- page 37

SPECIAL FOCUS
37
MAR 2017 FOOD FOCUSTHAILAND
ประเทศเยอรมนีถือเป็นตั วอย่างหนึ่งที่พยายามจะส่งเสริมการน�ำขวดกลั บมา
ใช้ ใหม่ให้ได้ถึงร้อยละ80แต่เป้าหมายในปี 2547กลับบรรลุเพี ยงแค่ 2 ใน3หรือ
ราวร้อยละ 45 เท่ านั้น ขณะเดียวกั น ปริมาณขยะที่เกิดจากบรรจุภัณฑ์เครื่ องดื่ม
แบบใช้แล้วทิ้งยังเพิ่มขึ้นถึ งร้อยละ 30 โดยสถิติ ล่าสุดจากรัฐบาลเยอรมั นระบุว่า
การบริโภคหีบห่อสินค้าในประเทศเพิ่มสูงขึ้นจากราว465,000ตัน เป็ น600,300ตัน
ในปี 2547 บริษัทค้าปลีกและผู้ผลิตต่างถูกมองว่ าเป็นผู้ ที่อยู่เบื้องหลังการบริโภค
ขวดแบบใช้ แล้วทิ้ง ขณะที่ในกลุ่มเครื่ องดื่มน�้ำแร่ การแข่งขันด้านราคาสินค้ า
เป็นไปอย่างดุ เดือดแต่ก็ยังเป็นการขับเคลื่ อนการใช้ขวดแบบใช้แล้วทิ้งให้มากขึ้ น
เนื่องจากกระบวนการเก็บ ท� ำความสะอาด และน�ำขวดกลับมาใช้ใหม่ เป็นวิธีที่ มี
ต้ นทุนสู ง ที่ผ่านมานักการเมืองต่ างพยายามเรียกร้องการพัฒนาการจัดเก็บขวด
แบบใช้ครั้งเดียวให้กลายเป็นกฎหมาย เพื่อต่ อต้านกลุ่มผู้ผลิตที่ใช้ขวดประเภทดังกล่าว
และยังพยายามขยายกรอบกฎหมายให้ครอบคลุมน�้ำหวานและน�้ำผลไม้ด้วย
การเรียกร้องการใช้เทคโนโลยีบรรจุภัณฑ์ที่ประหยัดทรั พยากร
กลุ่มผู ้ผลิตบรรจุภัณฑ์ก็ตกเป็ นเป้าวิจารณ์เช่ นกัน โดยบริษัทเหล่ านี้ต้องพยายาม
สร้างสมดุลระหว่างการน�ำเสนอบรรจุ ภัณฑ์สินค้าที่โดดเด่นแต่ก็ยังมีความเป็นมิตร
กับผู้บริโภค ตลอดจนพยายามจะลดการใช้ ทรัพยากรในการผลิตเพื่อลดภาระให้
กับสิ่งแวดล้อมมากขึ้ น ปัญหานี้ตกเป็นหน้าที่ของเครื่ องจักรบรรจุ ซึ่งกลายเป็น
สินค้ าที่น่าสนใจในภายหลัง“การใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างประหยัดและการท� ำ
ธุ รกิจที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมถื อเป็นเรื่องที่มีความส� ำคัญกับผู้ประกอบการด้าน
เครื่องจักรแปรรูปอาหาร และเครื่องจักรในการบรรจุ และพวกเขาต่างทราบดีว่ า
กระบวนการผลิตที่ยั่งยืนนั้น ถือเป็ นเรื่องส�ำคัญมากส�ำหรับลูกค้ า” เวรา ฟริตช์
ผู้เชี่ยวชาญจากVDMAซึ่งเป็นสมาคมอุตสาหกรรมเครื่องจักรในการแปรรูปอาหาร
และเครื่องจั กรในการบรรจุกล่าวและเสริมว่าการควบคุมระบบและเทคโนโลยี อัตโนมัติ
การประหยัดพลังงานคอมเพรสเซอร์ พัดลมและปั๊มถือเป็นสินค้าระดั บต้นๆที่ช่วย
ประหยัดพลั งงานและใช้ทรัพยากรได้อย่ างมีประสิทธิภาพขณะที่การเลือกใช้มอเตอร์
ที่ มีประสิทธิภาพกับเครื่องจักรก็ จะกระตุ้นให้เกิดการใช้พลังงานน้อยลง นอกจากนี้
ฟริ ตช์ ยังระบุว่า นวัตกรรมและกระบวนการผลิตที่ใช้พลังงานและน�้ำน้อยลงยัง
ท� ำให้มี การบริโภคทรัพยากรน้ อยลง อย่างไรก็ตาม นวัตกรรมต่างๆ นั้นถูกน� ำไป
ปรับใช้เพื่อขยายขอบข่ายการบริการยืดระยะเวลาการบริการและประหยัดพลังงาน
เพิ่ มรอบใช้งาน – ชีวิตที่สองของบรรจุภัณฑ์
ตั วอย่างของผู้ ผลิตสมูทธี้ ทรู ฟรุตส์ (True Fruits) สะท้อนให้เห็นว่าการป้ องกัน
สิ่งแวดล้อมในอุ ตสาหกรรมเครื่องดื่มเป็นปัจจัยใหม่และยังสามารถท�ำประโยชน์
