- page 26

26 DEC 2017 FOOD FOCUSTHAILAND
SPECIAL FOCUS
ศูนย์อัจฉริยะเพื่ ออุตสาหกรรมอาหาร
สถาบันอาหาร
Food IntelligenceCenter
National Food Institute
www.nfi.or.th
ธุรกิจค้าปลีกอาหาร
เวียดนามมาแรงโตต่อเนื่อง
ชาวเวียดนามส่วนใหญ่ยังนิยมมาเลือกซื้อสินค้าอาหารสดที่ร้านค้ าปลีกด้วยตนเองโดยกลุ่มที่อาศัย
อยู่ในเขตเมืองจะเลือกไปจับจ่ายซื้อสินค้ าอาหารที่ห้างค้าปลี กสมัยใหม่ ขณะที่กลุ่มผู้ที่อาศัยในเขต
ชนบทยังคงชื่นชอบการไปเดินเลือกซื้อสินค้าตามตลาดสดหรือร้านขายของช�ำขนาดเล็กแบบเดิม
เนื่องจากพวกเขาเดินทางโดยรถจักรยานยนต์ จึงมีความสะดวกกว่ าหากไปซื้อที่ร้านใกล้บ้าน หรือ
ร้านข้างทาง แทนการไปจอดรถที่ซูเปอร์ มาร์เก็ตและต้ องเสียเวลารอคิวช�ำระเงิน
ในปี 2558ธุรกิจค้าปลีกแบบดั้งเดิมจัดเป็นรูปแบบการค้าหลักสินค้าอาหารในเวียดนามด้วย
สัดส่วนร้อยละ95ในเชิงมูลค่าและร้อยละ99.8ในเชิงจ�ำนวนสาขาโดยร้ านขายของช�ำแบบดั้งเดิม
อื่นๆ เช่น ตลาดสด และร้านขายของช�ำอิสระขนาดเล็ ก ครองส่วนแบ่งธุรกิ จมากที่สุดร้อยละ 65.3
และ 27.3 ของมูลค่าการค้าปลีกสินค้าอาหารทั้งหมดในเวียดนาม (รูปที่ 2) อย่างไรก็ตาม ทิศทาง
การเติ บโตของธุรกิจค้าปลีกแบบดั้งเดิ มเริ่มถดถอยลง เนื่องจากผู้บริโภคชาวเวียดนามจ� ำนวนมาก
เปลี่ยนจากการซื้ อสินค้ าอาหารจากตลาดสดแบบเดิม และหันไปเลื อกซื้อสิ นค้าอาหารจาก
ซูเปอร์มาร์เก็ ตมากขึ้น โดยผู้ประกอบธุรกิจซูเปอร์มาร์ เก็ตต่ างลดราคาสินค้า เพื่อดึงดูดลูกค้ าให้
เข้ามาซื้อสินค้าของตนมากขึ้ นเช่นกันส่วนร้านค้าลดราคา (Discounters)ในเวียดนามยังไม่ ปรากฏ
ให้เห็นในปัจจุ บัน เนื่ องจากผู้ค้าปลีกรายใหญ่ มักจะมีความสัมพันธ์ทางธุรกิจที่ดีกับผู ้ผลิตสินค้ า
อาหารอยู่แล้วจึงไม่ มีความจ�ำเป็นต้ องพึ่งพาผู้จัดหาสิ นค้า (Suppliers) เพื่อให้ได้ราคาที่ ถูกลง
ผู ้เล่นส�ำคัญ บริษัทSaigonUnionofTradingCooperatives เป็นผู้น�ำธุรกิจค้าปลี กสินค้ าอาหาร
ในเวียดนามอย่างต่อเนื่องครองส่วนแบ่งตลาดสูงสุดร้อยละ1.9ของมูลค่าธุรกิ จค้าปลี กสินค้าอาหาร
ทั้งหมดในเวียดนาม ในปี 2558 จากการด� ำเนินร้าน “Co.opMart” และร้าน “Co.op Food” ซึ่งมี
จ�ำนวนร้านสาขามากถึง 117 และ 80 แห่ง กระจายอยู่ทั่วประเทศ โดยทางร้าน “Co.opMart” ได้
พัฒนาแอพพลิเคชันบนมือถือส�ำหรับกลุ่มลูกค้าเดิมของร้านในการเก็บสะสมคะแนนจากการสั่งซื้อ
Figure 1: Retail Industry inVietnam in 2011– 2020
Source: Euromonitor International, Forecast for 2016 –2020
Number of Branches
(Thousand)
SalesVolume
(TrillionDong)
ธุรกิ จค้าปลีกสินค้ าอาหารของเวี ยดนามมีการเติ บโตอย่าง
ต่อเนื่อง โดยเฉพาะในเชิ งมูลค่าการตลาด ซึ่งมีอัตราการขยายตัว
เฉลี่ ยสูงถึงร้อยละ 16.9 ต่ อปี ตลอดช่วงที่วิ เคราะห์ (ปี
2554-2558) โดยในปี 2558 สามารถสร้างรายได้จาก
การจ�ำหน่ายคิดเป็นมูลค่า 1,371.4ล้ านล้านด่ง มีจ�ำนวนสาขา
รวม 648,900 แห่ ง (รูปที่ 1) ส่วนใหญ่ เป็นผลจากการขยายตัว
ของร้ านค้าสะดวกซื้ อ ซึ่ งมีการเติบโตของมู ลค่าการตลาด
มากกว่า 3 เท่า ตลอดช่วงที่วิเคราะห์ โดยได้รับอานิสงส์จาก
รูปแบบการใช้ชี วิตของชาวเวียดนามที่ต้องท�ำงานยาวนานขึ้ น
โดยเฉพาะผู้ที่ท�ำงานในออฟฟิศจึงไม่มีเวลามากนักที่จะออกไป
ซื้อสินค้าอาหารดังนั้นพวกเขามักจะซื้อสินค้าอาหารกักตุนไว้
คราวละจ�ำนวนมาก โดยเฉพาะอาหารบรรจุเสร็จ เพื่อประหยั ด
เวลาในการปรุ งอาหาร โดยสินค้าดังกล่าวมักจะมีวางจ� ำหน่าย
อย่างหลากหลายในห้างค้าปลีกสมัยใหม่ รวมถึงไฮเปอร์มาร์เก็ต
และซู เปอร์มาร์ เก็ต ซึ่ งเป็นห้างค้ าปลีกอี กรูปแบบหนึ่งที่ก�ำลัง
เติบโตอย่างรวดเร็ วในช่วงที่ ผ่านมาด้วยเช่นกัน
ส� ำหรับการจ�ำหน่ายสิ นค้าอาหารผ่านอินเทอร์ เน็ตถือว่าเป็น
อีกรู ปแบบหนึ่งที่ ก�ำลั งได้รับความสนใจจากผู้บริโภคชาวเวี ยดนาม
โดยผู้ ค้าปลีกรายใหญ่ อย่าง บริษัท Saigon Union of Trading
Cooperatives และบริ ษัท Casino Guichard-Perrachon
ต่ างพัฒนาเว็ บไซต์เพื่ อรองรับพฤติกรรมการบริโภคดั งกล่าวของ
ชาวเวียดนามที่ต้องการสั่งซื้อสินค้าจากบ้านอย่ างไรก็ตามแม่บ้าน
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020