ในอุตสาหกรรมปลายน�้ำ รวมถึ ง
พฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปส่งผลให้ธุรกิ จต้นน�้ำและกลางน�้ำ
ต้องปรับตัว ตัวอย่างเช่ น การพลิกโฉมธุรกิจอาหารในอนาคตของ
ปัญญาประดิษฐ์ ในครัวอย่างMoleyRoboticsที่สามารถท�ำอาหาร