- page 28

28 JUL 2017 FOOD FOCUSTHAILAND
SPECIAL TALK BY FDA
ปัจจุบันองค์การโรคระบาดสัตว์ระหว่างประเทศ (WorldOrganization forAnimal
Healthหรื อOffice InternationaldesÉpizooties;OIE) ได้ปรับปรุ งแก้ไขข้ อก�ำหนด
สุขภาพสั ตว์บก (Terrestrial Animal Health Code) โดยในส่วนที่ เกี่ยวกับโรควัวบ้า
มี เกณฑ์การประเมินความเสี่ยงเพื่อแบ่งกลุ่มประเทศหรือพื้ นที่ตามความเสี่ยงของ
การเกิ ดโรควัวบ้า เงื่อนไขการน�ำเข้ าและน�ำผ่านผลผลิ ตและผลิตภัณฑ์ที่ได้จากโค
ซึ่งองค์การการค้าโลก (WorldTradeOrganization;WTO)ให้การยอมรับหลั กเกณฑ์
และข้ อก�ำหนดที่ OIE จัดท�ำขึ้นเพื่อใช้เป็ นมาตรฐานสากลในด้านการค้าระหว่าง
ประเทศเพื่อให้อาหารที่มีต้ นก�ำเนิดจากสัตว์มีความปลอดภัยในการบริโภค ดั งนั้น
เพื่อการคุ ้มครองความปลอดภัยของผู้บริโภคให้เหมาะสมและสอดคล้องสถานการณ์
ปัจจุบั นตลอดจนแนวทางสากล กระทรวงสาธารณสุขจึ งได้ออกประกาศกระทรวง-
สาธารณสุ ข (ฉบับที่ 377) พ.ศ.2559 เรื่องก�ำหนดหลักเกณฑ์และเงื่ อนไขการน�ำเข้ า
อาหารที่มี ความเสี่ยงโรควัวบ้า ซึ่งประกาศกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยเรื่องดังกล่าว
มี สาระส�ำคัญโดยสรุปดังนี้
1. ให้ยกเลิกประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 296) พ.ศ.2549 เรื่อง
อาหารที่มีความเสี่ ยงจากโรควัวบ้า ลงวันที ่ 13 มกราคม พ.ศ.2549 และประกาศ
กระทรวงสาธารณสุข (ฉบั บที่ 375) พ.ศ.2559 เรื่อง ก�ำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไข
การน�ำเข้าอาหารที่ มีความเสี่ยงโรควัวบ้าลงวันที่ 1 เมษายนพ.ศ. 2559
2. ก�ำหนดนิยาม เพื่อให้ หลักเกณฑ์และเงื่ อนไขมีความชัดเจน
“สถานะความเสี่ยงจากโรควัวบ้า” หมายความว่าความเสี่ยงจากโรควัวบ้าของ
โคในกลุ่มประเทศหรือพื้นที่นั้นโดยปั จจุบันก�ำหนดกลุ่มประเทศหรือพื้นที่ตามสถานะ
ความเสี่ยงจากโรควัวบ้า ได้เป็น3กลุ่มซึ่งจะกล่ าวรายละเอียดในข้อถัดไป
“เนื้อโค (Meat)” หมายความว่า ส่ วนต่างๆ ของโคที่ใช้ บริโภคเป็นอาหาร เช่น
เนื้อหนัง ไขมัน เครื่ องในกระดูกนม เลือดน�้ำดี หรือต่อมทอนซิล
“เนื้อโคสด (Fresh Meat)” หมายความว่า เนื้อโคที่ ไม่ผ่ านกระบวนการหรือ
กรรมวิธีใดๆ ที่ท�ำให้คุณลักษณะทางประสาทสัมผัส ทางเคมี กายภาพ เปลี่ยนแปลง
กฎระเบียบด้านอาหารล่าสุดที่มีผลบังคับใช้
ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 377) พ.ศ.2559
เรื่อง ก�ำหนดหลั กเกณฑ์และเงื่อนไขการน�ำเข้าอาหารที่มี ความเสี่ยงจากโรควัวบ้า
ส�ำนักอาหาร
ส�ำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข
Bureauof Food
FoodandDrugAdministration, Ministry of PublicHealth
