- page 22

22 DEC 2017 FOOD FOCUSTHAILAND
SPECIAL REPORT
การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ (New product development) ให้มีความเป็นนวัตกรรม
ต้องอาศัยเทคโนโลยีในการแปรรูปอาหาร องค์ความรู้ทางวิ ชาการและการตลาด ตลอดจน
ความคิดสร้างสรรค์ เพื่อให้ผลิ ตภัณฑ์นวัตกรรมอาหารแปรรูปที่ พัฒนานั้นมีความโดดเด่น
และแตกต่าง ที่ผ่านมาผู ้ประกอบการธุรกิจอาหาร SMEs มั กไม่ได้ ให้ความส�ำคัญกับ
การบูรณาการแนวคิดนวัตกรรมเข้ากับกระบวนการพัฒนาผลิ ตภัณฑ์ใหม่ ท�ำให้เสียโอกาส
ในการสร้างความได้เปรียบเชิงแข่งขันของกิจการ (Competitive advantage) เนื่องจาก
ต้องลงทุนสูง ทั้งในด้านงบประมาณ ระยะเวลาในการศึกษาค้นคว้า รวมถึงขาดบุคลากร
ด้านวิจัยและพัฒนาภายในองค์กร จึงมักมุ่งเน้นแต่การผลิตสินค้าเพื่อจ�ำหน่ายเท่านั้น
อย่างไรก็ตาม การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ให้มีความเป็นนวัตกรรมของผู้ประกอบการ
ธุรกิจอาหาร SMEs อาจไม่ใช่ เรื่องยากเท่ากับในอดีตที่ผ่ านมา เนื่องจากปัจจุ บันมีหน่วยงาน
ภาครัฐหลายหน่ วยงานที่จั ดตั้งขึ้ นเพื่อสนับสนุนการวิ จัยและพัฒนาให้แก่ภาคเอกชน
โดยเฉพาะ ซึ่งเป็นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่โดยอาศัยแนวคิด “การสร้างนวัตกรรมแบบ
เปิด (Open innovation)”ที่ช่วยแบ่งเบาภาระของผู้ประกอบการอาหารSMEsในการวิ จัย
และพัฒนาในระดับห้องปฏิบัติการ รวมไปถึ งการว่าจ้างโรงงานผู ้ผลิตอาหารแปรรูปที่ ให้
บริการรับจ้างผลิต (Original Equipment Manufacturer; OEM) ซึ่งจะช่วยลดการลงทุน
ในด้านโรงงานและบุคลากรด้านการผลิต ส่งผลให้ ผู้ประกอบการธุรกิ จอาหาร SMEs
สามารถผลักดันผลิตภัณฑ์นวัตกรรมอาหารแปรรูปให้ออกสู่ตลาดได้สะดวกยิ่งขึ้น
ทั้งนี้ ผลิตภัณฑ์นวัตกรรมอาหารแปรรูปของผู้ประกอบการธุรกิจอาหารSMEsหลายๆ
ผลงานมีความน่าสนใจ แต่ ไม่สามารถน�ำออกสู่ตลาดการค้าเชิ งพาณิชย์ได้ อันเนื่อง
มาจากหลายสาเหตุ เช่น ปัญหาการยกระดับการผลิตในระดั บงานวิจั ยให้เป็นการผลิต
ในเชิงอุตสาหกรรม ปัญหาการผลั กดั นสินค้ าไปสู่ตลาดเพื่ อการค้าจริ ง (Actual
commercialization)หรือในบางกรณี ปัญหาการยอมรับสินค้านั้นในกลุ่มผู้กระจายสินค้า
หรือในกลุ่ มผู้บริโภค เป็นต้น
ถึงแม้ว่าปัจจุบั นมีหน่วยงานส่งเสริ มผู้ประกอบการธุรกิจอาหาร SMEs ในขั้นตอน
ต่างๆ ตั้งแต่ภาคการวิ จัยและพัฒนา ไปจนถึงภาคการค้าเชิงพาณิชย์ แต่หน่วยงานเหล่านี้
ก็มีขอบเขตในบริบทงานที่แตกต่างกันไปอาจก่อให้เกิดช่ องว่างและรอยต่อในกระบวนการ
สร้างสิ นค้า ดังนั้น ความรู้ความเข้าใจในบทบาทของตนและผู้เกี่ยวข้ องในห่วงโซ่ คุณค่า
ของการสร้างนวัตกรรม (Valuechainof innovationcreation)และความสามารถ
ในการบริหารจัดการเพื่อเชื่ อมโยงช่องว่างดังกล่าวให้ เป็นไปอย่างบูรณาการจึงเป็น
ปัจจัยที่ส�ำคั ญยิ่งในการพัฒนาผลิ ตภัณฑ์ ใหม่ที่มีความเป็ นนวัตกรรมให้ ประสบ