ได้ด้วย เพื่อสร้างความแตกต่างทรูฟรุตส์ไม่ได้ใช้ขวดพลาสติกแต่กลับใช้ขวดแก้ว
ทรงกระบอกขนาดบรรจุ 250และ750มิลลิลิตรและใช้เทคนิคการพิมพ์ลงบนแก้ว
(Ceramic-printed)บรรจุเครื่ องดื่มเพื่อสื่อถึงความจริงใจความบริสุทธิ์ คุณภาพสูง
และความโปร่ งใส ที่มาพร้อมกับการออกแบบที่เผยให้เห็นสินค้าของจริ ง และเพื่อ
ให้มั่ นใจว่าขวดจะไม่ถูกทิ ้งหลังการบริโภค ทรู ฟรุตส์ยังได้ใส่ใจการน�ำบรรจุ ภัณฑ์
กลับมาใช้ใหม่ด้วยกระบวนการที่เรียกว่า“Upcycling”ซึ่งเป็นการน�ำขวดเก่ากลับ
มาใช้ใหม่ด้วยการออกแบบที่สามารถติ ดอุปกรณ์เพิ่มเติมเข้าไปบริเวณด้านบนของ
ขวดเปล่ า เช่น สามารถน�ำกลับมาใช้เป็นกระปุกโรยเครื่องเทศ น�้ ำตาล และเกลือ
ภาชนะบรรจุ น�้ำมันและซอสต่างๆรวมทั้งยังเป็นเครื่องกรองชาได้ด้วยการผสมผสาน
ระหว่างวิตามิ นความฟุ่มเฟือยและความยั่ งยืนนั้ นได้รับการตอบรับที่ดีจากผู้บริโภค
ซึ่งดันให้ทรูฟรุตส์เป็นผู้น� ำตลาดสมูทธี้รายส�ำคัญ
ไบโอพลาสติ กก็เป็นอีกผลิตภั ณฑ์หนึ่งที่น�ำมาใช้ในการผลิ ตบรรจุภัณฑ์เครื่องดื่ ม
อย่างยั่งยืนในปี 2558 โคคา-โคล่าเปิดตั วขวดรุ่นใหม่2 ท�ำจากทรัพยากรที่สามารถ
ทดแทนใหม่ได้ และออกสู่ตลาดในเวลาอันใกล้ โดยวัสดุชี วภาพส�ำหรับขวด“รุ่นแรก”
นั้นจะถูกผลิตในระยะยาวจากวัสดุชีวมวล เช่นจากเศษไม้ นอกจากนี้ นักวิทยา-
ศาสตร์ มหาวิทยาลัยโฮเฮนไฮม์ได้พยายามทดสอบรากต้นชิ คอรีถึงคุ ณสมบัติ
ในการท�ำขวดซึ่งวัสดุดังกล่าวนั้นน�ำมาผลิ ตแก๊สชีวมวลมาได้ระยะเวลาหนึ่งแล้ว
ซึ่งรากไม้ดังกล่าวนั้นไม่ สามารถกินได้และคิดเป็นร้อยละ 30 ของต้นไม้ทั้ งต้น
โดยในการทดสอบ นักวิจั ยสามารถสกั ดสารไฮดรอกซีเมธิลเฟอร์ เฟอรั ล
(Hydroxymethylfurfural;HMF)ที่ไม่บริสุทธิ์ ซึ่งสามารถน�ำมาใช้ท�ำขวดPEFได้
ศักยภาพนวัตกรรมในการผลิต
การน�ำนวัตกรรมมาใช้ในการผลิตยังคงต้องอาศัยการพัฒนาอีกมากก่อนที่ขวด
ซึ่งผลิตจากพื ชจะสามารถเข้ามาทดแทนขวด PET ที่ใช้กันอย่ างแพร่หลายได้
อย่างไรก็ตาม ความเป็ นไปได้ในการลดต้นทุนไม่ได้มี เพียงแต่ในด้านวัตถุดิ บ
เท่านั้น แต่ ยังมีอยู ่ในขั้ นตอนของเครื่องมือการผลิ ตด้วย ซึ่ งอุตสาหกรรม
บรรจุภัณฑ์ก็ ได้พยายามพั ฒนากระบวนการผลิตอย่างต่อเนื่อง ตัวอย่างหนึ่ ง
ได้แก่ บริษัทชา Doğuş Çay จากเมืองอิสมีร์ ตุ รกี โดยในปี 2558 ที่โรงงาน
ในเขต Ödemiş บริษั ทชารายนี้ได้ ติดตั้งไลน์ การผลิต และบรรจุแบบร้ อน3
ซึ่งสามารถผลิตเครื่องดื่มได้ถึง 22,500 ขวดต่อชั่วโมง หนึ่ งปี หลังจากนั้ น
ทีมทดสอบได้ท�ำการทดลองเพื่อพัฒนาระบบการบรรจุด้วยอากาศอัดหลังการ-
ปรับปรุงไลน์และเครื่องเป่าขวด4 พบว่าไลน์การผลิ ตได้เข้าสู่กระบวนการผลิต
ปกติโดยมีผลลั พธ์ที่ ดีเยี่ยม การเปลี่ยนแปลงระบบการผลิตนั้นช่ วยลดการใช้
อากาศอัดในการบรรจุ ขวดลงร้อยละ 44 โดยไม่ กระทบต่อคุ ณภาพของขวด
ซึ่งในระยะยาวบริ ษัทสามารถประหยั ดเงินได้ราว 40,000 ยูโรต่อปี ในกรณีที่มี
ก�ำลังการผลิต6,000ชั่วโมงต่อปี