- page 29

29
DEC 2017 FOOD FOCUSTHAILAND
SPECIAL FOCUS
ในอดีตธุรกิจค้าปลีกในไทยเป็นร้านขายของช�ำขนาดเล็กที่จัดหาสินค้ามา
จ�ำหน่ ายโดยผ่านตั วกลาง (ผู้ค้าส่ง)แต่ปัจจุบันรูปแบบร้านค้าปลี กเปลี่ยนแปลง
ไปเป็นร้ านค้าทันสมัย ลดการพึ่งพาผู้ค้ าส่ง เนื่องจากผู ้ประกอบการมักเป็ น
นายทุนรายใหญ่ที่มี เครือข่ายสาขาจ�ำนวนมากหรือเป็ นผู้ซื้อรายใหญ่จึงมีอํานาจ
ต่อรองเหนือผู้ผลิตหรือตัวแทนจ�ำหน่ายสินค้า1 มีการบริหารจัดการร้านค้ าอย่าง
เป็นระบบ กล่าวคือ มีการจั ดการสต็อกสินค้า ระบบการจัดการขนส่ง และ
ศูนย์กระจายสินค้ าตลอดจนน�ำเทคโนโลยีด้านปฏิ บัติการต่างๆมาใช้ เพื่อสร้ าง
ความได้เปรียบด้ านการตลาด
กว่า 2 ทศวรรษที่ผ่านมา ธุรกิจค้าปลีกสมัยใหม่ ในไทยมีการเติ บโตอย่าง
รวดเร็ว โดยเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพฯ และเมืองหลักต่างๆ ที่มี ความเป็นสังคม-
เมืองสูง อานิสงส์จากนโยบายรัฐที่เปิดโอกาสให้ผู้ ประกอบการต่างชาติเข้ามา
ลงทุนในธุรกิจค้าปลีกในไทยได้2 นอกจากนี้ ลักษณะของร้านค้าที่ มีความสะดวก-
สบาย ทันสมัย มีสินค้าที่มี คุณภาพและหลากหลาย จึ งสามารถตอบสนอง
พฤติกรรมการบริโภคของภาคครัวเรื อนได้ดี โดยเฉพาะร้ านค้าที่ จ�ำหน่ายสินค้า
ในชีวิตประจ�ำวั น ใกล้แหล่งชุมชนจะมี การขยายตัวของการลงทุนสูง ด้ วยเหตุนี้
ธุรกิจค้าปลีกสมัยใหม่จึงเริ่มเข้ามาทดแทนธุรกิจค้าปลีกแบบดั้งเดิม (Traditional
trade) โดยในปี 2557 ธุรกิ จค้าปลีกค้าส่งสมัยใหม่มีสัดส่วนร้อยละ 61 ของมูลค่า
ตลาดค้าปลีกค้าส่ง เทียบกับในปี 2544ที่มี สัดส่วนเพียงร้ อยละ 253
รูปแบบร้านค้าปลีกสมัยใหม่ที่ส� ำคัญในปั จจุบันมี 5 ประเภท4 ดังนี้
1. ห้างสรรพสินค้า (Department Store) เป็นร้านค้าปลีกขนาดใหญ่ ที่สุด
มักตั้ งอยู่กลางเมื อง การตกแต่งร้านเน้ นความสวยงามและมีพนั กงานบริการ
ให้ค�ำแนะน�ำ เน้ นขายสินค้าคุณภาพดี สินค้าแบรนด์เนม ทั้ งสินค้าน�ำเข้าจาก
ต่างประเทศและผลิ ตในประเทศ ราคาสิ นค้าจึ งค่อนข้างสูง ผู ้น�ำตลาด อาทิ
เซ็นทรัล โรบินสันและเดอะมอลล์
2. ดิสเคานท์สโตร์ (Discount Store/Hypermarket/Supercenter) เป็น
ร้านค้าปลีกขนาดใหญ่ มักต้ องลงทุนศูนย์ กระจายสินค้า (Distribution center)
ควบคู่ด้ วย เน้นกลุ ่มลู กค้ารายได้ต�่ ำถึงปานกลาง สินค้าที่จ�ำหน่ ายจึงเป็นสินค้า
หลากหลายในราคาประหยัด มักตั้งอยู่กลางเมื องหรือชานเมือง ผู้ประกอบการ
ที่ส�ำคัญอาทิ บิ๊ กซี และเทสโก้ โลตัส
3. ซูเปอร์มาร์เก็ ต (Supermarket) จ�ำหน่ายสินค้าอาหารและของใช้ประจ�ำวัน
เป็นหลัก มีทั้งร้านค้ าที่ตั้งเป็นอิสระ อาทิ ฟู้ดแลนด์ และที่ตั้งอยู่ในห้างสรรพสินค้า
อาทิ ท็อปส์ และโฮม เฟรชมาร์ท เป็นต้ น
ธุรกิจร้านค้าปลีก
สมัยใหม่
ธุรกิ จค้าปลีกสมัยใหม่ (Modern trade) เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมค้าปลีกค้าส่ง
ซึ่งมีมูลค่าสู งถึง 2.2 ล้านล้านบาทในปี 2559 (คิดเป็นสั ดส่วนราวร้อยละ 15 ของ
GDP ซึ่งมี มูลค่ าเป็นอันดับสองรองจากอุตสาหกรรมการผลิตที่มีสัดส่วนร้อยละ
27.4)
พูลสุขนิ ลกิจศรานนท์
PoonsukNinkitsaranont
poonsuk.ninkitsaranont@krungsri.com
ปิยะนุช สถาพงศ์ภั กดี
Piyanuj Zthapongpakdee
piyanuj.zthapongpakdee@krungsri.com
BankingAnalyst
ResearchDivision
Bank ofAyudhyaPCL.