ความส�ำเร็ จ โดยช่องว่ างที่ส�ำคั ญที่ผู้ ประกอบการอาหาร SMEs มักมองข้าม
มีดังนี้
ช่องว่างในขั้นตอนการคัดกรองเทคโนโลยีและไอเดี ยของการพัฒนา
ผลิตภัณฑ์ใหม่
เนื่องจากเทคโนโลยีแปรรูปอาหารมีหลากหลายประเภทมีความเหมาะสมกับอาหาร
แต่ละชนิ ดแตกต่ างกันไป เช่ น เทคโนโลยี รีทอร์ ท เป็ นเทคโนโลยี หนึ่งที่
ผู้ประกอบการธุรกิจอาหาร SMEs นิ ยมเลือกใช้ในการพัฒนาสินค้ า เพราะช่วย
ยืดอายุผลิ ตภัณฑ์อาหารให้สามารถเก็บได้นานขึ ้ นโดยไม่ ต้องอาศัยวัตถุกันเสียและ
การแช่ตู้เย็น แต่เทคโนโลยี นี้ก็มี ข้อจ�ำกัด กล่าวคือ ไม่ เหมาะสมในการน�ำมาใช้กับ
วัตถุดิบอาหารบางประเภทที่ ไม่ทนต่อสภาวะความร้อนสูง เพราะวัตถุดิบดังกล่าว
เมื่อผ่านกระบวนการรสชาติ และรูปร่างของอาหารจะแปรสภาพในระดับที่ผู้บริโภค
ไม่สามารถยอมรับได้ เป็นต้น ดั งนั้น ความรู้และความเข้ าใจในการเลื อกใช้
เทคโนโลยีแปรรูปให้เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ก่อนเริ่มกระบวนการพัฒนาสินค้าใหม่
จึงเป็นปั จจัยส� ำคัญในการพัฒนาให้ประสบความส�ำเร็จ
นอกจากการเลือกใช้เทคโนโลยีให้เหมาะสมแล้วสิ่งที่ส�ำคัญอีกประการหนึ่งคือ
ผู้ประกอบการต้องตระหนักถึงทิศทางของผลิตภัณฑ์ นวัตกรรมอาหารแปรรู ปที่
ต้องการพัฒนาให้ตรงกับความต้ องการของผู ้บริโภคกลุ่มเป้าหมาย (Market
oriented)บ่อยครั้งพบว่าผู้ประกอบการธุรกิ จอาหารSMEsหลายรายต้องการผลิต
สินค้ าใหม่โดยการต่ อยอดจากสินค้าที่มีอยู ่เดิมเพียงเท่านั้น (Product oriented)
แต่ไม่ ได้วางคอนเซ็ปท์ในการผลิตเพื่อให้สินค้ามี ความแตกต่าง และตอบสนองต่อ
ความต้องการของกลุ่ มผู้ บริโภคอย่างแท้จริง ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มเป้าหมายเดิมหรือ
กลุ่มเป้าหมายใหม่ ส่งผลให้ผลิ ตภัณฑ์ใหม่ ๆที่วางจ�ำหน่ายในท้องตลาดขาดความ-
น่าสนใจและมีความคล้ายคลึงกั น ดังนั้น ผู้ประกอบการต้องตระหนักถึ งศักยภาพ
ทรงวิทย์ หงสประภาส
ThrongvidHongsaprabhas
Manager –Food&BeverageBusiness
SahapanCenturyCo., Ltd.
(ACompany of SahapanGroup)
throngvid.h@sahapan.co.th
ปัจจัยที่พึงระวังในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ของ
ผู้ประกอบการอาหาร SMEs
ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่ านมา ภาครัฐและภาคเอกชนมีความพยายาม
ร่วมกันผลักดันให้ประเทศไทยก้าวสู่การเป็นครัวของโลก โดยตั้งเป้าหมาย
ให้ประเทศไทยเป็นประเทศผู ้ผลิตและส่งออกสินค้าอาหารรายใหญ่
ติดอันดับ 1 ใน 5 ของโลกผู้ ประกอบการธุรกิจอาหาร SMEs จึงเป็น
อีกหนึ่งฟันเฟืองส�ำคัญในการขับเคลื่อนภารกิจดังกล่าวให้เป็นไปตาม
เป้าหมายที่วางไว้ ซึ่งการพัฒนาผลิตภัณฑ์นวั ตกรรมอาหารแปรรูป
ถือเป็นอีกแนวทางหนึ่งที่ผู้ประกอบการธุรกิจอาหาร SMEs นิยมใช้
สร้างมู ลค่าเพิ่ มให้กั บวัตถุดิ บทางการเกษตร และน�ำไปประยุกต์
ต่อยอดกับผลิตภัณฑ์อาหารที่จะวางจ�ำหน่ายในอนาคตได้