food@fda.moph.go.th
โรควัวบ้า (Bovine Spongiform Encephalopathy; BSE) เป็นโรคที่เกิดในสัตว์เคี้ยวเอื้อง
จ�ำพวกโค มีความเกี่ยวโยงกับโรคที่ ท�ำให้เกิดการเสื่อมสภาพของระบบประสาทส่วนกลาง
ในมนุษย์ ที่เรียกว่า variant Creutzfeldt-Jakob Disease (vCJD) โดยผู้ ป่วยจะแสดง
อาการทางระบบประสาทและเสี ยชีวิตในที่สุดซึ่งปัจจุบันยังไม่ มีวิธีการรักษา โรควัวบ้ามีระยะ
การฟักตัวของโรคนาน ท�ำให้ไม่ สามารถสังเกตอาการป่วยของโคในระยะแรกของการติดเชื้อได้
ประกอบกั บสารก่อโรควัวบ้าที่เรียกว่า พริ ออนโปรตีน (Prion protein) มีความทนทาน
สูงมาก ดั งนั้น การแช่แข็ง ความแห้ ง ความร้อนที่อุณหภูมิหุงต้ม การพาสเจอร์ไรซ์ หรื อ
สเตอริ ไลซ์ จึงไม่ สามารถท�ำลายพริออนโปรตีนของโรคนี ้ได้ ประเทศต่างๆจึงต้องมีมาตรการ
เพื่อป้องกันหรือยับยั้งการปนเปื้อนของสารก่อโรควัวบ้าไม่ให้เข้าสู่ห่วงโซ่อาหาร
ไปจนไม่สามารถคืนสู่สภาพเดิมได้อีก ทั้งนี้ ให้หมายความรวมถึงเนื้อโคแช่ แข็ง
เนื้อโคแช่ เย็นหรือเนื้อโคบดด้ วย
“ผลิตภัณฑ์ เนื้อโค (Meat Products)” หมายความว่ า เนื้อโคที่ ผ่าน
กระบวนการหรือกรรมวิธี ใดๆ ที่ท� ำให้คุณลักษณะทางประสาทสัมผัส ทางเคมี
กายภาพ เปลี่ยนแปลงไปจนไม่สามารถคืนสู่สภาพเดิมได้อีก เช่ น เนื้อสดหมัก
ในน�้ำซอส เครื่องในโคแช่ น�้ำเกลือ ไส้กรอก เจลาตินหรื อคอลลาเจน และให้
หมายความรวมถึงอาหารที่ มี ผลิตภัณฑ์ เนื้อโคเป็นส่ วนประกอบด้วย เช่ น
ผลิตภัณฑ์ เสริมอาหารใช้แคปซู ลที่ เป็นเจลาติ นที่ได้จากโค เครื่ องดื่มผสม
คอลลาเจนขนมที่มีส่วนผสมเจลาตินหรือขนมเยลลี่
3. ก�ำหนดกลุ่มประเทศหรือพื้ นที่ที่ มีความเสี่ ยงจากโรควัวบ้าเป็น 3 กลุ ่ม
โดยอ้างอิงตามที่ OIE ให้การรับรอง (ตารางที่ 1)
4. ก�ำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการน� ำเข้าหรือห้ามน� ำเข้าอาหารที่ได้
จากโคดังนี้
4.1 อาหารที่น�ำเข้ าได้ โดยไม่มีเงื่อนไขที่ เกี่ยวกับสถานภาพความเสี่ยง
โรควัวบ้าตามกลุ่มประเทศหรือพื้ นที่ (ข้ อ 3 ของประกาศกระทรวง-
สาธารณสุข) เป็นอาหารที่ได้ จากโคที่น�ำเข้าได้โดยไม่ต้องค�ำนึ งว่า
จะเป็นการน�ำเข้าจากประเทศหรื อพื้นที่กลุ่มที่ 1กลุ่มที่ 2หรือกลุ่มที่ 3
เนื่องจากเป็นกลุ่มอาหารที่ไม่มีความเสี่ยงจากสารก่อโรควั วบ้าดังนี้
(4.1.1) นมผลิตภัณฑ์ นมและหนัง
(4.1.2) เจลาตินและคอลลาเจนที่ได้ จากหนัง
(4.1.3) ไขมันสกั ด (Tallow) ที่มีสิ่งปนเปื้ อนที่ไม่ ละลาย ไม่เกิน
ร้อยละ 0.15 โดยน�้ ำหนัก และอนุ พันธ์ ของไขมันสกัด
(Tallowderivatives) ดังกล่าว
(4.1.4) ไดแคลเซียมฟอสเฟตที่ไม่มีโปรตีนหรือไขมัน
(4.1.5) เนื้อถอดกระดูก (Deboned skeletal musclemeat)