58
DEC 2017
FOOD FOCUSTHAILAND
STANDARD &
REGULATION
ดั
งนั้
น สมาคมผู
้
ค้
าปลี
กจึ
งได้
รวมกั
นเพื่
อออกกฎระเบี
ยบมาบั
งคั
บผู
้
ผลิ
ตตลอดทั้
ง
ห่
วงโซ่
อาหารกฎระเบี
ยบที่
ออกมานั้
นได้
ควบคุ
มผ่
านข้
อก�
ำหนดGFSI โดยในปั
จจุ
บั
น
GFSI ได้
ประกาศเป็
นฉบั
บที่
7.1 เนื้
อหาใจความส�
ำคั
ญที่
น่
าสนใจ คื
อ การปลอม
อาหาร รวมถึ
งการปลอมของบรรจุ
ภั
ณฑ์
อาหารและวั
ตถุ
ดิ
บของบรรจุ
ภั
ณฑ์
โดย
มุ่
งเน้
นต่
อบรรจุ
ภั
ณฑ์
ที่
สั
มผั
สกั
บอาหารทั้
งทางตรงและทางอ้
อมและความสมบู
รณ์
ของผลิ
ตภั
ณฑ์
ที่
ส่
งผลกระทบต่
อความปลอดภั
ยของผู
้
บริ
โภคซึ่
งแรงจู
งใจที่
ก่
อให้
เกิ
ด
การปลอมนั้
นอาจจะมาจากการเพิ่
มประสิ
ทธิ
ภาพการผลิ
ตการแข่
งขั
นที่
สู
งขึ้
นและ
การลดปั
ญหาเรื่
องสิ่
งแวดล้
อม
ข้
อก�
ำหนดของGFSI ได้
ให้
ค�
ำนิ
ยามของการปลอมอาหารตามGFSIGuidance
Version 7.1 ไว้
ว่
า กิ
จกรรมต่
างๆ ที่
ตั้
งใจกระท�
ำ อั
นได้
แก่
การแทนที่
การเติ
มสาร
การปลอมแปลงหรื
อการบิ
ดเบื
อนของอาหาร อาหารสั
ตว์
วั
ตถุ
ดิ
บอาหาร วั
ตถุ
ดิ
บ-
อาหารสั
ตว์
หรื
อบรรจุ
ภั
ณฑ์
อาหารบรรจุ
ภั
ณฑ์
อาหารสั
ตว์
ฉลากการให้
ข้
อมู
ลสิ
นค้
า
หรื
อการกล่
าวอ้
างข้
อมู
ลที่
ไม่
ถู
กต้
อง เพื่
อผลประโยชน์
ทางเศรษฐกิ
จซึ่
งก่
อให้
เกิ
ด
อั
นตรายต่
อผู
้
บริ
โภคดั
งนั้
นในการประยุ
กต์
เพื่
อให้
สอดคล้
องตามมาตรฐานของGFSI
โรงงานที่
ผลิ
ตบรรจุ
ภั
ณฑ์
จะต้
องมี
การประเมิ
นความเสี่
ยงและก�
ำหนดมาตรการ
ควบคุ
ม
การประยุ
กต์
ใช้
การประเมิ
นความเสี่
ยงและก�
ำหนดมาตรการควบคุ
มนั
้
น ทาง
โรงงานผู
้
ผลิ
ตจะต้
องรู
้
แหล่
งของการปลอมหรื
อลั
กษณะการปลอมที่
อาจจะเกิ
ดขึ้
นกั
บ
วั
ตถุ
ดิ
บของโรงงาน เช่
น
• การปลอมของวั
ตถุ
ดิ
บที่
ใช้
ในการผลิ
ตไม่
ตรงกั
บการกล่
าวอ้
างบนฉลาก เช่
น
การกล่
าวอ้
างว่
ากระดาษที่
ใช้
เป็
นมาตรฐานFSC ในขณะที่
วั
ตถุ
ดิ
บมี
การปลอม
• ผลิ
ตภั
ณฑ์
ที่
ได้
จากผู
้
ขายมี
การลดเกรดหรื
อการแทนที่
เช่
นการขายเม็
ดสิ
นค้
า
ที่
มี
การผสมเม็
ดเรซิ
นที่
เป็
นเม็
ดรี
ไซเคิ
ลแต่
กล่
าวอ้
างว่
าเป็
นเม็
ดเรซิ
นบริ
สุ
ทธิ์
• สิ
นค้
ามี
การเติ
มสารเคมี
บางชนิ
ดเพื่
อปรั
บปรุ
งคุ
ณภาพการผลิ
ต เช่
นการเติ
ม
สารเจื
อปนหรื
อสารช่
วยในการผลิ
ตลงไป เพื่
อท�
ำให้
ประสิ
ทธิ
ภาพการไหลดี
ขึ้
นและ
ผลผลิ
ตมากขึ้
น
ไม่
ว่
าจะเป็
นลั
กษณะการปลอมบรรจุ
ภั
ณฑ์
อาหารแบบใด สิ่
งที่
จะส่
งผลส�
ำคั
ญ
คื
อค่
าไมเกรชั
นและกระทบโดยตรงต่
อความปลอดภั
ยอาหาร
ขั้
นตอนถั
ดไปหลั
งจากที่
มี
การประเมิ
นความเสี่
ยงแล้
ว ต้
องก�
ำหนดมาตรการ
ควบคุ
มตามระดั
บความเสี่
ยงที่
ก�
ำหนดไว้
ซึ่
งมาตรการควบคุ
มจะช่
วยลดความเสี่
ยง
ที่
จะเกิ
ดขึ้
น เช่
น
• การยกเลิ
กสั
ญญาซื้
อขายในกรณี
ที่
ผู
้
ขายมี
ความเสี่
ยงสู
งมากและส่
ง
ผลกระทบทางด้
