- page 77

77
MAY 2016 FOOD FOCUSTHAILAND
SOURCE OF ENGINEER
Typically, piping system such as hose, fitting or pipe are
used in factories to transport liquids including water, oil,
chemicals,andeven foodandbeverage.Users, ingeneral,
are lack of understandingabout the selectionof hoseand fitting
to suit the job and often tend to choose tools according to the
previous installations,whichmaynot besuitable for thepurpose
and can cause risks and losses.
How toSelect theRight Hose?
There are crucial 5 factors to be consideredwhen choosing the
hose for transportation…
Size: Thesizeof thehosemakesahuge impact to itsusage.
Forexample, if the factorydemands largevolumeof liquid,butuser
selectedundersizehose, thepressure inside thehosecanexceed
appropriate level,whichcould result in leakagesandshorten the
hose’s lifetime. Incase, liquid inside thehose isachemical, itcould
bedangerous tousers, too. Hence, the selectionof hose should
beappropriate for the liquid’s volume, not toobig, not too small.
Temperature: Operating temperatureof thehosealsoaffects
itsability towithstand thepressureand its lifetime. If thehosehas
the ability towithstand 60-70 degreeCelsius, but is used at the
temperature of up to 100 degreeCelsius then the hosemay be
cracked and leaked. Specifically at 100 degree Celsius, liquids
leaked from the hose could cause harm toworkers nearby.
Application: The applications of the hose are vacuum
and pressure. If users choose the wrong type of hose to use
for the wrong purpose, the conveyance of the liquid may not
be fully effective. For example, if a hose designed for pressure
transportation isused invacuumprocess, thehosecancollapse
and incapable of hauling the liquid, which would impact overall
productivity.
Material: Users must consider the properties of the hose
and the fluid before choosing appropriate hose. Without insight
knowledge, users can end up using the wrong hose similar to
this following case: a company producing fish oil for European
market uses quality stainless hose, with CIP system. However,
in theshippingprocess, thedealer lackedknowledgeabout food
gradehoseand insteadusedgeneralPVChose,whichcontained
DOP substance. The substance is banned inEurope, andwhen
thecontamination isdetected, thecompanywas forced tocall all
items backwhich cost it millionsBaht.
Pressure: Inhighpressureprocessing,choosing thehose that
canwithstand lowpressure isnotagood idea,as it can inevitably
cause leakages andharm tousers. Therefore, it is necessary to
use the right hose tobeused at the right pressure.
These five essential factors - known as “STAMP” process,
which refers to size, temperature, application, material, and
pressure -are importantwhenchoosinghose,whether it ishose,
hydraulic hose, air hose, and other factory hose.
ดยปกติในโรงงานอุตสาหกรรมจะมี การใช้งานท่อและข้อต่อเพื่อล�ำเลียง
ของเหลวไม่ว่ าจะเป็นน�้ำน�้ ำมันสารเคมี หรื อแม้กระทั่งอาหารและเครื่องดื่ม
ผู้ใช้ งานโดยทั่วไปมักจะขาดความรู้ความเข้าใจในการเลือกใช้ ท่อและ
ข้อต่อที่ เหมาะสมกับงานหลายๆครั้งที่ ผู้ใช้งานมักจะเลื อกท่อและข้อต่อตามแบบ
ที่ผู้ติ ดตั้งเดิมเลือกใช้ ซึ่งบางครั้งท่อและข้อต่ อที่เลือกใช้ อยู่ไม่มีความเหมาะสม
กับการใช้ งาน ท�ำให้เกิ ดความสู ญเสี ยและความเสี่ยงที่ จะเกิ ดอุบัติ เหตุกั บ
ผู้ใช้งานได้
วิธีในการเลือกใช้ท่อที่ถูกต้องเหมาะสมทำ�อย่ างไร..?
ในกระบวนการล�ำเลียงผ่านท่อและข้อต่ อปัจจัยที่ มีผลกระทบมีอยู่หลักๆประมาณ
5ปัจจัยซึ่งสามารถจ�ำแนกได้ดั งนี้...