านความปลอดภั
ยอาหารที่
ชั
ดเจน
• การควบคุ
มผู
้
ขายตลอดห่
วงโซ่
อาหารและการสร้
างความสั
มพั
นธ์
ที่
ดี
กั
บผู
้
ขาย
เช่
นการประเมิ
นผู
้
ขายที่
แหล่
งผลิ
ตการด�
ำเนิ
นการควบคุ
มล็
อตที่
จะส่
งให้
โรงงาน
ที่
แหล่
งผลิ
ตหรื
อส่
งเสริ
มให้
ผู้
ผลิ
ตท�
ำระบบมาตรฐานที่
GFSI ยอมรั
บ
• การตรวจสอบสิ
นค้
ารั
บเข้
า ซึ่
งโรงงานจะต้
องทราบว่
าสิ่
งที่
อาจจะเกิ
ด
การปลอมได้
นั้
นเป็
นลั
กษณะใดเพื่
อหาวิ
ธี
การตรวจทดสอบ เช่
นการตรวจสอบ
ทางกายภาพโดยการวิ
เคราะห์
น�้
ำหนั
กโมเลกุ
ลหรื
อทางเคมี
โดยการใช้
เครื่
องมื
อ
ที่
ใช้
ในการวั
ดการเปลี่
ยนแปลงของการไหลขณะร้
อนของตั
วอย่
างเมื่
อ
ได้
รั
บความร้
อน เที
ยบกั
บตั
วอย่
างอ้
างอิ
ง เป็
นต้
น
หลั
งจากมี
การประเมิ
นความเสี่
ยงและก�
ำหนดมาตรการควบคุ
มตาม
ความเสี
่
ยงที่
เกิ
ดขึ้
นแล้
ว ทางโรงงานต้
องจั
ดท�
ำแผนการป้
องกั
นการปลอม
บรรจุ
ภั
ณฑ์
โดยแผนที่
ก�
ำหนดไว้
จะต้
องสอดคล้
องกั
บกฎหมายที่
เกี่
ยวข้
องด้
วย
รวมถึ
งมี
การทบทวนเป็
นระยะในกรณี
ที่
ได้
รั
บข้
อมู
ลการปลอมใหม่
เกิ
ดขึ้
น
การปลอมที่
เกิ
ดขึ้
นในปั
จจุ
บั
นนี
้
ไม่
ได้
มี
เฉพาะอาหารเท่
านั้
น การปลอมใน
บรรจุ
ภั
ณฑ์
สามารถเกิ
ดขึ้
นได้
เช่
นกั
นสิ่
งส�
ำคั
ญก็
คื
อการช่
วยลดความเสี่
ยงและ
อั
นตรายที่
เกิ
ดขึ้
นจากการปลอม โดยโรงงานจะต้
องเข้
าใจการปลอมที่
อาจจะ
เกิ
ดขึ้
นในวั
ตถุ
ดิ
บหรื
อผลิ
ตภั
ณฑ์
ของโรงงานและด�
ำเนิ
นการประเมิ
นความเสี่
ยง
หลั
งจากนั้
นต้
องก�
ำหนดมาตรการควบคุ
มเพื่
อลดความเสี่
ยงให้
น้
อยลงหรื
อก�
ำจั
ด
ออกไปก่
อนเข้
าสู
่
โรงงาน โรงงานก็
จะได้
รั
บผลิ
ตภั
ณฑ์
ที่
ตรงตามมาตรฐาน
ที่
ก�
ำหนดไว้
การปลอมบรรจุ
ภั
ณฑ์
อาหาร
ในอุ
ตสาหกรรมอาหาร
เอกสารอ้
างอิ
ง/References
BRCGlobal Standard for PackagingandPackagingMaterials, P552: Position
Statement–clarificationon“ fooddefenseand food fraud in thepackagingstandard,
issue1, May 2017
GFSI, BRC, SQFandbeyond:Where food safety is headingandpackaging’s role in
gettingus there, Dr.ClaireKoelschSandFounder andOwner, Packaging
Technology andResearchAdjunct Professor, MichiganStateUniversity, 2015
Associationof Dressings andSauces Technical Meeting
FoodSafetySystemCertification22000, Part II: Requirements for Certification,
version4.1, July 2017
ในปั
จจุ
บั
นนี้
เราทราบกั
นดี
ว่
าทั่
วโลกมี
ความสนใจในเรื่
องอาหารปลอม
กั
นมากขึ้
น เนื่
องจากปั
ญหาการปลอมปนเนื้
อม้
าในผลิ
ตภั
ณฑ์
เนื้
อวั
ว
จึ
งส่
งผลให้
ผู
้
ค้
าปลี
กรายใหญ่
ของโลกจ�
ำเป็
นต้
องตระหนั
กเรื่
อง
ความปลอดภั
ยและความโปร่
งใสตลอดทั้
งห่
วงโซ่
อาหาร
สมพงศ์
นิ
ลมณี
SompongNilmanee
FoodProduct Manager
SGS (Thailand) Limited