ขนาด (Size) ขนาดของท่ อมีผลกระทบอย่างมากในการใช้ งาน หากลักษณะ
งานต้องการปริมาณของเหลวที่ ไหลผ่านจ�ำนวนมากแต่ผู้ ใช้งานเลื อกใช้ท่อ
ขนาดเล็กไม่เพี ยงพอต่อปริมาณของเหลวที่ไหลเข้ าท่อก็จะส่งผลให้ แรงดันภายใน
ท่อสูงกว่าควรจะเป็นและท�ำให้อายุการใช้งานของท่อสั้นลง เกิดปัญหาท่อแตกรั่ว
หรืออาจจะเกิ ดอันตรายกับผู้ ใช้งานได้หากของเหลวในท่อเป็นสารเคมีอันตราย
ดังนั้น การเลือกใช้ท่อควรเลือกใช้ให้เหมาะสมกับปริมาณของๆ เหลว ไม่ ใหญ่ไป
และไม่เล็กไป
อุณหภู มิ (Temperature) อุณหภูมิการใช้ งานของท่ อก็ มีผลกระทบกับ
ความสามารถในการทนแรงดันและอายุการใช้งานของท่อหากท่อที่ใช้ มีคุณสมบัติ
ในการทนอุณหภู มิได้ เพียง 60-70 องศาเซลเซี ยส แต่น�ำไปใช้งานที่อุ ณหภูมิ
สูงถึง 100 องศาเซลเซียส แน่นอนว่าท่อที่ ใช้อาจเกิดปัญหาแตกและรั่วได้ และ
ที่อุณหภู มิสู งถึง 100 องศาเซลเซียส หากมีการแตกรั่วในบริเวณที่มีคนท� ำงาน
ย่อมก่อให้เกิดอันตรายได้
ลักษณะการใช้งาน (Application) ลักษณะการใช้งานของท่อมี 2ลักษณะคือ
ดูดและส่ง หากเลือกใช้ผิดประเภทก็ท� ำให้การล�ำเลี ยงไม่เต็มประสิ ทธิภาพ เช่น
หากน�ำท่อที่ออกแบบมาให้ใช้กั บงานแรงดันไปดูดของเหลวอาจจะเกิดปัญหาท่อ
ยุบตั วและท�ำให้ไม่สามารถล�ำเลียงของเหลวได้ และส่งผลต่อประสิทธิภาพการผลิต
คุณสมบัติของเหลวที่ ใช้ล�ำเลียง (Material) ผู้ใช้ งานต้องค�ำนึงถึงคุณสมบัติ
ของวัสดุท่อและของเหลว ต้ องเลือกใช้ให้ถูกต้ องเหมาะสม หากผู้ใช้งานไม่มี
ความรู้ เลือกใช้ท่อที่ไม่เหมาะสมดั่งเช่นตัวอย่างต่อไปนี้... บริษัทผลิตน�้ำมันปลา
ส่งออกยุโรป ในกระบวนการผลิตที่ดีเลือกใช้ท่อ Stainless อย่างดี มีระบบ CIP
ที่เหมาะสม แต่ระหว่ างการขนส่ง รถขนส่ งไม่มีความรู้ ไม่ได้เลือกใช้ ท่อที่เป็น
เกรดอาหาร (Food grade) แต่กลับเลือกใช้ ท่ออ่อน PVC ทั่ วๆ ไปที่มีขาย
ในท้องตลาด ซึ่งมีส่วนประกอบของสาร DOP อันเป็นสารต้องห้ามในยุโรป เมื่อลูกค้า
ตรวจสอบพบการปนเปื้อน ท� ำให้บริษัทโดนส่งคื นสินค้า เกิดความเสียหายหลาย
ล้านบาท
การทนแรงดัน (Pressure) ในกระบวนการผลิตที่มีแรงดั นสูง หากเลื อกใช้ท่ อ
ที่ทนแรงดันต�่ำย่อมจะเกิดปัญหาท่อแตกรั่วและเกิดอันตรายกับผู้ใช้ งานได้ ดังนั้น
การพิจารณาเลือกใช้ท่อที่มีคุณสมบัติ การทนแรงดันที่เหมาะสมกับการใช้งาน
จึงเป็ นสิ่งจ�ำเป็นอย่างยิ่ง
ปัจจั ยทั้ง 5 ข้อ คือ สิ่ งจ�ำเป็นในการเลือกใช้ท่อ ไม่ว่าจะเป็นท่ออ่อน ท่อ
ไฮโดรลิคท่อลมท่ ออุตสาหกรรมต่างๆที่ใช้ในโรงงานหลักในการเลือกท่อเหล่านี้
เรียกง่ายๆ ว่าเป็นหลัก “STAMP” ซึ่งหมายถึง Size, Temperature, Application,
Material และPressureนั่นเอง